Σκύλοι – συνάδελφοι στην υπηρεσία της Αστυνομίας και των πολιτών

• Σκοπός του Κλάδου Αστυνομικών Σκύλων είναι η ανίχνευση παράνομων εκρηκτικών υλών, ναρκωτικών ουσιών και η προστασία προσωπικοτήτων
• Ο κλάδος αριθμεί 28 μέλη και 47 σκύλους. Οι σκύλοι που ανήκουν στον κλάδο είναι μαλινουά, λαμπραντόρ και γερμανικοί ποιμενικοί και συνήθως προέρχονται από δωρεές
• Η επιτυχία των σκύλων στην ανίχνευση εκτιμάται πέραν του 95%, η δε όσφρησή τους είναι μερικές χιλιάδες φορές καλύτερη από του ανθρώπου
• Αστυνομικοί σκύλοι εντοπίζουν συχνά καταζητούμενους ή και αγνοούμενους. Περιστατικά ανεύρεσης εκρηκτικών υλών και οπλισμού από σκύλους έχουν αποτρέψει εγκληματικές ενέργειες
• Κανένας σκύλος δεν «αφυπηρετεί» από τον κλάδο χωρίς να εξασφαλιστεί η ασφαλής και καλή διαβίωσή του μέχρι το τέλος της ζωής του

Της Ελένης Αγαθοκλέους

Ο Κλάδος Αστυνομικών Σκύλων ιδρύθηκε το 1960 με την ίδρυση της Κυπριακής Αστυνομίας και αποτελεί ένα εργαλείο προληπτικής αντιμετώπισης παράνομης διακίνησης εκρηκτικών, ναρκωτικών, αλλά και αποτροπής εισόδου παράνομων ουσιών στη Δημοκρατία. Οι αστυνομικοί σκύλοι θεωρούνται συνεργάτες στο έργο της Αστυνομίας, καθώς είναι ικανοί να βοηθήσουν σε έρευνες για τον εντοπισμό εκρηκτικών και ναρκωτικών ουσιών αφενός, και να ιχνηλατήσουν καταζητούμενους και αγνοούμενους αφετέρου.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του Κλάδου Αστυνομικών Σκύλων, Οδυσσέα Παπαδόπουλο, αυτή τη στιγμή ο κλάδος αριθμεί 28 μέλη και 47 σκύλους, εκ των οποίων οι 3 βρίσκονται υπό εκπαίδευση. «Οι ράτσες των σκύλων που έχουμε τη δεδομένη στιγμή είναι μαλινουά, λαμπραντόρ, γερμανικοί ποιμενικοί και συνήθως προέρχονται από δωρεές», πρόσθεσε. Σημείωσε, παράλληλα, ότι υπάρχει ένα φίλτρο αξιολόγησης, κατά την αγορά αλλά και μετέπειτα, ούτως ώστε να διαπιστώσουν οι εκπαιδευτές αν αξίζει να αναλωθεί χρόνος και πόροι στο συγκεκριμένο ζώο. Ωστόσο, πρόσθεσε, «εάν ένα ζώο δεν έχει τις γενετικές προδιαγραφές να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του κλάδου, τότε αυτό το ζώο παραδίδεται πίσω στον ιδιοκτήτη του ή στον εκτροφέα από όπου έχει αγοραστεί».

Ο κ. Παπαδόπουλος επισημαίνει ότι «το ανθρώπινο δυναμικό του κλάδου εξελίσσεται κάθε χρόνο ποιοτικά, διότι τα μέλη μας εκπαιδεύονται συνεχώς». Παράλληλα, ανέφερε ότι οι χειριστές εκπαιδεύουν και νέους σκύλους, οι οποίοι συναποτελούν ένα εργαλείο προληπτικό και αντιδραστικό, ανάλογο των προσδοκιών της κοινωνίας που έχουν ταχθεί ως αστυνομικοί να υπηρετούν.

Ερωτηθείς ποια είναι τα χαρακτηριστικά του αστυνομικού σκύλου, ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι «είναι απαραίτητο να υπάρχουν γενετικές προδιαγραφές και ο σκύλος να έχει έφεση προς το παιχνίδι και το φαγητό». Όσον αφορά τις μεθόδους εκπαίδευσης, ο κ. Παπαδόπουλος σημείωσε ότι οι εκπαιδευτές αξιολογούν και αξιοποιούν την έφεση των σκύλων προς το παιχνίδι και το φαγητό, διότι αυτό αποτελεί την επιβράβευσή τους όταν καταφέρουν να ανιχνεύσουν κάτι. «Θα χαρακτήριζα τους σκύλους ως τους πιο πιστούς και υπάκουους συνάδελφους, συνεργάτες, συντρόφους που μπορείς να βρεις», πρόσθεσε.

Κληθείς να μας περιγράψει την εκπαίδευση των χειριστών, ο κ. Παπαδόπουλος υπογράμμισε ότι οι χειριστές κατά τη μετάθεσή τους στον κλάδο αστυνομικών σκύλων καταρχάς αξιολογούνται ως αστυνομικοί. «Αρχικά», είπε, «αξιολογείται ο χαρακτήρας τους, το κατά πόσο αγαπούν τα ζώα, τη θέληση που έχουν να είναι στον κλάδο και τι δυνητικά θα μπορούσαν να προσφέρουν. Μετέπειτα ξεκινά μια βασική εκπαίδευση διάρκειας 3 μηνών, η οποία τους καθιστά ικανούς, αφενός να έχουν μια διαδραστικότητα με το ζώο και αφετέρου να μπορούν να είναι συνεργάτες και να συναποτελούν το εργαλείο ανίχνευσης ουσιών ή και ιχνηλάτησης». «Πέραν τούτου, υπάρχει μια περίοδος δοκιμασίας ακόμη 3 μηνών για να ενταχθούν στις επιχειρήσεις του κλάδου σκύλων και αργότερα ακολουθούν αξιολογήσεις ανά 6 μήνες», συμπλήρωσε.

Ερωτηθείς πόσο επιτυχείς είναι στις αποστολές τους οι αστυνομικοί σκύλοι, ο κ. Παπαδόπουλος εκτίμησε ότι αξιολογείται πέραν του 95% η δυνατότητα ανίχνευσής τους, εάν και εφόσον υπάρχει κάτι μέσα στο πλαίσιο που μπορούν να ανιχνεύσουν. «Μάλιστα», τόνισε, «υπήρξαν αρκετές φορές περιστατικά όπου σκύλοι είχαν εντοπίσει πρόσωπα που είχαν χαθεί τα ίχνη τους και ήταν δύσκολο να ανευρεθούν. Επίσης, υπήρξαν περιπτώσεις ανεύρεσης εκρηκτικών υλών αλλά και οπλισμού». «Πρόσφατα», τόνισε, «είχαμε πληροφορίες για παράνομες ουσίες, οι οποίες ήταν δυσεύρετες, μη ορατές και αδύνατον να εντοπιστούν. Ωστόσο με τη βοήθεια ενός ανιχνευτικού σκύλου, ο οποίος σε μερικά λεπτά κατέδειξε ένα συγκεκριμένο σημείο, εντοπίστηκε μετά από έρευνες κάτω από το χώμα ένα πλαστικό βαρέλι με μερικά κιλά ναρκωτικά και εκρηκτικά». Ο κ. Παπαδόπουλος υπογραμμίζει παράλληλα ότι η αποτροπή της διακίνησης τέτοιων υλικών στην κοινότητα την διατηρεί πιο ασφαλή, διότι αποτρέπονται παράνομες ενέργειες, όπως βομβιστικές επιθέσεις ή δολοφονίες. «Ακόμη», όπως ανέφερε, «οι αστυνομικοί σκύλοι καλούνται να εντοπίσουν και τεκμήρια μετά από ένα έγκλημα, όπως κάλυκες οι οποίοι έχουν χρησιμοποιηθεί σε μια δολοφονία ή σε μια απόπειρα δολοφονίας, ευρήματα όσον αφορά εκρηκτικές ύλες ή υπολείμματα εκρηκτικών υλών». «Χωρίς αμφιβολία, η συνεισφορά των αστυνομικών σκύλων είναι βοηθητική, καθώς η όσφρησή τους είναι μερικές χιλιάδες φορές καλύτερη από του ανθρώπου. Αναφερόμαστε σε ένα πολυεπίπεδο αλλά και πολυσχιδές έργο», συμπλήρωσε.

Ερωτηθείς πότε «αφυπηρετεί» ένας αστυνομικός σκύλος από τα καθήκοντά του, ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι αυτό ποικίλει ανάλογα με το ίδιο το ζώο και τη ράτσα του. «Κάθε εξάμηνο αξιολογείται το δίδυμο σκύλος – εκπαιδευτής, ούτως ώστε να βεβαιωθούμε ότι διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα αποδοτικότητας και συνεργασίας. Εάν παρατηρήσουμε ότι ένας σκύλος χάνει την απόδοσή του, τότε αυτός ο σκύλος αποσύρεται και παραδίδεται είτε στον εκπαιδευτή του είτε σε ανάδοχες οικογένειες», ανέφερε. «Κανένας σκύλος δεν φεύγει από τον κλάδο χωρίς να εξασφαλιστεί η καλή διαβίωσή του μέχρι το τέλος της ζωής του. Είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η ασφαλής διαβίωσή του, διότι πρόκειται για ζωντανούς οργανισμούς, οι οποίοι μας έχουν προσφέρει, ήταν δίπλα μας και τους συμπεριφερόμαστε ως συναδέλφους», σημείωσε.

Στην ερώτηση κατά πόσο υπάρχουν ζητήματα υποστελέχωσης στον κλάδο αστυνομικών σκύλων, ο κ. Παπαδόπουλος απάντησε ότι «ανέκαθεν υπήρχε θέμα υποστελέχωσης σε αστυνομικούς. Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν μας αποτρέπει να εκτελέσουμε τα καθήκοντά μας. Όσοι και να είμαστε αριθμητικά, θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να είμαστε αποτελεσματικοί και επαρκείς στα καθήκοντά μας», σημείωσε. Ακόμη, όσον αφορά τον εξοπλισμό και τα μέσα που χρησιμοποιούν στο έργο τους, ο κ. Παπαδόπουλος πρόσθεσε ότι πάντα θα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. «Υπάρχει, βέβαια, βραχυπρόθεσμος, μεσοπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Ο απώτερος σκοπός αυτών των σχεδιασμών είναι να είμαστε πιο αποδοτικοί και ασφαλείς για να είναι και η κοινωνία πιο ασφαλής», κατέληξε.