Σωματεμπορία σε ιδιωτικά διαμερίσματα και ξενοδοχεία, στο δρόμο και σε μπαρ, παμπ, καφετέριες, αίθουσες μασάζ

Ανοικτή πληγή παραμένει το trafficking

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Μια παγκόσμια απειλή, μια ανοικτή πληγή παραμένει η εμπορία προσώπων, με τους αριθμούς να κάνουν λόγο για 25 εκατ. ανθρώπων σε όλο τον κόσμο να είναι θύματα του trafficking.

 

Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε η ετήσια έκθεση για εμπορία προσώπων από τις ΗΠΑ (TIP Report), με τη χώρα μας να παραμένει στην κατηγορία 1, ωστόσο με αρκετά ζητήματα ακόμη να είναι ανοικτά και να πρέπει να προχωρήσουν.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η κυβέρνηση πληροί τα ελάχιστα σε σχέση με την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων, τα οποία όμως είναι αρκετά και διατηρούν τη χώρα μας στην κατηγορία 1. Όπως προκύπτει από την έρευνα TIP των ΗΠΑ για το 2020, η κυβέρνηση της Κύπρου έχει καταβάλει προσπάθειες που περιελάμβαναν την τροποποίηση νόμων για την ενίσχυση των προσπαθειών δίωξης, όπως η σημαντική αύξηση των προβλεπόμενων κυρώσεων για την εμπορία ανθρώπων, η ενίσχυση της ποινικοποίησης της ζήτησης για σεξουαλική διακίνηση και η δυνατότητα της Αστυνομίας να προχωρά με άρση τηλεφωνικού απορρήτου. Αναφορά γίνεται και για το εθνικό σχέδιο δράσης 2019-2021.

 

Χρονοβόρες διαδικασίες οδηγούν τα θύματα στον επαναπατρισμό τους

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει λιγότερα θύματα εμπορίας προσώπων έχουν εντοπιστεί ενώ λιγότεροι ύποπτοι έχουν οδηγηθεί στα δικαστήρια, ενώ δεν υπήρξε καμία καταδίκη για σεξουαλική εμπορία ή καταναγκαστική εργασία σύμφωνα με το νόμο περί εμπορίας ανθρώπων το 2019 και το 2018. Αναφορά γίνεται και για τις χρονοβόρες διαδικασίες με αποτέλεσμα τα θύματα που είναι και μάρτυρες στις υποθέσεις εμπορίας προσώπων να εγκαταλείπουν την Κύπρο και οι υποθέσεις είτε να μην προχωρούν είτε να αποφασίζονται ποινές «χάδι» ελλείψει μαρτυριών.

 

Σε ό,τι αφορά το Γραφείο κατά της εμπορίας προσώπων της Αστυνομίας, σημειώνεται ότι δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για να διερευνήσει διεξοδικά όλες τις παραπομπές πιθανών θυμάτων.

 

Χωρίς εκπαίδευση στην αναγνώριση θυμάτων αρμόδιοι λειτουργοί

Απροβίβαστο για ακόμη μια φορά σε ό,τι αφορά τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας όπου σημειώνεται πως οι λειτουργοί δεν έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε να μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια θύματα εμπορίας προσώπων. Έτσι δεν κατάφεραν να παραπέμψουν όλα τα πιθανά θύματα στο αρμόδιο Γραφείο της Αστυνομίας για να γίνουν οι επίσημες διαδικασίες αναγνώρισής τους ως θύματα εμπορίας. Επίσης τα θύματα συνέχισαν να αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στη λήψη οικονομικής βοήθειας.

Παράλληλα γίνεται αναφορά πως κατά τα Σαββατοκύριακα κυρίως οι αρμόδιες υπηρεσίες αδυνατούν να ανταποκριθούν στο μέτρο που πρέπει.

 

 

Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά, το 2019 εντοπίστηκαν 24 θύματα από τα οποία τα οκτώ ήταν θύματα σωματεμπορίας, 11 θύματα σωματεμπορίας και καταναγκαστικής εργασίας και πέντε θύματα καταναγκαστικής εργασίας, συμπεριλαμβανομένου ενός από καταναγκαστική επαιτεία. 21 ήταν γυναίκες και δύο ήταν άνδρες, ένας ήταν ανήλικος. Εντοπίστηκαν επίσης 4 θύματα καταναγκαστικού γάμου.

Το 2018 εντοπίστηκαν 31 θύματα από τα οποία τα 21 θύματα σωματεμπορίας, οκτώ θύματα σωματεμπορίας και καταναγκαστικής εργασίας και δύο θύματα καταναγκαστικής εργασίας.

Η Αστυνομία ερεύνησε 24 ύποπτους διακινητές (32 το 2018). 13 ύποπτοι για σωματεμπορία, τέσσερις ύποπτοι για καταναγκαστική εργασία και επτά ύποπτοι για σωματεμπορία και καταναγκαστική εργασία. Η Αστυνομία ερεύνησε επίσης 11 υπόπτους για καταναγκαστικό γάμο (οκτώ ύποπτοι το 2018). Η κυβέρνηση δίωξε 16 κατηγορούμενους. Εννέα κατηγορούμενοι για σεξουαλική εμπορία προσώπων και επτά τόσο για σεξουαλική εμπορία όσο και για καταναγκαστική εργασία. Οι Αρχές εκδίωξαν 86 κατηγορούμενους. 44 κατηγορούμενους για σεξουαλική εμπορία, 38 για καταναγκαστική εργασία και τέσσερις για σεξουαλική εμπορία και καταναγκαστική εργασία. Τα δικαστήρια δεν καταδίκασαν κανέναν σωματέμπορα το 2019 ή το 2018. Τα δικαστήρια καταδίκασαν τέσσερις δράστες που διώχθηκαν βάσει του νόμου περί εμπορίας ανθρώπων με λιγότερα αδικήματα, συμπεριλαμβανομένου του από ζην από κέρδη πορνείας, παράνομη κατοχή προϊόντων αφορολόγητων ειδών κ.α. Οι δικαστές καταδίκασαν έναν δράστη σε φυλάκιση τριών μηνών και άλλον σε φυλάκιση τριών μηνών με πρόστιμο 17.910 ευρώ. Δύο άλλοι έλαβαν πρόστιμα 800 ευρώ και 500 ευρώ.

Ο ΟΑΣΕ ανέφερε ότι οι υποθέσεις βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό σε μαρτυρίες θυμάτων και μαρτύρων χωρίς επιπλέον επιβεβαιωτικά αποδεικτικά στοιχεία και οι δικαστικές διαδικασίες διήρκεσαν έως και τρία χρόνια. Τα θύματα και οι μάρτυρες συχνά επέστρεφαν στις χώρες προέλευσής τους, με αποτέλεσμα να επιβάλλονται επιεικείς ποινές ή να αθωώνονται λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

 

Πώς απλώνουν τα πλοκάμια τους οι διακινητές

Όπως αναφέρεται τα τελευταία πέντε χρόνια, οι διακινητές ανθρώπων εκμεταλλεύονται θύματα ντόπια και αλλοδαπά. Τα αλλοδαπά θύματα που εντοπίστηκαν στην Κύπρο το 2019 ήταν από τη Βουλγαρία, το Καμερούν, την Τσεχία, την Ελλάδα, την Ινδία, το Νεπάλ, τη Νιγηρία, τη Ρουμανία, τη Σρι Λάνκα, την Ουκρανία και το Βιετνάμ. Τα προηγούμενα χρόνια, τα θύματα ήταν επίσης από την Κίνα, την Αιθιοπία, την Γκάμπια, τη Λετονία, τη Μολδαβία, τη Ρωσία και το Ουζμπεκιστάν. Οι διακινητές υποβάλλουν τις γυναίκες, κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη, τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία και την Υποσαχάρια Αφρική σε σεξουαλική εμπορία. Η εμπορία σεξ γίνεται σε ιδιωτικά διαμερίσματα και ξενοδοχεία στο δρόμο και σε μπαρ, παμπ, καφετέριες, αίθουσες μασάζ και καμπαρέ γνωστά για τη διαθεσιμότητα του εμπορικού σεξ. Οι έμποροι εκμεταλλεύονται τουριστικές βίζες που διατίθενται σε Ουκρανούς και Ρώσους υπηκόους για να υποβάλλουν νέες γυναίκες σε σεξουαλική διακίνηση σε μπαρ και ιδιωτικούς χώρους με την πρόφαση ψευδών υποσχέσεων γάμου ή εργασίας ως μπαρίστες και οικοδέσποινες. Οι διακινητές υποβάλλουν αλλοδαπούς μετανάστες εργαζομένους -κυρίως από τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία- σε καταναγκαστική εργασία στη γεωργία. Γραφεία απασχόλησης προσλαμβάνουν και εκμεταλλεύονται εργαζομένους που εισέρχονται στη χώρα με άδειες βραχυπρόθεσμης εργασίας. Μετά τη λήξη των αδειών εργασίας, οι διακινητές χρησιμοποιούν εξαναγκασμό, απειλές και παρακράτηση αμοιβών φορτώνοντας μάλιστα τους εργαζομένους με χρέη. Οι οικιακοί εργαζόμενοι από την Ινδία, το Νεπάλ, τις Φιλιππίνες και τη Σρι Λάνκα είναι ευάλωτοι στην καταναγκαστική εργασία.

Επίσης οι διακινητές υποβάλλουν τους αιτούντες ασύλου από τη Νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική και την Ανατολική Ευρώπη σε καταναγκαστική εργασία στη γεωργία και την οικιακή εργασία.

Τα ασυνόδευτα παιδιά, τα παιδιά των μεταναστών, οι Ρομά και οι αιτούντες άσυλο είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στη σεξουαλική εκμετάλλευση και την καταναγκαστική εργασία. Τα παιδιά των Ρομά είναι ευάλωτα στην αναγκαστική επαιτεία. Οι διακινητές εκμεταλλεύονται Κύπριους εθισμένους στα ναρκωτικά και τις νεαρές γυναίκες με αναπηρία για να διαπράξουν ποινικά αδικήματα, όπως η διανομή παράνομων ουσιών και η διάπραξη απάτης για παροχές πρόνοιας.

 

 

 

Ανυπαρξία ουσιαστικής στήριξης θυμάτων

Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν αναγνωρίζουμε σε άλλα κράτη και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ το ρόλο του επιτηρητή στα θέματα εμπορίας και εκμετάλλευσης προσώπων, σημείωσε η βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά, κληθείσα να τοποθετηθεί για τα όσα καταγράφονται στην έκθεση. «Εάν πάρουμε τη ρίζα του ζητήματος, ένας σημαντικός αριθμός θυμάτων εμπορίας προέρχονται από χώρες στις οποίες οι ΗΠΑ είχαν και έχουν ρόλο, λόγο και δράση. Δεύτερο, στην έκθεση αναφέρονται ως μέτρα της κυβέρνησης οι Προτάσεις Νόμου που προωθήθηκαν από τη Βουλή. Τρίτον, η έκθεση αναδεικνύει τα ίδια προβλήματα που θέτουμε ως ΑΚΕΛ κάθε φορά που συζητάμε τα ζητήματα εμπορίας και εκμετάλλευσης προσώπων, όπως η ανυπαρξία ουσιαστικής στήριξης και προστασίας των θυμάτων ώστε να παραμείνουν στην Κύπρο και να ενισχύσουν τις δικαστικές διαδικασίες για καταδίκες των θυτών. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες το κράτος μεταχειρίστηκε τα θύματα με τέτοιον τρόπο (καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών για οικονομική στήριξη, ασυνεννοησία ανάμεσα στις υπηρεσίες) που ουσιαστικά τα εξωθούσαν να φύγουν από τη χώρα».

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy