Σημεία κοινού/Ορίζοντας

Σώπασε, δάσκαλε, να μιλήσουν τα παιδιά

Το παράδειγμα του δόκτορα Κόρτσακ (στις Αποθήκες ΘΟΚ) και τα δικαιώματα του παιδιού

-Αν ήσουν υπουργός παιδείας για μια μέρα, τι θα έκανες;

-Θα στοιβαζα τους μαθητές σε λεωφορεία, και θα τους έπαιρνα θέατρο, να δούνε “Το παράδειγμα του δόκτορα Κόρτσακ”. Και θα ήμουν ήσυχη πως για μια ολόκληρη χρονιά, έκανα όλη την ύλη.

Είναι πρωί 14 Φεβρουαρίου, τους κερνάμε μπισκοτάκια αγάπης και τους βάζουμε σε λεωφορείο να πάμε θέατρο. Σήμερα, αφήνουμε τον χώρο του σχολείου. Σήμερα έχει μάθημα στο θέατρο. Σήμερα οι ηθοποιοί στο τέλος της παράστασης δίνουν τον λόγο στους μαθητές και συζητούν μαζί τους για τα Δικαιώματά τους. Μπαίνουν και οι δάσκαλοι στη συζήτηση. Διαφωνούν μαθητές και δάσκαλοι.

Τι στο διάολο συμβαίνει στην εκπαίδευση και τόσα χρόνια στα θρανία δεν ξέραμε για τον Κόρτσακ; Πώς γίνεται να πήρα πτυχίο και να με αφήσανε να μπω στην τάξη να διδάξω και να μην ήξερα ποιος είναι ο Κόρτσακ;

-Τι εντολή θα έδινες στον δάσκαλο, αν ήσουν υπουργός παιδείας για μια μέρα;

-Θα του έλεγα : Σώπασε, δάσκαλε, να μιλήσουν τα παιδιά.

Όταν μιλάμε για δικαιώματα του παιδιού, θα πρέπει πρώτα να θυμίζουμε “το παράδειγμα του δόκτορα Κόρτσακ” . Ο Πολονοεβραιος Γιάνους Κόρτσακ, ανθρωπιστής, συγγραφέας παιδαγωγός, διηύθυνε το ορφανοτροφείο του Γκέτο της Βαρσοβίας μαθαίνοντας στα παιδιά τη δικαιοσύνη και την αγάπη, την ώρα που οι Ναζί πότιζαν θάνατο και δηλητηρίαζαν τον νου και την ψυχή των ανθρώπων.

Έμαθε στα παιδιά τι σημαίνει λέμε άποψη σε ένα δικαστήριο και δικαζόμαστε από συνομήλικους μας. Έμαθε το δικαίωμα της διαμαρτυρίας, της εξέγερσης…

Έγραφε κάθε νύχτα ημερολόγιο ο Κόρτσακ. Τον ανησυχούσε ο Άντζιο, ένα παιδί που μεγάλωσε στον δρόμο με τους κανόνες του δρόμου, που αμφισβητούσε τα διδάγματα του Κόρτσακ. “Κάλεσε τον Αδόλφο Χίτλερ στο παιδικό σου δικαστήριο”, προκαλούσε ο Άντζιο τον Κόρτσακ υπενθυμίζοντας στον δάσκαλό του τις πραγματικές συνθήκες του σκληρού κόσμου κι όχι του ιδανικού που είχε στο μυαλό του ο Κόρτσακ.

«Τα εκπαίδευσα για έναν τέλειο κόσμο. Πώς θα επιβιώσουν σε αυτόν εδώ;» διερωτάται ο Κόρτσακ που βλέπει πως δύο κόσμοι πολεμούν. Ο ιδανικός κόσμος της υποδοχής, ανοχής, δικαιοσύνης και αυτός του αποκλεισμού, του ρατσισμού και της σκληρότητας της νέας τάξης του Χίτλερ.

Στις παιδαγωγικές ιδέες του Κόρτσακ έχουν βασιστεί η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού το 1959, καθώς και η «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού», η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989.

“Όταν ένας Χριστιανός σαν εσένα αγκαλιάζει έναν Εβραίο σαν κι εμένα, θα νικήσουμε τον πόλεμο “, λέει ο Κόρτσακ στην παράσταση και προσπαθώ να συγκρατήσω όλες τις λέξεις να μην ξεχάσω καμία στην πρόταση.

Να, λοιπόν, το παράδειγμα του δόκτορα Κόρτσακ… Εργάρα, μου ψιθύρισε η αγαπημένη συνάδελφος δίπλα. Συμφωνώ. Σε σενάριο, σκηνοθεσία, παίξιμο, μηνύματα. Εργάρα.

Στο λεωφορείο, στην επιστροφή, συζητάμε με τους μαθητές. Πάντα ανυπομονώ. Δεν θέλω να τους αναγκάσω να πουν “άξιζε”. “Κυρία», μου κάνει ο ένας. «Γιατί πάντα οι δάσκαλοι όταν λέμε τη γνώμη μας παίρνουν θέση άμυνας κι αρχίζουν αντεπίθεση;”

Χαμογελώ και δεν απαντώ. Δεν θέλω να νομίσει πως αμύνομαι. Κι έτσι δεν απαντώ…

Σώπασε, δάσκαλε, να μιλήσουν τα παιδιά.

Κούλα Στυλιανού

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy