Σοβαρές προκλήσεις διεθνώς για την τουριστική βιομηχανία

Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

 

Το τέλος της τουριστικής χρονιάς, μιας πραγματικά ιδιαίτερης χρονιάς γιατί ήταν η πρώτη η οποία ήταν ελεύθερη από τους εξωπραγματικούς, περιορισμούς που οι σοφοί της οικονομίας έχουν επιβάλει, αλλά και της έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία στην αρχή της τουριστικής χρονιάς. Όλα τα πιο πάνω δεδομένα δημιουργούν νέα δεδομένα και παράλληλα την ανάγκη για πλήρη κατανόηση των προβλημάτων, τα οποία είναι όντως πολλά και θα πρέπει να ενεργοποιήσουν όλους τους φορείς για την ολιστική και αποτελεσματική τους αντιμετώπιση. Το γεγονός ότι πολλά από τα προβλήματα είναι κοινά για τις περισσότερες χώρες που βασίζουν μεγάλο μέρος της οικονομίας τους στην τουριστική βιομηχανία, κάνει την αντιμετώπιση των προβλημάτων ακόμα πιο επείγουσα. Η έντονη ακαδημαϊκή έρευνα που έχει αναπτυχθεί, αλλά και τα πολλαπλά δημοσιεύματα στον έγκυρο διεθνή Τύπο αλλά και οργανισμούς έχουν κατά τη διάρκεια της τρέχουσας τουριστικής χρονιάς αναδείξει τα πιο κάτω προβλήματα που παράλληλα αποτελούν και σοβαρές προκλήσεις αφού θα μπορούσαν να θεωρηθούν εν δυνάμει απειλές για τη βιώσιμη ανάπτυξη της βιομηχανίας:

Η σοβαρή έλλειψη καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού έχει σε πολλές χώρες και επιχειρήσεις επιφέρει εκτεταμένα προβλήματα παραγωγικότητας και δραματικής μείωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, ειδικά σε ξενοδοχειακές μονάδες οι οποίες επικεντρώνουν τις προσπάθειες προσέλκυσης πελατών από τον λεγόμενο «ποιοτικό χώρο» για να μπορέσουν να διαφοροποιηθούν ουσιαστικά από τον έντονο ανταγωνισμό, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, υπάρχουν σοβαρές προειδοποιήσεις από μια σειρά ερευνητών και οργανισμών σε διεθνές επίπεδο ότι εάν δεν επιλυθεί το πρόβλημα αυτό, πολλές επιχειρήσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν σε ένα εντελώς διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, αφού η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί βασικό παράγοντα λειτουργίας.

Η αυξανόμενη τάση που έχει λάβει τη μορφή «πανδημίας», δηλαδή αυτή του All Inclusive, που παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε ως σκοπό την ποιοτικότερη και πιο ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των πελατών των ξενοδοχειακών μονάδων, έχει καταστεί στις περισσότερες περιπτώσεις ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Πέρα από τη συνεχή μείωση της ποιότητας, έχει οδηγήσει μεγάλο μέρος των επαγγελματιών στον τομέα να έχουν οδηγηθεί προς την έξοδο. Αυτό έγινε σε πολλές περιπτώσεις με τη δική τους θέληση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν εξαναγκασθεί από τους εργοδότες τους λόγω της προσπάθειάς τους να ελέγξουν το κόστος λειτουργίας, αφού έχει αυξηθεί σε βαθμό που δεν το περίμεναν ούτε και οι ίδιοι.

Η ενεργειακή κρίση η οποία έχει κυριεύσει την παγκόσμια αγορά έχει δημιουργήσει τεράστιο επιπρόσθετο κόστος σε όλες τις επιχειρήσεις, ειδικά στις μικρομεσαίες οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διαθέτουν ούτε τα οικονομικά αποθέματα για να διαχειριστούν μια τέτοια κατάσταση, αλλά ούτε και την τεχνογνωσία.

Τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής έχουν επιφέρει επιπρόσθετο κόστος σε πολλές επιχειρήσεις, με αρκετά κράτη να λαμβάνουν ισχυρά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ειδικά για χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν πλέον έντονα καιρικά φαινόμενα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, τα προβλήματα αναμένεται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια, με τη στήριξη της τουριστικής βιομηχανίας να θεωρείται ως αναπόφευκτη, αφού σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσής τους. Η βοήθεια αυτή αναφέρεται κυρίως σε ανάπτυξη βασικών υποδομών.

Τα προβλήματα είναι όντως πολλά για έναν τομέα, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από προκλήσεις. Η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να λάβει υπόψιν τις θέσεις όλων των κοινωνικών εταίρων, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να μη λαμβάνουμε υπόψιν τις απόψεις των ερευνητών σε ακαδημαϊκά ιδρύματα, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό.

*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων [email protected]