Στεγαστικά σχέδια με αστερίσκους και «μικρά γράμματα»

Στεγαστικά σχέδια με αστερίσκους και «μικρά γράμματα»

 

Του Γιάννη Κακαρή

Ενώ το στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών και Ακριτικών Περιοχών έληξε την 31η Δεκεμβρίου 2020, η κυβέρνηση αποφάσισε να εξαγγείλει με καθυστέρηση το νέο στεγαστικό πρόγραμμα τρεις μόλις μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές. Αξίζει να σημειωθεί πως αν και είναι βελτιωμένο, εντούτοις στο μεγαλύτερό του μέρος δεν επιλύει προβλήματα που παρουσιάστηκαν στο σχέδιο του Ιουλίου 2019, το οποίο κατά γενική ομολογία δεν πέτυχε τους στόχους του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, στο στεγαστικό σχέδιο του 2019, το οποίο έληξε στα τέλη του 2020, εγκρίθηκαν μόλις 226 αιτήσεις για απόκτηση κατοικίας στις ακριτικές περιοχές, με το κονδύλι που έχει δοθεί να ανέρχεται στα €6,5 εκ.

Αναφορικά με τις ορεινές περιοχές, όπως μας αναφέρθηκε, εγκρίθηκαν μόλις 23 αιτήσεις από τις 203 και δόθηκαν €725 χιλιάδες. Το γεγονός αυτό ανάγκασε την κυβέρνηση να αναθεωρήσει το σχέδιο, σύμφωνα όμως με την Ένωση Κοινοτήτων και πολλούς κοινοτάρχες οι αλλαγές δεν έχουν επιλύσει τα πραγματικά προβλήματα.

Σύμφωνα με το υπουργείο, με τα νέα σχέδια οι διαδικασίες θα είναι πιο σύντομες και πιο απλές, αφού βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία πρόσληψης 15 ανέργων για υποστήριξη των αιτητών.

Το νέο στοιχείο στα στεγαστικά σχέδια είναι η μερική αύξηση των ποσών, καθώς και η συμπερίληψη άλλων 128 κοινοτήτων μέσω του Στεγαστικού Σχέδιο Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών Υπαίθρου, με πολύ μικρότερα όμως ποσά.

Με την ανακοίνωση του υπουργείου εισάγεται επίσης ένα ετήσιο οικογενειακό επίδομα (από €400 μέχρι €600) στους μόνιμα διαμένοντες σε κοινότητες που απέχουν από αστικό κέντρο. Το επίδομα αυτό καλύπτει 101 κοινότητες. Συνεχίζεται δε το επίδομα που παραχωρείται ήδη στους μόνιμα διαμένοντες κατοίκους των ορεινών κοινοτήτων με υψόμετρο μεγαλύτερο των 600μ. και αφορά 110 κοινότητες.

Στα σχέδια περιλαμβάνεται και η παραχώρηση αύξησης του συντελεστή δόμησης από 25% μέχρι και 45%, νοουμένου ότι μέρος της αύξησης θα παραχωρηθεί στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ) για τη δημιουργία προσιτής κατοικίας ή τη δημιουργία αγοράς προσιτού ενοικίου. Οι πρόνοιες αυτές ίσχυσαν και στα προηγούμενα σχέδια, χωρίς όμως να υπάρξει ενδιαφέρον από developers.

 

Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών

 

Το σχέδιο αφορά την παροχή οικονομικής ενίσχυσης για κατοίκηση σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές / κοινότητες (258 συνολικά). Στις ακριτικές περιοχές περιλαμβάνονται δήμοι και κοινότητες που γειτνιάζουν µε τη γραμμή αντιπαράθεσης.

Κριτήρια επιλογής των περιοχών

  • Υψόμετρο πέραν των 500 μ.
  • Απόσταση πέραν των 40 χλμ. από αστικό κέντρο
  • Πληθυσμός κάτω από 500 κατοίκους (απογραφή 2011) και σε απόσταση πέραν των 30 χλμ. από αστικό κέντρο
  • Πληθυσμός κάτω από 500 κατοίκους (απογραφή 2011) με μείωση πληθυσμού 0% από 2011 σε σχέση με 2001 ή 20% σε σχέση 1992.

Το ανώτατο όριο ενίσχυσης (50% συνολικής δαπάνης), το οποίο εξαρτάται από τη σύνθεση της οικογένειας, έχει ως εξής (συγκριτικά με το σχέδιο του 2019):

 

 

Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών Υπαίθρου

 

Σκοπός του σχεδίου είναι η παροχή οικονομικής ενίσχυσης για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση σε 128 συνολικά κοινότητες/περιοχές, οι οποίες δεν καλύπτονται στο Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών.

Η ενίσχυση ανέρχεται στο 50% της συνολικής δαπάνης με κατώτατο όριο συνολικής δαπάνης τις €20.000. Το ανώτατο όριο ενίσχυσης εξαρτάται από τη σύνθεση της οικογένειας όπως φαίνεται πιο κάτω:

  • Μονήρες άτομο και οικογένεια μέχρι 3 άτομα (περιλαμβανομένης μονογονεϊκής οικογένειας) μέχρι €15.000
  • Οικογένεια 4 ατόμων και άνω (περιλαμβανομένης μονογονεϊκής οικογένειας) μέχρι €20.000
  • Άτομα με αναπηρία πρόσθετο ποσό μέχρι €10.000

 

Προϋποθέσεις και κριτήρια συμμετοχής για τα δύο στεγαστικά σχέδια

 

Τα εισοδηματικά κριτήρια που επιτρέπουν την υποβολή αίτησης εξαρτούνται από τη σύνθεση της οικογένειας και έχουν ως εξής (συγκριτικά με το σχέδιο του 2019):

Για την ειδική Κατηγορία «Εξόχως ορεινές και εξόχως μικρές και απόμακρες περιοχές», στην οποία εμπίπτουν 117 κοινότητες από τις 258 του Στεγαστικού Σχεδίου Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών, το ακαθάριστο ετήσιο εισόδημα πρέπει να είναι ως εξής: μονήρες άτομο €35 χιλ., ζεύγος / μονογονεϊκή οικογένεια (2 ατόμων) μέχρι €55 χιλ., οικογένεια 3 ατόμων μέχρι €65 χιλ., οικογένεια 4 ατόμων μέχρι €70 χιλ. και οικογένεια 5+ ατόμων μέχρι €75 χιλ.

 

Άλλα κριτήρια & προϋποθέσεις συμμετοχής

 

  • Το υπό ανάπτυξη ή εξέταση τεμάχιο πρέπει να είναι εντός οικιστικής ζώνης και να έχει εξασφαλιστεί άδεια οικοδομής, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να δαπανηθούν αρκετά χρήματα για μελέτες και σχέδια, ενώ για να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες άδειες σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται αρκετό χρόνο.
  • Το μέγιστο ωφέλιμο εμβαδόν μιας νέας κατοικίας δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200 τ.μ., ενώ για απόκτηση υφιστάμενης τα 250 τ.μ.
  • Αιτήσεις που περιλαμβάνουν κατασκευή κολυμβητική δεξαμενή απορρίπτονται.
  • Απαιτείται τεκμηρίωση της διαθεσιμότητας ικανοποιητικών χρηματικών πόρων. Δηλαδή σε περίπτωση που θα συναφθεί δάνειο πρέπει να προσκομιστεί προ-συμβατική συμφωνία με τράπεζα.
  • Αιτητής που έχει πάρει προηγουμένως ενίσχυση από Κρατικό Στεγαστικό Σχέδιο ή Στεγαστικό Σχέδιο του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ) δεν είναι δικαιούχος.
  • Η κατοικία για την οποία υποβάλλεται αίτηση θα πρέπει να παραμείνει ως η μόνιμη κατοικία της οικογένειας για τουλάχιστον 10 χρόνια.

 

Παραθυράκια που αφήνουν εκτός τον κόσμο

 

Τα νέα σχέδια που εξαγγέλθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών στις 17 Φεβρουαρίου μπήκαν σε εφαρμογή από την 1η Μαρτίου, ωστόσο δεν έχουν αναδρομική ισχύ.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα για όσους είχαν καταθέσει αγοραπωλητήριο έγγραφο στο Κτηματολόγιο από Νοέμβριο 2020 μέχρι Φεβρουάριο 2021. Μόνο στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί τίτλος ιδιοκτησίας οι αιτητές μπορούν να αποσύρουν το αyοραπωλnτήριο από το Κτηματολόγιο και να καταθέσουν νέο.

Το πρόβλημα σε αυτήν την περίπτωση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο για κάποιους αιτητές, αφού η τράπεζα για να παραχωρήσει σε κάποιον δάνειο ζητά υποθήκη, έτσι όσοι είχαν πρόθεση να επιδιορθώσουν κατοικία των γονέων τους και μεταβίβασαν την οικία στο όνομά τους εντός των μηνών Νοεμβρίου – Φεβρουαρίου, εξαιρούνται τελείως από το σχέδιο, γιατί δεν μπορούν να ακυρώσουν τη μεταβίβαση και να κάνουν νέα. Στο σχέδιο υπάρχει προϋπόθεση να μην έχεις αποξενωθεί κατοικία τα προηγούμενα 5 χρόνια.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί το διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες χρήστες τ/κ περιουσιών. Tα πιστοποιητικά μίσθωσης που έχουν πάρει κάποιοι πρόσφυγες για την τ/κ κατοικία στην οποία διαμένουν δεν γίνονται αποδεκτά από καμία τράπεζα και δεν μπορούν να λάβουν οποιαδήποτε χρηματοδότηση. Επίσης, τους δόθηκε η δυνατότητα να κτίσουν σπίτι πάνω από την προσφυγική κατοικία των γονιών τους που βρίσκεται σε τ/κ γη, χωρίς να μπορούν να προβούν σε οποιαδήποτε υποθήκη για να εξασφαλίσουν δάνειο. Το ζήτημα εξασφάλισης φερεγγυότητας στους κατόχους πιστοποιητικών μίσθωσης χρονίζει, ωστόσο η κυβέρνηση επικαλείται ανυπέρβλητα εμπόδια.

Το μεγαλύτερο ίσως εμπόδιο για να αξιοποιήσει ένα νεαρό ζευγάρι το στεγαστικό σχέδιο είναι η απαραίτητη δανειοδότηση. Παρότι αυτή την περίοδο θα μπορούσε να αξιοποιήσει το σχέδιο επιδότησης του επιτοκίου στεγαστικού δανείου, η οικονομική κατάσταση πολλών λόγω της πανδημίας δεν αφήνει πολλές ελπίδες εξασφάλισης δανείου. Σημειώνεται ότι πέραν του αρχικού ποσού που πρέπει να διαθέτουν για να υποβάλουν αίτηση δανειοδότησης, η δόση που θα πρέπει να καταβάλλουν στη συνέχεια κυμαίνεται, π.χ. για δάνειο 100 χιλιάδων που θα πρέπει να αποπληρωθεί σε 20 χρόνια, σε 510-550 ευρώ μηνιαίως, αν βεβαίως έχουν το ελάχιστο εισόδημα που θα τους επιτρέπει να αιτηθούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο ισχύει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, με την κυβέρνηση να λέει ότι πρόκειται να επανεξεταστεί και να επαναπροκηρυχθεί το 2022.

Διαμαρτύρονται οι κοινότητες, καθώς δεν πήραν τη θέση που δικαιούνται στα σχέδια

 

Έντονες είναι οι αντιδράσεις από φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι δεν περιλαμβάνονται οι κοινότητές τους στα σχέδια, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν αισθητά το πρόβλημα της αστυφιλίας. Την ίδια ώρα σημειώνουν ότι τα σχέδια δεν είναι αρκετά για να πείσουν τη νεολαία να επιστρέψει στην ύπαιθρο και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την αστυφιλία, καθώς χρειάζονται υποδομές που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών.

 

Δεν είναι ακριτικός ο Αστρομερίτης(;)

Η κοινότητα του Αστρομερίτη αντιδρά έντονα, καθώς, παρά το γεγονός ότι είναι ακριτική περιοχή, η κοινότητα δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια στέγασης ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών.

Σε δηλώσεις του στη «Χαραυγή» ο κοινοτάρχης, Άρης Κωνσταντίνου, ανέφερε ότι η κοινότητα μπήκε στο δεύτερο σχέδιο, που η οικονομική στήριξη είναι το μέγιστο €20 χιλιάδες και στο οποίο περιλαμβάνονται και άλλες περαστικές κοινότητες που δεν είναι ακριτικές.

Εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός αυτό, αφού, όπως σημείωσε, η νεκρή ζώνη στον Αστρομερίτη είναι περίπου 6 χιλιόμετρα, με σπίτια να βρίσκονται πολύ κοντά.

Όπως σημείωσε, η κοινότητα αποτάθηκε με υπόμνημα στην Ένωση Κοινοτήτων και προτίθεται να ζητήσει συνάντηση με τον υπουργό για να του μεταφέρει την κατάσταση και το αίτημα να περιληφθεί ο Αστρομερίτης στις ακριτικές περιοχές.

 

Πόλη Χρυσοχούς και Προδρόμι μένουν εκτός, αν και απειλούνται από αστυφιλία

Τη δυσαρέσκειά του εκφράζει και ο δήμαρχος Πόλης Χρυσοχούς, Γιώτης Παπαχριστοφή, για τη μη ένταξη του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς και της κοινότητας Προδρομίου στο νέο στεγαστικό σχέδιο.

Ο κ. Παπαχριστοφή σε επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αναφέρει πως η μη συμπερίληψη του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς δημιουργεί αναπόφευκτα το αίσθημα της αδικίας και της άνισης μεταχείρισης, αφού ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς είναι ένας από τους μικρότερους δήμους παγκύπρια και αποτελεί μια εξίσου απομονωμένη και απομακρυσμένη περιοχή στην οποία παρατηρείται έντονα το φαινόμενο της αστυφιλίας των νέων.

Γι’ αυτό, αναφέρει, θα έπρεπε να ενταχθεί και ο δήμος στο σχέδιο αυτό, για τους ίδιους λόγους που έχουν επιλεγεί άλλοι ακριτικοί δήμοι και περιοχές της Κύπρου, καθώς και άλλες κοινότητες οι οποίες είναι ανεπτυγμένες, βρίσκονται γεωγραφικά πιο κοντά στα αστικά κέντρα και διαθέτουν μεγαλύτερο πληθυσμό συγκριτικά με το Δήμο Πόλης Χρυσοχούς.

 

Κοράκου: Κίνητρα και νέες θέσεις εργασίας

Για να επιστρέψει ο κόσμος στις ορεινές κοινότητες, πρέπει να δοθούν κίνητρα και νέες θέσεις εργασίας, τόνισε ο κοινοτάρχης Κοράκου, Άγγελος Καραμανής.

Παράλληλα, ο κοινοτάρχης Κοράκου υπέδειξε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την εγγραφή δρόμων, το οποίο αποτρέπει, όπως είπε, την ανέγερση νέων κατοικιών. Την ίδια ώρα τόνισε το πρόβλημα που παρατηρείται στη χρηματοδότηση νέων έργων, καθώς, όπως είπε, πλέον οι τράπεζες δεν δίδουν δάνεια, ενώ τόνισε ότι το κόστος ανέγερσης μιας κατοικίας στην ύπαιθρο δεν είναι το ίδιο με τις αστικές περιοχές λόγω της μορφολογίας του εδάφους.

 

Παλαιχώρι: Εφάπαξ χορηγία 10.000 ευρώ για κάθε νεογέννητο

Εάν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να στηρίξει την ύπαιθρο, οφείλει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να μη στηρίζει μόνο τα παραθαλάσσια θέρετρα, τόνισε ο κοινοτάρχης Παλαιχωρίου Θεόφιλος Μιλτιάδους.

Εισηγήθηκε την παραχώρηση εφάπαξ χορηγίας ύψους 10.000 ευρώ για κάθε νεογέννητο παιδί, έτσι ώστε να δοθεί κίνητρο στα νεαρά ζευγάρια για να μείνουν στις κοινότητες και να τεκνοποιήσουν. Τόνισε παράλληλα ότι απαιτείται σωστή λειτουργία των Πολυδύναμων Κέντρων και ενίσχυση της λειτουργίας των παιδικών λεσχών.

Την ίδια ώρα, επεσήμανε ότι έπνιξαν την ανάπτυξη της κοινότητας Παλαιχωρίου λόγω της ανεξέλεγκτης επέκτασης της ζώνης προστασίας πουλιών, ενώ παράλληλα επεσήμανε ότι η ύπαρξη άγραφων δρόμων δεν βοηθά στην ανέγερση νέων κατοικιών. Ο κοινοτάρχης Παλαιχωρίου αιτήθηκε επίσης την αναπαλαίωση παλαιών σχολικών κτιρίων, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν από Πανεπιστήμια.

 

Πελένδρι: Επιχορήγηση αγοράς οικοπέδων

Ο κοινοτάρχης Πελενδρίου, Νίκος Πατσιάουρος, εισηγείται επιχορήγηση της αγοράς οικοπέδων του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης στα ορεινά, τονίζοντας ότι το κόστος τους δεν ελκύει νέους κατοίκους στα ορεινά. Σημείωσε ότι μόνο στο Πελένδρι ο ΚΟΑΓ προχώρησε στο διαχωρισμό 40 οικοπέδων, τα οποία είναι απούλητα εδώ και 10 χρόνια, καθώς με το ίδιο κόστος κάποιος μπορεί να αγοράσει οικόπεδο σε αστικές περιοχές.

Ο κ. Πατσιάουρος υπέδειξε παράλληλα πως πρέπει να απλοποιηθούν οι διαδικασίες έγκρισης των αιτήσεων ένταξης στα σχέδια ανάπτυξης ορεινών κοινοτήτων, αφού πολύ δύσκολα εγκρίνονται οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων.

Την ίδια ώρα τόνισε ότι υπάρχουν περιπτώσεις νεαρών ζευγαριών που δεν μπορούν να στηριχθούν με τα κυβερνητικά σχέδια λόγω του ότι θέλουν να κτίσουν εκτός του πυρήνα της κοινότητας και εκτός οικιστικής ζώνης.

Επιπλέον, τόνισε ότι δεν είναι δυνατόν σε όλο το Τρόοδος, σχεδόν σε διακόσιες κοινότητες, να λειτουργούν μόνο τρία σχολεία. Για να μπορέσει ένα ζευγάρι να μείνει, όπως είπε, στα ορεινά, πρέπει να καλυφθούν σφαιρικά οι ανάγκες του σε υπηρεσίες στην παιδεία, την υγεία, τον αθλητισμό και την ψυχαγωγία.

 

Ένωση Κοινοτήτων: Απουσιάζουν οι υποδομές για να γίνει βιώσιμη η κατοίκιση στα ορεινά

Τα ευρύτερα προβλήματα υποδομών επεσήμανε και ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων, Ανδρέας Κιτρομηλίδης, ο οποίος τόνισε ότι είναι η χρόνια ύπαρξη προβλημάτων στην ύπαιθρο που ανάγκασε τον κόσμο να στρέψει την προσοχή του στις πόλεις.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, για να πεισθούν οι νέοι να επιστρέψουν στις ορεινές κοινότητες πρέπει να βελτιωθεί το οδικό δίκτυο και να ενισχυθούν ουσιώδεις υπηρεσίες, ειδικά σε ό,τι αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ηλικιωμένων κατοίκων των ορεινών κοινοτήτων. Σημείωσε σχετικά την ανάγκη ενίσχυσης των κοινοτικών ιατρείων, έτσι ώστε οι κάτοικοι να μπορούν να εξασφαλίζουν εύκολα τα φάρμακά τους.

Ο κ. Κιτρομηλίδης ανέφερε ότι το προηγούμενο σχέδιο προσέλκυσε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις ακριτικές περιοχές και πολύ λιγότερο στις ορεινές κοινότητες και ως εκ τούτου, είπε, η Ένωση Κοινοτήτων είχε ζητήσει να αυξηθούν τα κονδύλια, έτσι ώστε να επιστρέψουν οι απόδημοι και να παραμείνουν στις κοινότητές τους οι νέοι κάτοικοι.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy