Του Σπύρου Σωτηρίου*
Τον Μάιο του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας, οκτάωρο, καλύτερες συνθήκες εργασίας. Μέχρι πριν μερικά χρόνια λέγαμε με αφορμή την Εργατική Πρωτομαγιά ότι χάρη σε αυτόν τον πρωτοπόρο αγώνα του 1886 και στους αγώνες που ακολούθησαν έχουμε σήμερα το οκτάωρο.
Σχεδόν 136 χρόνια μετά και αφού η ανθρωπότητα έζησε επαναστάσεις, παγκόσμιους πολέμους, πυρηνικές καταστροφές, τεχνολογικές εξελίξεις, έκρηξη των ΜΜΕ και καθιέρωση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, εργατικούς και κοινωνικούς αγώνες, τίθεται σήμερα επιτακτικά η ανάγκη διεκδίκησης δικαιωμάτων των εργαζομένων τα οποία κινδυνεύουν.
Λέξεις όπως εκσυγχρονισμός, πρόοδος, ευελιξία στην εργασία έχουν διαφορετική σημασία για τον καθένα από εμάς, ειδικότερα σε μια ταξική κοινωνία στην οποία το χάσμα των τάξεων διευρύνεται.
Η ολοκληρωτική επικράτηση του καπιταλισμού, η αλαζονεία των εκφραστών του νεοφιλελευθερισμού και η αδηφαγία της άρχουσας τάξης μάς οδήγησαν στο σημείο να διεκδικούμε σήμερα, το 2022, τα ελάχιστα δικαιώματα των εργαζομένων σε νέες μορφές απασχόλησης που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, σε μια προσπάθεια των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων να προστατέψουν και αυξήσουν τα κέρδη των εταιρειών εις βάρος των εργαζόμενων.
Γι’ αυτό το λόγο οι αριθμοί και οι στατιστικές δείχνουν αύξηση κερδών των επιχειρήσεων και μείωση εισοδημάτων των εργαζομένων. Οι κρίσεις του συστήματος, χρηματοπιστωτική κρίση, πανδημία κ.ο.κ. βοήθησαν εν τέλει στο στόχο της διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Παίρνοντας ως παράδειγμα την Κύπρο, εμφανίστηκαν νέες μορφές απασχόλησης οι οποίες επιχειρούν να καταργήσουν τα εργασιακά δικαιώματα. Μια γάγγραινα για τους εργαζόμενους είναι η αγορά υπηρεσιών.
Μια μορφή απασχόλησης που αξιοποιείται -παράνομα πολλές φορές- και από το ίδιο το κράτος, όπως π.χ. η περίπτωση των χιλιάδων εκπαιδευτικών στα απογευματινά και βραδινά προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας που είδαν τα ήδη χαμηλά εισοδήματά τους να συρρικνώνονται.
Το ότι η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά και παρά τις καταδικαστικές δικαστικές αποφάσεις να επαναφέρει το καθεστώς μισθωτής εργασίας δεν είναι καθόλου τυχαίο. Η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση θέλει να είναι μπροστάρης σε αυτές τις «ευέλικτες» -έτσι τις ονόμασαν για να χαϊδεύουν τα αυτιά των εργαζομένων- μορφές απασχόλησης για να επικρατήσουν στο μέλλον εις βάρος των συλλογικών συμβάσεων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Στο ίδιο πλαίσιο εμφανίστηκε και ενισχύθηκε εν μέσω της πανδημίας η εργασία στις ψηφιακές πλατφόρμες. Μια εργασία τύπου αγοράς υπηρεσιών χωρίς καν τα ελάχιστα δικαιώματα. Πάνω από 15 χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται στην Κύπρο σε αυτές τις πλατφόρμες. Μέσα σ’ όλα αυτά εμφανίστηκε και η τηλεργασία. Άλλη μια «ευέλικτη» μορφή απασχόλησης, που στην αρχή φάνηκε στους εργαζόμενους ως μια ιδανική λύση συμφιλίωσης εργασίας και οικογένειας ή εργασίας και νοικοκυριού.
Παρουσιάστηκε μάλιστα ως πανάκια για τις εργαζόμενες γυναίκες αναπαράγοντας και σεξιστικά στερεότυπα. Είναι όντως μια ιδανική λύση… για τις επιχειρήσεις! Μειώνουν τα κόστη τους και αποξενώνουν τους εργαζόμενους από τη συλλογική δράση και διεκδίκηση στους χώρους εργασίας τους. Άστε που και οι πιο δύσπιστοι τηλε-εργαζόμενοι έπιασαν -αργοπορημένα- το νόημα της τηλεργασίας όταν είδαν το λογαριασμό του ρεύματος την περίοδο του τσουχτερού κρύου στην Κύπρο!
Η Πρωτομαγιά λοιπόν του 2022 είναι πολύ σημαντική για το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα της ΠΕΟ και σηματοδοτεί την εντατικοποίηση των αγώνων για προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Οι αγώνες αυτοί γίνονται σε πολλά επίπεδα. Από το μικρότερο εργατικό ζήτημα σε ένα χώρο εργασίας με πέντε εργαζόμενους μέχρι και τη διεθνιστική δράση για τερματισμό των πολέμων. Από τις συζητήσεις για καθιέρωση κατώτατου μισθού μέχρι και τον κοινό αγώνα Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων εργαζομένων για λύση-επανένωση της Κύπρου.
* Υπεύθυνος Τμήματος Επικοινωνίας ΠΕΟ
