Στις 1.068 οι πυρκαγιές την τελευταία εικοσαετία – 9 στις 10 οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα

Το 93% των πυρκαγιών που καταγράφονται σήμερα οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Το πρόβλημα των πυρκαγιών αναμένεται ότι θα εντείνεται συνεχώς, εξαιτίας της εγκατάλειψης της υπαίθρου και της κλιματικής αλλαγής.

Της Ελένης Αγαθοκλέους

Το Τμήμα Δασών εφαρμόζει σύστημα επιφυλακής για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση και άμεση επέμβαση των δασοπυροσβεστών  στην κατάσβεση των πυρκαγιών. Στα δώδεκα λεπτά υπολογίζεται ο μέσος χρόνος επέμβασης σε πυρκαγιές από τις δυνάμεις δασοπυρόσβεσης.

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Αντρέας Κεττής, υπογράμμισε ότι για το μεγαλύτερο ποσοστό των πυρκαγιών η αιτία είναι ο άνθρωπος, αφού 9 στις 10 πυρκαγιές προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι πυρκαγιές κυρίως προέρχονται από αμέλεια, απερισκεψία, κακόβουλη ή εσκεμμένη εμπρηστική ενέργεια. «Όσον αφορά τις αγροδασικές περιοχές, οι κίνδυνοι για πυρκαγιά είναι αυξημένοι και τα αίτια πρόκλησής της, μεταξύ άλλων, είναι η απόρριψη αποτσίγαρων, η σκόπιμη καύση σκυβάλων και άχρηστων υλικών, αλλά και τα καψαλίσματα. Επίσης, η παρασκευή φαγητού σε μη εγκεκριμένους χώρους και οι εργασίες στο ύπαιθρο με εργαλεία που παράγουν σπινθηρισμούς μπορεί να υπάρξουν αιτίες για πρόκληση πυρκαγιών», συμπλήρωσε.

Σύμφωνα με τον Πέτρο Πέτρου, λειτουργό Πυροπροστασίας, από την αρχή του έτους μέχρι την 24η Ιουνίου 2021 εκδηλώθηκαν 25 δασικές πυρκαγιές στη ζώνη ευθύνης του Τμήματος Δασών, με συνολική καμένη έκταση 352 εκτάρια. Η καμένη έκταση παρουσιάζει αύξηση συγκριτικά με τα αντίστοιχα στοιχεία της περσινής περιόδου, κυρίως λόγω της μεγάλης δασικής πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις 16 Ιουνίου 2021 σε περιοχή της Αγίας Μαρίνας Ξυλιάτου και η οποία είχε ως αποτέλεσμα να καεί έκταση 286 εκταρίων. Ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών, ωστόσο, βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με πέρσι.

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο υπάρχουν ζητήματα υποστελέχωσης ή και αν παρουσιάζονται κάποιες αδυναμίες στον εξοπλισμό, ο κ. Πέτρου ανέφερε ότι σήμερα σε κάθε Δασικό Σταθμό υπάρχει ο ελάχιστος αριθμός δασοπυροσβεστών, γεγονός που δυσχεραίνει το έργο του τμήματος. «Έχει ήδη ετοιμαστεί πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο, η οποία αξιολογείται από το Υπουργείο Οικονομικών για αύξηση του αριθμού των θέσεων», σημείωσε.

«Βρίσκονται επίσης», όπως είπε, «στην αναμονή σχεδιασμοί οι οποίοι είτε χρηματοδοτήθηκαν είτε αναμένεται να εγκριθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο για περαιτέρω ενίσχυση των δασοπυροσβεστών, των πυροσβεστικών οχημάτων και των αεροσκαφών». «Αναμένεται η αύξηση των αεροσκαφών του τμήματος από δύο που είναι σήμερα σε τέσσερα. Το ένα μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το άλλο από τον προϋπολογισμό του Τμήματος. Στόχος είναι τα αεροσκάφη να αυξηθούν σε οκτώ», σημείωσε.

Ο κ. Κεττής συμπλήρωσε, πάντως, ότι πάντα θα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης όσον αφορά τις αδυναμίες του παρουσιάζονται στον εξοπλισμό. «Εμείς ως Πυροσβεστική Υπηρεσία προσπαθούμε να ανανεωθούν μέσω προγραμματισμού τα πυροσβεστικά οχήματα, τα οποία έχουν πεπαλαιωθεί», συμπλήρωσε.

Ο κ. Πέτρου τονίζει ότι στο πλαίσιο της πρόληψης και ετοιμότητας υλοποιούνται ενέργειες που αποσκοπούν στην αποτροπή πρόκλησης πυρκαγιών, στην άμεση ανίχνευση πυρκαγιών και στην ετοιμότητα του προσωπικού για ανταπόκριση. «Οι κυριότερες ενέργειες είναι η διενέργεια διαφωτιστικής εκστρατείας, η εκπαίδευση του προσωπικού στη δασοπυρόσβεση, η εκτέλεση περιπολιών, η διαχείριση της βλάστησης, η εκτίμηση και ανακοίνωση του κινδύνου έκρηξης δασικών πυρκαγιών και η βελτίωση του συντονισμού κατά την κατάσβεση», τόνισε.

Επίσης, διευκρίνισε ότι όσον αφορά την καταστολή δασικών πυρκαγιών, υλοποιείται σειρά ενεργειών, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η επιφυλακή των δασικών υπαλλήλων, η λειτουργία δασοπυροσβεστικού σώματος, η αγορά και συντήρηση πυροσβεστικών οχημάτων και η λειτουργία της Μονάδας Πτητικών Μέσων για σκοπούς πυρόσβεσης.

Ερωτηθείς ποιες προσπάθειες γίνονται για αναδάσωση, ο κ. Πέτρου απάντησε ότι το Τμήμα Δασών μετά τη δασική πυρκαγιά του Σαϊττά, το 2007, αναθεώρησε την πρακτική κατασκευής αναβαθμίδων στην καμένη έκταση και εν συνεχεία την εφαρμογή σποράς ή φύτευσης. Η μέθοδος αυτή έχει αντικατασταθεί από την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών αποκατάστασης, φιλικών προς το περιβάλλον.

Συγκεκριμένα, αμέσως μετά την κατάσβεση μιας πυρκαγιάς το τμήμα προχωρά στην ετοιμασία Σχεδίου Μεταπυρικής Διαχείρισης της καμένης έκτασης. «Στις περιπτώσεις όπου μετά την πυρκαγιά διατηρείται στο έδαφος ικανοποιητικό απόθεμα βιώσιμων σπόρων, τότε η επαναφορά της βλάστησης γίνεται μέσω φυσικής αναγέννησης. Σε διαφορετική περίπτωση, εφαρμόζονται μέθοδοι τεχνητής αναγέννησης, δηλαδή σπορά ή φύτευση», κατέληξε.

Το Τμήμα Δασών καλεί όλους τους πολίτες σε συστράτευση για να προστατευτούν τα δάση, ο εθνικός φυσικός πλούτος και κληρονομιά. Μόλις εντοπίσετε καπνό ή φωτιά, ενημερώστε αμέσως το Τμήμα Δασών ή την Πυροσβεστική Υπηρεσία, μέσω των τηλεφωνικών αριθμών 1407 και 112 αντίστοιχα.

Σύμφωνα με το Τμήμα Δασών, την περίοδο 2000-2020 εκδηλώθηκαν συνολικά 1.068 δασικές πυρκαγιές, οι οποίες προκλήθηκαν από ανθρώπινες δραστηριότητες. Από τις πυρκαγιές αυτές, οι 260, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 24%, εκδηλώθηκαν εντός του Κρατικού Δάσους και οι 808, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 76%, εκδηλώθηκαν εντός της ζώνης των δύο χιλιομέτρων από την οροθετική του.

Σημειώνεται, επίσης, ότι οι μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές πυρκαγιές της εικοσαετίας, δηλαδή αυτές του Λυθροδόντα το 2001 (καμένη έκταση 603 ha), του Σαϊττά το 2007 (καμένη έκταση 1182 ha), της Αργάκας (καμένη έκταση 763 ha) και της Σολιάς (καμένη έκταση 1886 ha) το 2016, εκδηλώθηκαν όλες σε σημείο εντός της  ζώνης των δύο χιλιομέτρων από την οροθετική του Κρατικού Δάσους.

Καταλήγοντας, ο κ. Πέτρου επεσήμανε ότι οι πυρκαγιές αποτελούν τη χειρότερη απειλή για τα δάση και ένα αυξανόμενο πρόβλημα, το οποίο πλήττει κάθε καλοκαίρι τον τόπο μας και τόνισε ότι «αυτό που χρειάζεται είναι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν βρισκόμαστε σε δασικές περιοχές και να αποφεύγονται δραστηριότητες που πιθανόν να προκαλέσουν πυρκαγιά.

Προσθέτει, επίσης, ότι απαιτείται από όλους μας να βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση για καταστάσεις που δεν προκύπτουν από αμέλεια αλλά από πρόθεση. «Το αυξημένο ποσοστό των κακόβουλων πυρκαγιών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια επιβάλλει να είμαστε σε συνεχή εγρήγορση και να αναφέρουμε κάθε ύποπτη δραστηριότητα προς στις αρμόδιες Αρχές», κατέληξε.