Του Χρήστου Χαραλάµπους
Οι συζητήσεις των προτάσεων που έχουν υποβληθεί και αφορούν την επιλογή κατάλληλου χώρου για τη δηµιουργία του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της Λεµεσού (ανεξάρτητα από το ποιος χώρος θα επιλεγεί και πότε τελικά θα αρχίσει να υλοποιείται το έργο), αναπόφευκτα στρέφουν την προσοχή όχι µόνο στην ακαταλληλότητα και σωρεία άλλων προβληµάτων που χαρακτηρίζουν το σηµερινό κτίριο του μουσείου, αλλά και στην άθλια κατάσταση στην οποία αφέθηκαν σηµαντικοί αρχαιολογικοί χώροι της Λεµεσού, όπως εκείνος της Αµαθούντας που θεωρείται ένας από τους σηµαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου.
Οι κατά καιρούς εξαγγελίες για αναβάθµιση του σηµαντικού αυτού χώρου έχουν µείνει στα χαρτιά, ενώ ευρήµατα που κατά καιρούς προκύπτουν από ανασκαφές στοιβάζονται στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου της Λεµεσού που και αυτό, όπως όλοι παραδέχονται, δεν εξυπηρετεί πλέον το σκοπό για τον οποίο δηµιουργήθηκε πριν από αρκετές δεκαετίες.
Ξέφραγο αµπέλι
Τουριστικοί ξεναγοί και επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου της Αµαθούντας δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για την εικόνα που παρουσιάζει σήµερα η περιοχή, κάνοντας µάλιστα λόγο για «ξέφραγο αµπέλι». «Σηµαντικά αρχαιολογικά κατάλοιπα από το ναό της Αφροδίτης του 8ου π.Χ. αιώνα είναι εκτεθειµένα και στη διάθεση του καθενός, µε τις αρµόδιες Υπηρεσίες να υπνώττουν ή να αδιαφορούν», όπως χαρακτηριστικά µας καταγγέλλουν ξεναγοί, επισηµαίνοντας ότι δεν υπάρχει ο ενδεδειγµένος έλεγχος, οπότε εύκολα ο κάθε επιτήδειος µπορεί να µπει µέσα από το χαµηλό τέλι που αποτελεί την περίφραξη.
«Είναι και κάποιοι που, λόγω και της ειδυλλιακής θέας που προσφέρεται προς τη θάλασσα, χρησιµοποιούν την περιοχή για πικνίκ και αυτό διαπιστώνεται από τα σκουπίδια και άλλα άχρηστα αντικείμενα που αφήνουν πίσω τους», όπως χαρακτηριστικά µας ανέφερε ο Αντώνης Καζάζης, µέλος του Συνδέσµου Ξεναγών Κύπρου.
Όπως υποδεικνύουν οι ξεναγοί, αλλά και γενικότερα άνθρωποι που εξ επαγγέλµατος ή άλλως πως ασχολούνται και ενδιαφέρονται για την Αµαθούντα, ο χώρος θα έπρεπε να περιφραχτεί κατάλληλα και αποτρεπτικά για κάθε παρανοµία ή αυθαίρετη επέµβαση, ενώ διερωτώνται πού σκάλωσε το master plan που έγινε για την περιοχή εδώ και αρκετά χρόνια και ακόµα δεν έχει υλοποιηθεί.
Ανάγκη διαµόρφωσης του χώρου σε ενιαίο αρχαιολογικό πάρκο
«Αν η Αµαθούντα διαµορφωνόταν σε ένα αρχαιολογικό πάρκο, όπως έγινε µε την Πάφο, θα προσέλκυε πολλαπλάσιο τουρισµό και θα απέφερε πολύ περισσότερα έσοδα», όπως παρατηρεί ο Αντώνης Καζάζης, και µεταφέροντας τα σχόλια και τις παρατηρήσεις που δέχεται από τους ξένους τουρίστες τους οποίους ξεναγεί στην περιοχή, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η νεκρόπολη βρίσκεται υπό διάλυση, τον αρχαίο ναό του Αγίου Τύχωνα και του Αγίου Ιωάννη του Ελεήµονα (που είναι και ο πολιούχος Άγιος) χρειάζεσαι πυξίδα για να εντοπιστούν ανάµεσα στα χόρτα, τα οποία δεν καθαρίζονται και ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο και αποτελούν κίνδυνο για τους επισκέπτες».
Επιπλέον, σηµειώνει ότι ελαιόδεντρα πολλών αιώνων που αποτελούν µέρος της φύσης του αρχαιολογικού χώρου αφέθηκαν να καταστραφούν, ενώ ένα άλλο βασικό στοιχείο που υποδεικνύεται είναι ο παραλιακός δρόµος του οποίου «η όδευση θα έπρεπε να είναι βορειότερα αφού, εκτός των άλλων, µοιράζει στη µέση τη σπουδαία Βασιλική της Αµαθούντας».
Την εικόνα ενός εγκαταλελειμμένου αρχαίου βασίλειου που συγκεντρώνει σηµαντικά ιστορικά δεδοµένα από τον 8ο αιώνα π.Χ. µέχρι και σήµερα, παρουσιάζει η Αµαθούντα, η οποία κρύβει ακόµα πολύ υλικό που περιµένει να βγει στο φως, όπως το αρχαίο θέατρο της πόλης. Όπως πολύ εύστοχα επισηµαίνεται, «κοσµεί µε αρχαιότητές της όλα σχεδόν τα ξένα µουσεία, µε κύριο χαρακτηριστικό το πιθάρι που βρίσκεται στο Λούβρο, το οποίο έχει αντικατασταθεί στον φυσικό του χώρο µε κάποιο οµοίωµα και αυτό πρόχειρα τοποθετηµένο στην περιοχή».
Άκυρο το master plan για την περιοχή
Κάποιες ενδιαφέρουσες επισηµάνσεις για την κατάσταση που υπάρχει στην αρχαία Αµαθούντα αποκοµίσαµε σε συνοµιλία που είχαµε µε τον αρχαιολογικό λειτουργό του Τµήµατος Αρχαιοτήτων, Γιάννη Βιολάρη, ο οποίος ανέφερε ότι κάποιοι χώροι στην περιοχή είναι περιφραγµένοι, ωστόσο «ο ευρύτερος χώρος µε την Ακρόπολη και τη γύρω περιοχή που αποτελεί και έναν πνεύµονα πρασίνου µε τους πεζόδροµους, όπου πάει ο κόσµος για περπάτηµα και φωτογραφίες, δεν είναι περιφραγµένος».
Όπως µας είπε, έγιναν αρκετές ανασκαφές στην περιοχή των νεκροπόλεων, αλλά «εδώ και ενάµιση περίπου χρόνο προχωρούµε µε συντηρήσεις, ενώ ταυτόχρονα έχουµε και το πρόγραµµα ανάδειξης του αρχαίου λιµανιού».
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το αρχαίο λιµάνι της Αµαθούντας, ο κ. Βιολάρης αναφέρει ότι το αίτηµα που είχε υποβληθεί από το Κοινοτικό Συµβούλιο του Αγίου Τύχωνα για να γίνει αποβάθρα γύρω από το λιµάνι συζητήθηκε σε πολλές συσκέψεις και εξηγήθηκε ότι «αυτό δεν µπορεί να γίνει γιατί αν κατασκευαστεί µια αποβάθρα πάνω από το µνηµείο δεν µπορείς να το δεις, ενώ από την άλλη για να γίνει αυτή η αποβάθρα θα πρέπει να σκάψεις, οπότε από τη στιγµή που δεν έγινε ανασκαφή του ίδιου του µνηµείου, δεν είναι δυνατόν να σκάψουµε για να κατασκευαστούν αποβάθρες».
Τα µνηµεία, όπως τονίζει, γενικά θέλουν ήπιες επεµβάσεις και ειδικότερα σε ό,τι αφορά το λιµάνι «δεν χρειάζεται να γίνει κάτι άλλο, πέρα από τον καθαρισµό της Ποσειδωνίας (θαλάσσιο φυτό), ώστε κάποιος που κολυµπά στην περιοχή να µπορεί να το βλέπει, χωρίς όµως να γίνονται καταδύσεις µέσα στους χώρους του λιµανιού, το οποίο είναι ορατό από σηµεία θέασης όπως οι πρόποδες της Ακρόπολης».
Αναφερόµενος στο master plan που έγινε πριν από µια εικοσαετία περίπου, ο κ. Βιολάρης επισηµαίνει ότι αυτό θα πρέπει να επικαιροποιηθεί, δεδοµένου ότι, εκτός των άλλων, υπάρχει σε εκκρεµότητα το ζήτηµα των απαλλοτριώσεων που δεν έχουν ολοκληρωθεί. «Αποδέσµευσε πρόσφατα το κράτος ένα κονδύλι για απαλλοτριώσεις, όµως είχαµε ενστάσεις οπότε αν δεν ολοκληρωθούν οι απαλλοτριώσεις δεν µπορείς να προχωρήσεις σε περιφράξεις χώρων που δεν σου ανήκουν… Γι’ αυτό και έχουµε πράγµατι πρόβληµα αφού κάποιοι πάνε εκεί και ξεφορτώνουν σκουπίδια στην περιφέρεια του αρχαιολογικού χώρου».
Aκολουθήστε μας στο Google News
