Στον ίδιο παρονοµαστή θα είµαστε και τα επόµενα χρόνια χωρίς επέκταση του ΧΥΤΥ Κόσιης

• Η µονάδα συνεχίζει να παραλαµβάνει ποσότητες που δεν δύναται να επεξεργαστεί πλήρως και οι οποίες, ως εκ τούτου, καταλήγουν για υγειονοµική ταφή
• Το πρώτο τµήµα του νέου κυττάρου θα παραδοθεί στη µονάδα τον ερχόµενο Φεβρουάριο µε Μάρτιο

Του Τάσου Περδίου

Ο διευθυντής Εγκατάστασης του ΧΥΤΥ, Χάρης Ελευθεριάδης, ανέφερε στη «Χαραυγή» ότι έχει ξεκινήσει η κατασκευή του νέου κυττάρου µετά την υπογραφή της σχετικής σύµβασης τον περασµένο Αύγουστο. Παραδέχθηκε όµως ταυτόχρονα ότι το υφιστάµενο κύτταρο έχει κορεσθεί, όπως άλλωστε προβλέφθηκε εδώ και περίπου δύο χρόνια.

Ο διευθυντής Εγκατάστασης σηµείωσε ότι µε βάση την πορεία των εργασιών, εκτιµάται ότι το πρώτο τµήµα του νέου κυττάρου θα παραδοθεί στη µονάδα τον ερχόµενο Φεβρουάριο µε Μάρτιο. Αυτό όµως αποτελεί µόνο προσωρινή λύση, καθώς η µόνιµη λύση είναι η επέκταση της µονάδας, ούτως ώστε ν’αποκτήσει τη δυνατότητα πλήρους επεξεργασίας όλων των ποσοτήτων που παραλαµβάνονται από τις επαρχίες Λάρνακας, Αµµοχώστου και Λευκωσίας.

Το πρόβληµα προκύπτει από τη στιγµή που το υφιστάµενο κύτταρο έχει κορεστεί, οπότε στην ουσία δηµιουργείται ένα βουνό σκουπιδιών που προκαλούν µεγάλα προβλήµατα στις περιοχές γύρω από τον ΧΥΤΥ Κόσιης.

Η προβληµατική αυτή κατάσταση δηµιουργήθηκε µετά το κλείσιµο του Κοτσιάτη και τη µεταφορά των στερεών αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας στην Κόσιη, η οποία όµως δεν έχει σχεδιαστεί για να επεξεργάζεται αυτές τις ποσότητες. Όλα τα προβλήµατα συνεπώς ξεκινούν από την αµελή διαχείριση της υπόθεσης επέκτασης του ΧΥΤΥ Κόσιης από την κυβέρνηση.

H ασφυκτική κατάσταση στη µονάδα της Κόσιης άρχισε να δηµιουργείται από τον Σεπτέµβριο του 2018, όταν άρχισε η παραλαβή σύµµεικτων οικιακών αποβλήτων από την επαρχία Λευκωσίας για να τελειώσει το θέµα του Κοτσιάτη. Από τότε µέχρι σήµερα υπολογίζεται ότι έχουν θαφτεί χωρίς επεξεργασία περίπου 250 χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών, ποσότητα που αυξάνεται συνεχώς, αφού το εργοστάσιο δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί όλες τις ποσότητες που παραλαµβάνει.

70 χιλιάδες τόνοι περίπου ετησίως είναι εκτός των δυνατοτήτων του ΧΥΤΥ

Ο ΧΥΤΥ Κόσιης σχεδιάστηκε µε δυνατότητα διαχείρισης 190 χιλιάδων τόνων αποβλήτων ετησίως. Οι επαρχίες Λάρνακας και Αµµοχώστου παράγουν περίπου 120 χιλιάδες τόνους το χρόνο, ενώ η Λευκωσία παράγει 140 χιλιάδες τόνους. Αυτό σηµαίνει ότι περίπου 70 χιλιάδες τόνοι ετησίως είναι εκτός των δυνατοτήτων διαλογής και επεξεργασίας του εργοστασίου και καταλήγουν απευθείας για ταφή.

Η µεγάλη ροή απορριµµάτων είναι τα σύµµεικτα απόβλητα, τα οποία πετάνε οι δηµότες στους πράσινους κάδους. Από το 2010 η Κόσιη παραλαµβάνει απόβλητα από τις επαρχίες Λάρνακας και Αµµοχώστου, ενώ από το 2018 προστέθηκε και η επαρχία Λευκωσίας, ούτως ώστε να κλείσει ο παράνοµος σκυβαλότοπος του Κοτσιάτη.

Τόσο η διεύθυνση του ΟΕ∆Α Κόσιης όσο και το αρµόδιο υπουργείο επαναλαµβάνουν ότι η ταφή γίνεται στη βάση Κανονισµών και όχι όπως γινόταν στον Κοτσιάτη, όπου δεν υπήρχε προστασία για τα υγρά απόβλητα και δεν γινόταν διαχείριση του βιοαερίου.

Σύµφωνα µε το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ο ΧΥΤΥ της µονάδας ΟΕ∆Α Κόσιης έχει σχεδιαστεί και κατασκευασθεί ως χώρος υγειονοµικής ταφής µε όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία του περιβάλλοντος και της δηµόσιας υγείας. Αυτές περιλαµβάνουν π.χ. µεµβράνες για την προστασία των υπογείων υδάτινων πόρων, σύστηµα συλλογής στραγγισµάτων και επεξεργασία τους σε σταθµό επεξεργασίας στραγγισµάτων, καθώς και σύστηµα συλλογής/καύσης βιοαερίου για προστασία της ατµόσφαιρας. Εφαρµόζεται επίσης ένα πλήρες Πρόγραµµα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης.

Ως εκ τούτου, δεν µπορεί να συγκριθεί µε την προηγούµενη κατάσταση της ανεξέλεγκτης χωµατερής του Κοτσιάτη. Παρόλα αυτά, γεγονός παραµένει ότι η χωρητικότητα του κυττάρου όπου γίνεται η ταφή των περίσσιων σκουπιδιών είναι σήµερα εξαντληµένη και όσοι υποστηρίζουν ότι σιγά-σιγά δηµιουργείται νέα χωµατερή στο χώρο, δεν απέχουν πολύ από την πραγµατικότητα.

Ευθύνες για τις µη αναβαθµίσεις της µονάδας

Οι ευθύνες της κυβέρνησης είναι αναµφισβήτητες, αφού το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος γνώριζε από την αρχή ότι το υφιστάµενο κύτταρο έχει συγκεκριµένη χωρητικότητα. Μάλιστα, τον Φεβρουάριο του 2021 απαντούσε σε σχετικό δηµοσίευµα ότι ο χρόνος που απέµενε ήταν αρκετός για να προχωρήσουν οι αναβαθµίσεις της µονάδας.

Τα γεγονότα απέδειξαν ότι ο χρόνος που απέµενε δεν ήταν αρκετός, αφού η χωρητικότητα του κυττάρου εξαντλήθηκε χωρίς να υπάρχει εναλλακτική λύση.

Η µόνιµη λύση, που είναι η επέκταση της µονάδας ώστε να αποκτήσει τη δυνατότητα διαχείρισης όλων των ποσοτήτων, ακόµα αργεί, εξ ου κι εκείνο που γίνεται τώρα είναι η επέκταση των δυνατοτήτων ταφής των σκυβάλων χωρίς διαλογή και επεξεργασία, κάτι που επιτείνει την ανησυχία ότι στην πραγµατικότητα εκείνο που δηµιουργείται στον ΧΥΤΥ Κόσιης είναι ένας νέος Κοτσιάτης.

Το πρόβληµα τέθηκε υπόψη της κυβέρνησης εγκαίρως µε επιστολές από τη διεύθυνση του ΧΥΤΥ, που ζήτησε ενηµέρωση και καθοδήγηση. Το αρµόδιο υπουργείο όµως περιοριζόταν στην απάντηση ότι βρίσκεται στο στάδιο της αξιολόγησης/αναθεώρησης της Εθνικής Στρατηγικής ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων 2022-2028.

Τα σκουπίδια όµως στο µεταξύ συνέχισαν να στοιβάζονται, µε την κυβέρνηση να τρέχει τώρα να συµµαζέψει την κατάσταση χωρίς να λύνει ριζικά το πρόβληµα.

«Μετέφεραν το πρόβληµα από τον Κοτσιάτη στην Κόσιη»

Η ∆ηµοτική Οµάδα του ΑΚΕΛ στο ∆ήµο Αραδίππου έχει καταγγείλει δηµόσια ότι εκείνο που ουσιαστικά κάνει η κυβέρνηση είναι να µεταφέρει το πρόβληµα από τον Κοτσιάτη στην Κόσιη. Μετά την αποκάλυψη της απόφασης για εσπευσµένη διαδικασία δηµιουργίας νέου κυττάρου ταφής τον περασµένο Απρίλιο, η ∆ηµοτική Οµάδα του ΑΚΕΛ κατακεραύνωσε την κυβέρνηση.

«Το πρόβληµα στον ΧΥΤΥ δηµιουργήθηκε µετά το κλείσιµο του Κοτσιάτη και τη µεταφορά των αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας. Αντί η κυβέρνηση να εξεύρει άλλες λύσεις, “φόρτωσε” τόνους αποβλήτων που δεν µπορεί να διαχειριστεί η µονάδα, µε αποτέλεσµα να µετατραπεί ο ΧΥΤΥ σε χωµατερή, εφόσον δεν γίνεται πλέον περιβαλλοντική διαλογή των αποβλήτων αλλά ταφή τους. Μετατρέποντας ουσιαστικά τον ΧΥΤΥ σε Κοτσιάτη, η κυβέρνηση δεν έλυσε το πρόβληµα µε τα απόβλητα της επαρχίας Λευκωσίας, απλά το µετέφερε αλλού», σχολίασε χαρακτηριστικά η οµάδα των συµβούλων του ΑΚΕΛ στον ∆ήµο Αραδίππου.

Εκτιµά, µάλιστα, ότι ούτε η δηµιουργία νέου κυττάρου θα λύσει το πρόβληµα, όπως υποστηρίζει ο Κώστας Καδής.

«Ο όγκος των αποβλήτων θα είναι αυξηµένος και ο ΧΥΤΥ θα συνεχίζει να λειτουργεί ως χωµατερή. Θέση µας παραµένει ότι θα πρέπει να εξευρεθεί άλλη λύση για τη διαχείριση των αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας», υπέδειξε η Δηµοτική Οµάδα του ΑΚΕΛ.