Συμφωνία για βιώσιμα καύσιμα στις αερομεταφορές μεταξύ Συμβουλίου της ΕΕ και του ΕΚ

Σε προκαταρκτική πολιτική συμφωνία για τις πολιτικές μετάβασης του τομέα των αερομεταφορών μακριά από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έφτασαν αργά το βράδυ της Τρίτης οι διαπραγματευτές του Συμβουλίου της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Σουηδικής Προεδρίας του Συμβουλίου.

Ο συγκεκριμένος νομοθετικός φάκελος, γνωστός ως ReFuelEUAviation, είναι το τελευταίο κομμάτι του πακέτου FitFor55 που αφορά τον τομέα των μεταφορών.

Το επόμενο βήμα μετά τη συμφωνία των δύο θεσμών, είναι η προώθηση του κειμένου στους πρέσβεις των 27 κρατών μελών στην COREPER ενόψει της τελικής έγκρισης από Συμβούλιο Υπουργών, και η προώθηση της συμφωνίας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για ψήφιση. Η νομοθεσία πρέπει να εγκριθεί και από τους δύο θεσμούς προτού τεθεί σε ισχύ.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν, το μέτρο προβλέπεται να μειώσει τις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από αεροσκάφη κατά περίπου δύο τρίτα έως το 2050, αλλά και να συνεισφέρει στη βελτίωση του κλίματος και της ποιότητας του αέρα με τη μείωση εκπομπών άλλων αερίων θερμοκήπιου.

Όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΕ, στόχος της πρότασης είναι και η αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF), διασφαλίζοντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρη την αγορά αερομεταφορών της ΕΕ.

Η σχετική νομοθεσία εστιάζει στους παράγοντες που εμποδίζουν την ανάπτυξη των βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων, καθώς σήμερα η προσφορά είναι χαμηλή και οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς τα SAF μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο για επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών και στις αερομεταφορές.

Το κείμενο, το οποίο βασίζεται στην πρόταση της Κομισιόν η οποία παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2021, προβλέπει μεταξύ άλλων:

– υποχρέωση για τους προμηθευτές αεροπορικών καυσίμων να διασφαλίζουν ότι όλα τα καύσιμα που διατίθενται στις αεροπορικές εταιρίες στα αεροδρόμια της ΕΕ θα περιέχουν από το 2025 ένα ελάχιστο ποσοστό SAF και, από το 2030, ένα ελάχιστο ποσοστό συνθετικών καυσίμων, με προοδευτική αύξηση και για τα δύο είδη καυσίμων μέχρι το 2050,

– μεταβατική περίοδο για τους προμηθευτές κατά την οποία το ποσοστό SAF που θα υποχρεούνται να παρέχουν θα υπολογίζεται βάσει στάθμισης των ποσοτήτων που έχουν προμηθεύσει σε όλη την ΕΕ, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η οργάνωση του τομέα και

– υποχρέωση υποβολής εκθέσεων για τους προμηθευτές καυσίμων και τις εταιρίες αερομεταφορών και θέσπιση κανόνων για τις αρμόδιες αρχές που θα ορίσουν τα κράτη μέλη.

Όπως σημειώνεται, η τελική συμφωνία περιέχει συγκεκριμένες πρόνοιες που προστέθηκαν στην αρχική πρόταση της Κομισιόν εστιάζοντας ειδικά στην επίσπευση της ανάπτυξης των βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων. Μεταξύ άλλων, το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας επεκτείνεται σε σχέση με τα αεροδρόμια και τις εταιρίες στην ΕΕ, αλλά και σε σχέση με τα επιλέξιμα βιώσιμα καύσιμα αερομεταφορών τα οποία θα περιλαμβάνουν βιοκαύσιμα που καταγράφονται στη σχετική οδηγία της ΕΕ αλλά και την προσθήκη του υδρογόνου και των συνθετικών αεροπορικών καυσίμων χαμηλών εκπομπών.

Εισάγεται επίσης δυνατότητα για τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να χορηγούν εξαιρέσεις από τις διατάξεις περί δεξαμενισμού για ορισμένες πτήσεις σε περίπτωση σοβαρών και επαναλαμβανόμενων λειτουργικών δυσκολιών ή διαρθρωτικών δυσκολιών στον εφοδιασμό καυσίμων σύμφωνα με καθορισμένα κριτήρια.

Ειδικότερα, όπως εξηγεί σε ανακοίνωση της η Κομισιόν, οι αερομεταφορείς θα πρέπει να ανεφοδιάζονται μόνο με τα καύσιμα που είναι αναγκαία για την πτήση, ώστε να αποφεύγονται οι εκπομπές οι οποίες σχετίζονται με το πρόσθετο βάρος ή τη διαρροή άνθρακα που προκαλείται από πρακτικές «εφοδιασμού με πλεονάζοντα καύσιμα» (δηλαδή την σκόπιμη μεταφορά πρόσθετων καυσίμων για την αποφυγή του ανεφοδιασμού με βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα). Επίσης τα αεροδρόμια θα πρέπει να διαθέτουν υποδομές ανεφοδιασμού κατάλληλες για διανομή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων.

Από την πλευρά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση πως βάσει της νέας συμφωνίας, από το 2025 τουλάχιστον 2% των καυσίμων για τις αερομεταφορές πρέπει να είναι βιώσιμα καύσιμα, με το ποσοστό να αυξάνεται κάθε πέντε χρόνια στο 6% στο 2030, στο 20% το 2035, στο 34% το 2040, στο 42% το 2045 και στο 70% το 2050.

Ο όρος «βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα» θα περιλαμβάνει συνθετικά καύσιμα, ορισμένα βιοκαύσιμα που παράγονται από γεωργικά ή δασικά υπολείμματα, φύκια, βιοαπόβλητα, χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια ή ορισμένα ζωικά λίπη, καθώς και ανακυκλωμένα καύσιμα αεριωθούμενων αεροσκαφών που παράγονται από αέρια και πλαστικά απόβλητα, επισημαίνουν οι ευρωβουλευτές.

Επίσης, προστίθεται, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ότι καύσιμα με βάση τις καλλιέργειες ζωοτροφών και τροφίμων και τα καύσιμα που προέρχονται από υλικά φοίνικα και σόγιας δεν θα θεωρούνται πράσινα, ενώ το ανανεώσιμο υδρογόνο προστίθεται στα βιώσιμα καύσιμα.