Συνέντευξη – Α.Ακανσόι: «Διανύουμε μία δύσκολη περίοδο που μόνο με κοινό αγώνα μπορεί να ανατραπεί»

Ζούμε μία προβληματική και δύσκολη περίοδο στο κυπριακό ζήτημα, με τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων να θυμίζει τις συνθήκες της δεκαετίας του 1990, βρισκόμενοι σε ένα αδιέξοδο με τον κ. Αναστασιάδη να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο.

Συνέντευξη στον Κωστή Πιτσιλλούδη

Αυτό δηλώνει σε συνέντευξή του στην «Κυριακάτικη Χαραυγή», το μέλος της Επιτροπής Κυπριακού του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) και εκπρόσωπος του κόμματος στη «βουλή», Ασίμ Ακανσόι, υπογραμμίζοντας ότι για να ανατραπούν οι υπάρχουσες συνθήκες, πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες που θα δημιουργήσουν μία κοινή εταιρική σχέση για την ανάπτυξη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ των κοινοτήτων.

Παράλληλα, τονίζει ότι η τουρκική κυβέρνηση και η παρούσα τουρκοκυπριακή ηγεσία κατέστρεψαν το κοινό έδαφος που δημιουργήθηκε στη Γενεύη, προσπαθώντας να οικοδομήσουν ταυτόχρονα μία νέα ταυτότητα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, διαγράφοντας τις κοινές αξίες με τους Ελληνοκύπριους.

Ποια είναι η εκτίμηση σας για την πορεία του κυπριακού ζητήματος;

Μιλώντας με ιστορικούς όρους, ζούμε μία προβληματική και δύσκολη περίοδο. Ο αγώνας μας για μία αμοιβαία αποδεκτή, μόνιμη και ολοκληρωμένη λύση του Κυπριακού, στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες στο παρόν στάδιο. Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων θυμίζει τις συνθήκες της δεκαετίας του 1990 που δεν υπήρχε καμία πρόοδος και που προκάλεσαν μεγάλα προβλήματα στις κοινότητές μας. Έγιναν αμοιβαία σοβαρά λάθη και οι ευκαιρίες που εμφανίστηκαν, δεν μπόρεσαν να μετατραπούν σε λύση.

Μετά την πρόοδο που σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ 2008-2017, η ευκαιρία που χάθηκε στο Κραν Μοντανά, κυρίως λόγω των σοβαρών λαθών του κ. Αναστασιάδη, μας οδήγησε σε ένα αρκετά αρνητικό σημείο. Ο κ. Αναστασιάδης έχει μεγάλη ευθύνη στο αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Πριν από τη γενική κριτική, πρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό της μεγάλης καταστροφής που προκάλεσε. Πρέπει να κριτικάρουμε και να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να επωφεληθεί από τις εποικοδομητικές προσπάθειες του Ακιντζί. Πρέπει να λογοδοτήσει γι’ αυτό, γιατί έχει μεγάλη ευθύνη στο δίλημμα που βρισκόμαστε σήμερα. Εάν δεν μπούμε σε μια διαδικασία αμοιβαίας κριτικής και αυτοκριτικής, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να σημειώσουμε πρόοδο στο κυπριακό πρόβλημα.

Θέλουμε μία λύση στο πλαίσιο της ομοσπονδίας, αυτό το σημείο είναι σαφές. Αλλά σε ποιο βαθμό είναι δυνατόν να είμαστε αισιόδοξοι για μία νέα διαδικασία χωρίς να εξετάζουμε τι συνέβη πριν; Η ελληνοκυπριακή κοινότητα, ιδιαίτερα οι δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της λύσης του Κυπριακού, θα πρέπει να συζητήσουν το θέμα, έχοντας ελεύθερη βούληση και θάρρος.

Δεν υπάρχουν όμως ευθύνες και στην άλλη πλευρά;

Η τουρκική διοίκηση και η τουρκοκυπριακή ηγεσία, προβάλλοντας τη λύση δύο κρατών, κατέστρεψαν το κοινό έδαφος που δημιουργήθηκε στη Γενεύη.

Από την άλλη, όμως, η πλειονότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας επιθυμεί λύση, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι η θέση για δύο ξεχωριστά κράτη οδηγεί σε αδιέξοδο.

Μπορείτε να μας επεξηγήσετε περισσότερο πώς διαμορφώθηκε αυτό το σκηνικό;

Μετά τις «προεδρικές εκλογές» του Οκτωβρίου 2020, τα αρνητικά γεγονότα ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο. Ο Τατάρ έγινε «πρόεδρος», υποβοηθούμενος από τις άνευ προηγουμένου παρεμβάσεις της Άγκυρας. Ένα άτομο που δεν θα «εκλεγόταν» υπό κανονικές συνθήκες, εξελέγη καθώς οι δύο υποψήφιοι που τάσσονται υπέρ της ομοσπονδίας δέχθηκαν παρεμβάσεις. Έτσι, η θέση των «δύο ξεχωριστών κρατών» βρέθηκε στην ημερήσια διάταξη.

Αυτή η στάση (σ.σ. των δύο κρατών), δεν αντικατοπτρίζει τις απόψεις των Τουρκοκυπρίων. Δεν υπάρχει απολύτως καμία πιθανότητα να βγει μία λύση από αυτή τη στάση, τόσο στο πλαίσιο της ιστορίας των διαπραγματεύσεων όσο και των διεθνών σχέσεων. Στη συνέχεια, ήρθαμε αντιμέτωποι με τηλεοπτικά προγράμματα που επιχείρησαν να αλλάξουν την τουρκοκυπριακή πολιτική ιστορία, δείχνοντας τους Τουρκοκύπριους ως άπορους και καταπιεσμένους. Μία νέα ταυτότητα επιχειρείται πεισματικά και επίμονα να οικοδομηθεί, μέσω της οποίας διαγράφονται οι κοινές αξίες.

Συντελείται μία προσπάθεια δημιουργίας ξεχωριστής κοινότητας, ταυτότητας και χαρακτήρα, ως «Τούρκων στην Κύπρο», προκειμένου να αντικατασταθεί η υπάρχουσα ταυτότητα των Τουρκοκυπρίων. Το ζήτημα αυτό αποτυπώθηκε επίσης στις δηλώσεις του Ερντογάν κατά την τελευταία επίσκεψή του και στις εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν σχετικά με την επέμβαση.

Πώς κρίνει το CTP την κάθοδο του Ερντογάν, αλλά και τις ανακοινώσεις του;

Μετά τον Οκτώβριο του 2020, η παρέμβαση της Άγκυρας στο συνέδριο του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) και στη συνέχεια η παραίτηση τριών βουλευτών για τη στήριξη του νέου κυβερνητικού κατεστημένου, διατάραξε το πολιτικό σύστημα και επέφερε αστάθεια.

Το γεγονός ότι, Τουρκοκύπριοι διανοούμενοι εμποδίστηκαν να εισέλθουν στην Τουρκία και ότι υπήρχε ένας σχετικός κατάλογος με περισσότερους από εκατό ανθρώπους, αποδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Η τουρκοκυπριακή κοινότητα, η οποία θέλει να συνεχίσει τον αγώνα ύπαρξής της, με την ταυτότητά της, πρέπει να συνεχίσει με αποφασιστικότητα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, αυτή η μικρή κοινότητα θέλει να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία γενικά. Το κοινό επιθυμεί ιδιαίτερα τη βελτίωση των οικονομικών και πολιτικών σχέσεων. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μία μονόπλευρη κατάσταση.

Οι προσδοκίες για την άφιξη του Ερντογάν αφορούσαν κυρίως κάποιες αποκαλύψεις στο πλαίσιο των δύο ξεχωριστών κρατών. Δεν έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο. Ωστόσο, η προσδοκία δεν υλοποιήθηκε. Παράλληλα, έχουμε καταστήσει σαφές ότι δεν αποδεχόμαστε την ανέγερση των νέων κτιρίων που έχει προτείνει (κοινοβούλιο και προεδρικό), λαμβάνοντας υπόψιν και τα υφιστάμενα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα να σημειώσω ότι και ο χειρισμός των Βαρωσίων, θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο μιας συνολικής λύσης και των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Πώς συνδέεται η οικονομική κατάσταση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, με την τρέχουσα πολιτική κατάσταση;

Μπροστά στις συνθήκες που βρισκόμαστε, αν δεν θέλουμε να γίνει μόνιμη η διαίρεση του νησιού, πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες που θα δημιουργήσουν μία κοινή εταιρική σχέση για την ανάπτυξη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ των κοινοτήτων.

Δεδομένου ότι, η τ/κ κοινότητα αποτελεί τον ένα εκ των δύο ιδρυτικών εταίρων της Κυπριακής Δημοκρατίας και πολίτες της ΕΕ, υπάρχει ανάγκη για ολοκληρωμένα και εποικοδομητικά προγράμματα και έργα προς την επίτευξη του κοινού στόχου. Είναι επιτακτική ανάγκη να μετριαστούν τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, όσον αφορά την οικονομία. Αυτό πρέπει να γίνει πολύ καλά κατανοητό. Δεν μπορεί να υπάρξει πιο ακατανόητη και παράλογη κατάσταση από το γεγονός ότι ο Κανονισμός «Συναλλαγές άμεσης πώλησης», ο οποίος τέθηκε μετά το 2004, δεν έγινε δεκτός για εφαρμογή.

Κάποιοι στην ε/κ κοινότητα ισχυρίζονται ότι η οικονομική ανάπτυξη των Τουρκοκυπρίων, θα μείωνε τη θέλησή τους για λύση.

Ή μήπως θα συνέβαινε το αντίθετο;

Δεν είναι αρμόζον για την ελληνοκυπριακή πολιτική ελίτ να αγνοεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε αδιέξοδο και δεν είμαστε σε θέση να το καταλάβουμε εδώ και είκοσι χρόνια.

Οι Τ/κ λαμβάνουν ορισμένες οικονομικές πρωτοβουλίες, ακόμη και υπό τις συνθήκες αυτού του αδιεξόδου. Ο τουρισμός και η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι πολύ σημαντικοί τομείς σε αυτό το σημείο. Υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης και εξισορρόπησης εσόδων και δαπανών.

Το καθήκον των δύο κοινοτήτων είναι να ενεργούν με αυτοπεποίθηση και θάρρος. Την ημέρα που θα συνειδητοποιήσουμε ότι οι Ε/κ είναι επίσης υπεύθυνοι για την τουρκοκυπριακή νεολαία που βρίσκεται ανάμεσα στη μετανάστευση και την «παραίτηση», μπορούμε να βρούμε ένα νέο δρόμο προς τα εμπρός.

Ενώ εστιάζουμε σε στόχους όπως η εταιρική σχέση και η συνεργασία για μια ομοσπονδία σε όλα αυτά τα θέματα, ήρθε η δήλωση του Αναστασιάδη σχετικά με την ακύρωση των διαβατηρίων όσων δεν πιστεύουν στην ΚΔ. Δεν έχει σημασία προς ποιον απευθύνεται αυτό, δεν είναι αποδεκτό. Ο Αναστασιάδης δεν έχει δικαίωμα να το πράξει αυτό.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων αναζητά λύση πέραν των υφιστάμενων πολιτικών δομών. Πώς θα αποφασίσει ο Αναστασιάδης ποιος πιστεύει τι; Ακόμη και αν αυτός ο λόγος απευθύνεται στον Τατάρ, είναι λάθος και απαράδεκτος.

Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις του CTP για να βγούμε από το αδιέξοδο που οδηγείται το Κυπριακό;

Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για την ομοσπονδία, με βάση την πολιτική ισότητα, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Δεν θα δεχτούμε να είμαστε η μειοψηφία σε οποιαδήποτε λύση, ούτε θα δεχτούμε να βρεθούμε σε μία κατάσταση υπο-διαχείρισης από την Άγκυρα. Γνωρίζουμε ότι, το κοινό συμφέρον της τουρκοκυπριακής κοινότητας εντάσσεται στο πλαίσιο της ενιαίας κυριαρχίας και της ενιαίας ιθαγένειας. Αυτή είναι η αρχή μας και θα συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα μέχρι το τέλος.

Οι Τ/κ ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές που προβάλλουμε και σε αυτό το πλαίσιο θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας, τόσο ως κόμμα όσο και ως κοινότητα.