Συνέντευξη Κυρίτσης-Αντωνίου -Η κρίση, οι συνέπειες και η αντιμετώπισή τους

Συνεντεύξεις στη Μαρία Φράγκου

Πάμπης Κυρίτσης, ΓΓ της ΠΕΟ και Μιχάλης Αντωνίου, Γενικός Διευθυντής της OEB, απαντούν στις ερωτήσεις της «Κυριακάτικης Χαραυγής» για τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, αλλά και τη μετά κορονοϊού εποχή, για την οικονομία, τα εργατικά δικαιώματα, το επιχειρείν, τα εργατικά ωφελήματα. Κοινή θέση και των δύο είναι ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις από την κρίση αυτή. Για τα υπόλοιπα: «Το συνδικαλιστικό κίνημα είναι αποφασισμένο να μην επιτρέψει σε καμία περίπτωση οι αναμενόμενες επιπτώσεις και αυτής της κρίσης να φορτωθούν μονόπλευρα και άδικα στους εργαζομένους», επισημαίνει η ΠΕΟ. «Οι εισηγήσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΕΒ προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μοναδικό στόχο έχουν τη διατήρηση της πραγματικής οικονομίας στον αναπνευστήρα μέχρις ότου βγει από το “θάλαμο εντατικής θεραπείας”», σημειώνει η ΟΕΒ.

1. Πόσο εφικτός ή ανέφικτος στόχος είναι από τη μια να διαφυλαχθούν όλες οι θέσεις εργασίας και από την άλλη να μην πληγεί ούτε το επιχειρείν εν μέσω κορονοϊού;
2. Η πανδημία του κορονοϊού μπορεί να “αξιοποιηθεί” για περαιτέρω συρρίκνωση εργατικών δικαιωμάτων, εργατικών ωφελημάτων;
3. Πώς μπορεί να φτάσει ακριβοδίκαια σε εργαζομένους και εργοδότες η επιβαλλόμενη υπό τις περιστάσεις κρατική αρωγή;
4. Το κοινωνικό κράτος καθίσταται ακόμα πιο επιβεβλημένο μέσα από μια τέτοια κρίση. Πώς το ενισχύουμε;

Πάμπης Κυρίτσης: Εφικτός αλλά και ηθικά κοινωνικά αναγκαίος ο στόχος να μη γίνει καμία απόλυση

1. Η κρίση που σήμερα αντιμετωπίζουμε αφορά τη δημόσια υγεία. Τα μέτρα που είναι υποχρεωμένη να πάρει η Πολιτεία για προστασία της δημόσιας υγείας, όλοι ελπίζουμε και θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι προσωρινά. Και όλοι εργαζόμαστε ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο βραχυπρόθεσμα. Τα μέτρα αυτά έχουν οικονομικές επιπτώσεις τις οποίες είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί και δεν πρέπει να τις φορτωθούν μονόπλευρα και άδικα οι εργαζόμενοι και γενικά οι αδύνατοι της κοινωνίας. Γι’ αυτό και μέχρι τώρα τουλάχιστον, υπάρχει η συναντίληψη ότι με τα δημοσιονομικά μέτρα που έχει αποφασίσει το κράτος, ο βασικός στόχος είναι από τη μια να μη χαθούν θέσεις εργασίας και από την άλλη να εξασφαλιστεί το αναγκαίο εισόδημα για τους εργαζομένους που θα μείνουν προσωρινά εκτός εργασίας, ώστε η διαχείριση των επιπτώσεων να είναι κατά το δυνατόν κοινωνικά δίκαιη. Κατά συνέπεια ο στόχος να μη γίνει καμία απόλυση λόγω κορονοϊού και μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, όχι μόνο είναι εφικτός αλλά είναι ηθικά και κοινωνικά αναγκαίος. Κάθε άλλη συζήτηση η οποία θα θέτει υπό αμφισβήτηση αυτή την καθαρή προσέγγιση, αυτή τη στιγμή δεν έχει κατά την άποψή μου καμία θέση.

2. Δεν έχω αμφιβολία ότι κάποιοι θα επιχειρήσουν να την αξιοποιήσουν. Θέλω όμως να πιστεύω ότι όσον αφορά το κράτος, καθώς και τους επίσημους φορείς που εκπροσωπούν τα εργοδοτικά συμφέροντα, θα επικρατήσει ένα υγιές πνεύμα, ένα πνεύμα λογικής και κοινωνικής ευθύνης, το οποίο θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ενιαία στάση μπροστά στον κοινό επικίνδυνο αόρατο εχθρό, ο οποίος απειλεί το σύνολο της κοινωνίας. Εν πάση περιπτώσει, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι το συνδικαλιστικό κίνημα είναι αποφασισμένο να μην επιτρέψει σε καμία περίπτωση οι αναμενόμενες επιπτώσεις και αυτής της κρίσης να φορτωθούν μονόπλευρα και άδικα στους εργαζομένους.

3. Το πρώτο και το πιο σημαντικό σε αυτή τη δύσκολη περίοδο είναι να μη μείνει κανένας χωρίς τα αναγκαία εισοδήματα για αξιοπρεπή διαβίωση. Όσοι εργαζόμενοι μείνουν σπίτι λόγω της κατάστασης, θα πρέπει να έχουν ένα επαρκές εισόδημα, είτε ως ασθενείς, είτε ως προσωρινά άνεργοι, είτε άλλως πως. Κάτι που μας προβληματίζει ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι τεράστιες διευκολύνσεις, που θα έχουν πολύ μεγάλο κόστος στα δημόσια οικονομικά, διοχετεύονται στις τράπεζες χωρίς δυστυχώς μέχρι σήμερα αυτές να έχουν δεσμευτεί σε οποιοδήποτε συγκεκριμένο μέτρο ανακούφισης των εργαζόμενων νοικοκυριών. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει ανεκτή συμπεριφορά η οποία να θέτει τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους. Οι τράπεζες το λιγότερο που οφείλουν είναι να διευκολύνουν τα νοικοκυριά, παγώνοντας δάνεια και δόσεις, σταματώντας πιέσεις και απειλές εκποιήσεων, μέχρι να περάσει το κακό και να ανασυνταχτεί η κοινωνία.

4. Σε κάτι τέτοιες στιγμές φαίνεται πιο καθαρά η αξία του κοινωνικού κράτους. Π.χ. αποδεικνύεται, με σκληρό δυστυχώς τρόπο, πόσο δίκαιο είχαν όλοι όσοι ασκούσαν κριτική στην κυβέρνηση για το γεγονός ότι άφησε τα δημόσια νοσηλευτήρια και γενικά τον δημόσιο τομέα της Υγείας να οδηγηθεί σε υποβάθμιση και αποδιοργάνωση. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι δυστυχώς αρκετή η ηρωική δουλειά των επαγγελματιών υγείας στα δημόσια νοσηλευτήρια. Θα έπρεπε να έχουν περισσότερα όπλα και βεβαίως τα νοσοκομεία να ήταν πιο προετοιμασμένα και έτοιμα να αντιμετωπίσουν τη σημερινή κατάσταση. Τα λέω αυτά όχι για αχρείαστη μεμψιμοιρία, αλλά για να καταλήξω ότι ένα αναπτυγμένο κοινωνικό κράτος, με ισχυρές δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και με αξιόπιστο δίκτυο κοινωνικής πρόνοιας, είναι το μόνο εργαλείο που διασφαλίζει κοινωνική συνοχή και δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου εισοδήματος. Σε περιπτώσεις δε κρίσεων, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, αποδεικνύεται ξανά πόσο απόλυτα αναγκαίο είναι για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, χωρίς την οποία καμιά στρατηγική και κανένας σχεδιασμός αντιμετώπισης αυτής της κρίσης δεν πρόκειται να έχει επιτυχία.

Μιχάλης Αντωνίου: Από αυτή την περιπέτεια μπορεί να βγούμε προσωρινά φτωχότεροι, αλλά θα βγούμε και ισχυρότεροι

1. Είναι ως να ρωτά κάποιος, με ποιον τρόπο μπορεί να πηδήξει από τον δεύτερο όροφο και να μην κτυπήσει ή να βουτήξει από το πλοίο στη θάλασσα χωρίς να βραχεί. Απλώς δεν γίνεται. Δυστυχώς βρεθήκαμε στη μέση του ωκεανού και το ζητούμενο δεν είναι να μη βραχούμε, αλλά να επιπλεύσουμε, με τη συνδρομή των «σωστικών συνεργείων» να επιβιώσουμε και να οδηγηθούμε ξανά σε στέρεο έδαφος. Αυτό που συμβαίνει είναι ασύλληπτο, δεν υπάρχει προηγούμενο αυτής της κλίμακας εν καιρώ ειρήνης και όσοι πιστεύουν ότι θα βγούμε αλώβητοι αυταπατώνται. Οι επιχειρήσεις γονατίζουν και οι εισηγήσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΕΒ προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μοναδικό στόχο έχουν τη διατήρηση της πραγματικής οικονομίας στον αναπνευστήρα μέχρις ότου βγει από το «θάλαμο εντατικής θεραπείας». Μετά θα χρειαστεί τεράστιος όγκος δημοσιονομικής στήριξης για να πλησιάσουμε σε συνθήκες κανονικότητας.

2. Με αυτό που συμβαίνει θα χαθεί ένα μεγάλο μέρος του ΑΕΠ της χώρας και σχεδόν με βεβαιότητα μπαίνουμε σε συνθήκες ύφεσης. Αυτό στη γλώσσα της καθημερινότητας σημαίνει ότι όλοι γινόμαστε φτωχότεροι. Στόχος είναι να επιστρέψουμε το ταχύτερο δυνατό σε συνθήκες ανάπτυξης και να επουλώσουμε τις πληγές, να φέρουμε πίσω τη ζωή μας και να συνεχίσουμε την πορεία προόδου και προκοπής, με διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλου του λαού.

3. Η δέσμη μέτρων που προώθησε το κράτος σχεδιάστηκε μετά από διαβούλευση της αρμόδιας Υπουργού Εργασίας με την ΟΕΒ, τις συνδικαλιστικές ηγεσίες και άλλους φορείς. Η εμπλοκή των κατ’ εξοχήν εκπροσώπων των παραγωγικών δυνάμεων διασφαλίζει όχι μόνο το ακριβοδίκαιο της διασποράς της κρατικής αρωγής, αλλά κυρίως την αποτελεσματικότητα των μέτρων και τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητάς τους. Ωστόσο, όπως είναι αντιληπτό, η διάσωση μιας επιχείρησης που είναι υγιής και κερδοφόρα αλλά που βρέθηκε ξαφνικά στο απόλυτο κενό λόγω της επιδημίας, προϋποθέτει αναλογικά ισχυρότερης έντασης στήριξη. Εξάλλου, η διάσωση των θέσεων εργασίας των εργαζομένων είναι απόλυτα συνυφασμένη με την προηγούμενη διάσωση της επιχείρησης.

4. Η επόμενη μέρα δεν θα έχει καμία σχέση με την προ κορονοϊού περίοδο της οικονομικής πραγματικότητας. Πολλά θα έχουν αλλάξει στον τρόπο με τον οποίο η εργασία επιτελείται, στις μεθόδους επικοινωνίας και συνεννόησης, στην παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα των οργανωτικών μεθόδων. Η πρώτη περίοδος θα είναι εξαιρετικά επώδυνη, όχι μόνο για εργαζομένους και επιχειρήσεις, αλλά και για το ίδιο το κράτος το οποίο θα βρεθεί ενώπιον μιας πραγματικότητας που μόνο με συλλογικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορεί να τύχει αποτελεσματικής διαχείρισης. Σοβαροί αναλυτές συνεργάτες της ΟΕΒ εκτιμούν ότι θα απαιτηθεί ένα νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» για να σταθεί στα πόδια της η Ευρώπη και να επιστρέψει σε συνθήκες ανάπτυξης, ένα σχέδιο δηλαδή που το μοναδικό ιστορικό του προηγούμενο είναι αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για την Κύπρο, η απίστευτη αυτή περιπέτεια μπορεί να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για να τελειώνουμε με τους αναχρονισμούς και τα βαρίδια του παρελθόντος, να μπούμε στην εποχή της ψηφιακής οικονομίας, να ξεμπερδεύουμε με τη γραφειοκρατία και γενικά να τελειώνουμε με το κράτος του 1960. Αυτός ο υπέροχος, ο φιλόπονος και φιλοπρόοδος λαός αξίζει πολύ περισσότερα και η ΟΕΒ μαζί με το πιο δημιουργικό κύτταρο των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου, θα το κάνει πραγματικότητα. Διότι από αυτή την περιπέτεια μπορεί να βγούμε προσωρινά φτωχότεροι, αλλά θα βγούμε και ισχυρότεροι. Και θα τα ξαναφτιάξουμε όλα. Από την αρχή.