Συνέντευξη-Μ.Ζαμπάρτα: Η λύση στο Κυπριακό θα ξεμπλέξει το κουβάρι των σχέσεων με την Τουρκία

  • Η Πράσινη Γραµµή δεν είναι εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης γι’ αυτό και αποθαρρύνουµε µέτρα που παραπέµπουν σε εξωτερικό σύνορο
  • Έτοιμοι να προσφέρουμε ό,τι βοήθεια μάς ζητηθεί από τα εμπλεκόμενα μέρη και τα Ηνωμένα Έθνη
  • Η Κυπριακή ∆ηµοκρατία χρειάζεται ένα µόνιµο και προβλέψιµο µηχανισµό διαχείρισης των ροών, µετεγκαταστάσεων σε άλλα κράτη-µέλη και επιστροφών
  • Ο κανονισµός της Πράσινης Γραµµής είναι σαφής: κάθε αλλαγή της κατάστασης επί του εδάφους πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή

Σαφής και ξεκάθαρη στις τοποθετήσεις της η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Λευκωσία, Μυρτώ Ζαμπάρτα. Και για τη στάση της ΕΕ στο θέµα των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας και για το Κυπριακό και σ’ όλα τα επιµέρους ζητήµατα που έχει λόγο: Στην Πράσινη Γραµµή, το Μεταναστευτικό, το Προσφυγικό…

Η εµπειρία της άλλωστε στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι δεν είναι λίγη. Εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί 15 και πλέον χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων έχει αποκτήσει άριστη γνώση σε σειρά τοµέων πολιτικής της Ε.Ε. και ειδικότερα σε ζητήµατα διεθνούς εµπορίου και επενδύσεων, καθώς και στους τοµείς της ανθρωπιστικής βοήθειας και της διαχείρισης κρίσεων. Ας την παρακολουθήσουµε.

Συνέντευξη στη Νίκη Κουλέρµου

Μέχρι στιγµής παραµένει φραστική η αλληλεγγύη της Ε.Ε. έναντι της Κύπρου στο θέµα των προκλήσεων της Τουρκίας στα Βαρώσια και στην ΑΟΖ. Πού αποδίδετε τη δυστοκία να ληφθούν αποφάσεις για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας;

Καταρχήν θα πρέπει να θυµίσουµε ότι η ΕΕ είναι ο µόνος διεθνής σχηµατισµός που έχει λάβει πραγµατικά µέτρα για να αλλάξει τη συµπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Η ΕΕ έχει θεσπίσει από το 2004 τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας, που ελλείψει συµµόρφωσης τής στερούν την αναβάθµιση της τελωνειακής ένωσης, της έχουν παγώσει τα ενταξιακά διαπραγµατευτικά κεφάλαια, της έχουν στερήσει επενδύσεις και προ-ενταξιακούς πόρους. Η ΕΕ είναι επίσης ο µόνος διεθνής σχηµατισµός που έχει επιβάλει στην Τουρκία κυρώσεις για τη συµπεριφορά της στην κυπριακή ΑΟΖ, µε περιοριστικά µέτρα σε πρόσωπα και οντότητες. Η ΕΕ έχει ξεκάθαρα και αµετάκλητα τοποθετηθεί ζητώντας την αντιστροφή των παράνοµων ενεργειών στο Βαρώσι και υπενθυµίζει στην Τουρκία τα ψηφίσµατα 550 και 789 του Συµβουλίου Ασφαλείας.

Για να είµαστε ακριβείς, η συζήτηση τώρα αφορά την υιοθέτηση εγγράφου επιλογών, όχι υιοθέτηση αυτών καθαυτών των κυρώσεων. Το έγγραφο επιλογών αποτελεί µέσο για να επηρεαστεί η συµπεριφορά της Τουρκίας, διότι οι όποιες κυρώσεις είναι εργαλείο, όχι αυτοσκοπός. Η διπλωµατία έχει πολλά κανάλια και πολλά µέσα για να επιτύχει τους σκοπούς της, που είναι η σταθερότητα και η διατήρηση της ειρήνης.

Αυτή η αδυναµία λήψης αποφάσεων δεν αυξάνει το έλλειµµα εµπιστοσύνης στους θεσµούς της ΕΕ;

Οι αποφάσεις στα θέµατα εξωτερικής πολιτικής λαµβάνονται µόνο µε οµοφωνία και µόνο από το Συµβούλιο. Αυτό προβλέπουν οι Συνθήκες της ΕΕ. Οι Συνθήκες είναι ο µόνος θεσµικός τρόπος που έχουµε να εκφράζουµε τη συλλογική βούληση 27 λαών και 27 δηµοκρατικά εκλεγµένων κυβερνήσεων. Η δική µας µάχη πρέπει να είναι η σύνθεση, πως να συγκεραστούν οι απόψεις των κρατών-μελών ώστε να υπάρξει ευρωπαϊκή οµοφωνία.

Βεβαίως είναι γνωστό ότι έχουν εκφραστεί σκέψεις για κατάργηση της αρχής της οµοφωνίας σε µια σειρά από θέµατα. Για να γίνει αυτό πρέπει να συµφωνήσουν και πάλι όλα τα κράτη-µέλη. Τόσο η Κυπριακή όσο και η Ελληνική ∆ηµοκρατία, παραδοσιακά, ήταν υπέρ της διατήρησης της οµοφωνίας, κάτι το οποίο επαναβεβαιώθηκε εσχάτως όταν ο τέως πρόεδρος της Κοµισιόν, Γιούνκερ, αναφέρθηκε δηµόσια σε κατάργηση της οµοφωνίας.

Γιατί τότε, εύκολα και χωρίς δεύτερες σκέψεις, η Ε.Ε. «τιµώρησε» µε κυρώσεις τη Λευκορωσία για την εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού;

Καταρχήν η Ε.Ε. έχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια ενεργό πλαίσιο κυρώσεων για το καθεστώς Λουκασένκο, το οποίο πρόσφατα έθεσε σε κίνδυνο ασφάλειας επιβατικού αεροπλάνου από την Ελλάδα. Το καθεστώς Λουκασένκο, που παρέµεινε στην εξουσία µετά από εκλογές βίας και νοθείας, βρίσκεται σε διεθνή αποµόνωση για τις πράξεις βίας και καταστολής κατά των πολιτών της Λευκορωσίας.

Όσον αφορά την εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού, αυτό είναι ξεκάθαρο. Η Λευκορωσία δεν είναι χώρα διέλευσης µεταναστών. Το καθεστώς τούς «εισήγαγε» και τους προώθησε παράνοµα στα σύνορα µε τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία κατά χιλιάδες. Η Ε.Ε. όπως αντέδρασε σύσσωµα στην αντίστοιχη κατάσταση στον Έβρο, έτσι στήριξε τα µέλη της και σε αυτή την περίπτωση. Η Ε.Ε. είναι τα κράτη-µέλη της. Στις κυρώσεις προς το καθεστώς Λουκασένκο, που στόχο έχει όχι να τιµωρήσει, αλλά να αλλάξει τη συµπεριφορά του, η Κυπριακή ∆ηµοκρατία συµφώνησε. Φυσικά αυτό που πρέπει να σας πω είναι ότι οι κυρώσεις προς τη Λευκορωσία δεν ήταν ούτε άµεσες, ούτε αυτόµατες. Χρειάστηκαν µήνες, όπως µήνες χρειάστηκαν και οι αντίστοιχες για την κυπριακή ΑΟΖ.

Μήπως η ΕΕ βλέπει ως µόνη επιλογή για αντιµετώπιση αυτών των προβληµάτων µε την Τουρκία τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού;

Η Ε.Ε. έχει περιγράψει τη θέση της στο ανώτατο επίπεδο, δηλαδή σε συµπεράσµατα αλλεπάλληλων Συνόδων Κορυφής των Αρχηγών Κρατών: ναι, η επίλυση του Κυπριακού θα συµβάλει τα µέγιστα στην ασφάλεια και τη σταθερότητα της Κύπρου, της Ανατολικής Μεσογείου και της ίδιας της ΕΕ. Για εµάς η λύση δεν µπορεί να είναι άλλη από αυτήν που περιγράφεται στα ψηφίσµατα του Συµβουλίου Ασφαλείας: διζωνική δικοινοτική οµοσπονδία µε πολιτική ισότητα. Ναι, η λύση στο Κυπριακό θα ξεµπλέξει το κουβάρι των σχέσεων µε την Τουρκία, όµως η λύση δεν θα έρθει, ούτε θα επιβληθεί από έξω, από την Ε.Ε. ή από οποιονδήποτε άλλο: η λύση µπορεί να έρθει µόνο από τους ίδιους τους Κυπρίους.

Μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά πώς βλέπει η Ε.Ε. το ρόλο της στο Κυπριακό;

Παραµένουµε έτοιµοι να προσφέρουµε ό,τι βοήθεια µάς ζητηθεί από τα εµπλεκόµενα µέρη και τα Ηνωµένα Έθνη, τα οποία είναι ο διεθνής οργανισµός που ηγείται της προσπάθειας επίλυσης. Και φυσικά την εποµένη της λύσης, είµαστε εδώ για να υποστηρίξουµε την υλοποίησή της.

Ποια η θέση σας για τα µέτρα επιτήρησης στην Πράσινη Γραµµή που θέλει να αναπτύξει η κυβέρνηση είτε αυτά αφορούν συρµατοπλέγµατα είτε ηλεκτρονικές κάµερες;

Ο κανονισµός της Πράσινης Γραµµής είναι σαφής: κάθε αλλαγή της κατάστασης επί του εδάφους πρέπει να κοινοποιείται στην Επιτροπή. Η Πράσινη Γραµµή δεν είναι εξωτερικό σύνορο της Ένωσης, ούτε και πρέπει να λογίζεται ως τέτοιο, για αυτό και αποθαρρύνουµε µέτρα που παραπέµπουν σε εξωτερικό σύνορο. Ταυτόχρονα όµως οι Αρχές πρέπει να ασκούν αποτελεσµατική διαχείριση. Είµαστε σε ανοικτή γραµµή µε τις κυπριακές Αρχές για να εξετάσουµε την κατάσταση που έχει δηµιουργηθεί και να τις υποστηρίξουµε στην τήρηση των προβλεπόµενων στον κανονισµό.

Ο Κανονισµός για την Πράσινη Γραµµή µετά από 17 χρόνια εφαρµογής του χρήζει αναθεώρησης; Υπάρχουν ανάγκες για εµπλουτισµό του π.χ. ως προς τα προϊόντα που επιτρέπεται να εµπορεύονται ένθεν κακείθεν της Γραµµής; 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει επί του παρόντος πρόθεση να καταθέσει προτάσεις για αλλαγές στον κανονισµό.

Έχει δουλέψει ο µηχανισµός για έλεγχο του πιστοποιηµένου χαλλουµιού και στις περιοχές που δεν ελέγχονται από την Κ. ∆ηµοκρατία;

Πράγµατι ο ανεξάρτητος οίκος πιστοποίησης Veritas έχει ξεκινήσει το έργο που του έχει ανατεθεί και το οποίο έχει συµφωνήσει µε τις κοινοτικές υπηρεσίες και τις αρχές της ∆ηµοκρατίας.

Η λύση αυτή ήταν απαραίτητη για να ξεπεράσουµε τα εµπόδια που υπήρχαν στην πρακτική εφαρµογή του κανονισµού για το χαλλούµι – χελίµ ως προϊόν προστατευόµενης ονοµασίας προέλευσης, λαµβανοµένων υπόψιν των φυτο-υγειονοµικών κανόνων της ΕΕ. Είµαστε βέβαιοι ότι η συµφωνία µπορεί να εφαρµοστεί στην πράξη χωρίς προβλήµατα.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy