- Αν δεν δεχθούµε την πολιτική ισότητα, δεν υπάρχει λύση
- Όταν λέµε ότι θα συνεχίσουµε από εκεί που µείναµε, θα πρέπει να το εννοούµε κιόλας
- Οι αρχές επί των οποίων βασίζεται η Ε.Ε. είναι οι ίδιες και απαράλλακτες µε τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωµένων Εθνών
- ∆εν είναι και η καλύτερη εικόνα ούτε το καλύτερο µήνυµα ο Πτ∆ να µιλά για λύση του Κυπριακού κάτω από το σύνθηµα της Ένωσης
Μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά και το αδιέξοδο που ακολούθησε και εξακολουθεί ακόµα να βρίσκεται σε ισχύ, δεν είναι εύκολη υπόθεση η επανέναρξη των συνοµιλιών, τόνισε στη «Χαραυγή» ο επικεφαλής του Τοµέα Κυπριακού του ΑΚΕΛ, Τουµάζος Τσελεπής. Υπογράµµισε ότι η Κύπρος εξακολουθεί να αντιµετωπίζει πρόβληµα αξιοπιστίας διεθνώς -δεδοµένου ότι ο σηµερινός Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας ήταν συνδιαµορφωτής της πολιτικής Αναστασιάδη, ο οποίος αποδείχθηκε αναξιόπιστος- και ότι ο διεθνής παράγοντας αναµένει να δει δείγµατα γραφής από τον κ. Χριστοδουλίδη. Σε σχέση µε την ενεργό εµπλοκή της Ε.Ε. στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, ο Τ. Τσελεπής δηλώνει ότι το ΑΚΕΛ δεν διαφωνεί, αλλά επισηµαίνει ότι η Ε.Ε. έτσι κι αλλιώς έχει εµπλοκή στο Κυπριακό και µάλιστα στις τελευταίες διασκέψεις είχε εκπροσωπηθεί σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Τονίζει, ταυτόχρονα, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες ότι η Ε.Ε. µπορεί να φέρει µια λύση διαφορετική από αυτήν που µπορούν να δώσουν τα Ηνωµένα Έθνη.
Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαήλ
Από το 2017 βρισκόµαστε σε ένα παρατεταµένο αδιέξοδο στο Κυπριακό, µε την Τουρκία και την τ/κ πλευρά να µιλούν για δύο κράτη και την ε/κ πλευρά να µιλά για συνέχιση των συνοµιλιών από εκεί που σταµάτησαν στο Κραν Μοντανά. Πόσο εύκολο είναι να σπάσει αυτό το αδιέξοδο;
Η κατάσταση όντως είναι εξαιρετικά δύσκολη, ίσως και η πιο δύσκολη από ποτέ. Το ναυάγιο του Κραν Μοντανά, που είχε ιδιομορφίες, επιβάρυνε ακόµα περισσότερο τη θέση µας. Ήταν µια κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία κι αυτό είναι πολύ σηµαντικό αν σκεφτούµε τι έγινε το 2004. Η δεύτερη σηµαντική ιδιοµορφία ήταν ότι στο Κραν Μοντανά, κατά γενική οµολογία, είχαµε φτάσει πολύ κοντά σε µια στρατηγική συναντίληψη στα βασικά ζητήµατα και αντιλαµβάνεστε ότι αν την επιτυγχάναµε, οι πιθανότητες να καταλήξουµε σε συνολική λύση θα ήταν πολύ αυξηµένες. Και η τρίτη ιδιοµορφία ήταν ότι µετά το ναυάγιο, τα Ηνωµένα Έθνη για πρώτη φορά επαίνεσαν την Τουρκία για τη στάση της.
Για έκτο τώρα χρόνο δεν έχουµε διαπραγµατευτική διαδικασία. ∆εν θυµάµαι ποτέ στο παρελθόν να υπήρξε τόσο µεγάλο διάστηµα χωρίς διαπραγµατεύσεις. Η ιστορική εµπειρία καταδεικνύει ότι τα κυριότερα τετελεσµένα γίνονται σε τέτοιες περιόδους. Έχοντας υπόψη και τις προαναφερθείσες ιδιοµορφίες, ήταν απολύτως βέβαιο ότι θα ακολουθούσαν νέα σοβαρά τετελεσµένα. Και στο θέµα της ΑΟΖ και στο θέµα του Βαρωσιού, όπου για πρώτη φορά η Τουρκία παραβίασε το στάτους κβο. Και το πιο σηµαντικό, η τουρκική και η τ/κ πλευρά επέστρεψαν στις πολιτικές και τις ρητορικές που είχαν εγκαταλείψει στο παρελθόν, δηλαδή στις πολιτικές των δύο κρατών.
Το να λέει η κυβέρνηση ότι θέλει να συνεχίσει από εκεί που σταµάτησαν οι διαπραγµατεύσεις στο Κραν Μοντανά είναι αρκετό;
Όχι, όπως προκύπτει και από όσα προανέφερα. Θυµάστε ότι ο κ. Γκουτέρες, σε σειρά εκθέσεών του µετά το Κραν Μοντανά, επέµενε ότι πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία από το σηµείο που σταµάτησε. Ο τέως Πρόεδρος φραστικά το αποδεχόταν, αλλά δεν έπειθε, µε αποτέλεσµα ο Γ.Γ. να µην κάνει πλέον αυτή την αναφορά στις εκθέσεις του. Και δεν έπειθε, διότι δεν το εννοούσε εισάγοντας «νέες ιδέες» που ακύρωναν βασικές συγκλίσεις. Για παράδειγµα στο θέµα της πολιτικής ισότητας, την οποία ο κ. Αναστασιάδης ουσιαστικά απέρριπτε και µάλιστα µε δηµαγωγική ρητορική που µας έπαιρνε πίσω και από το Σύνταγµα του 1960. Μα αν δεν δεχτείς την πολιτική ισότητα, δεν υπάρχει λύση.
Με άλλα λόγια εξακολουθεί η Κύπρος να έχει πρόβληµα αξιοπιστίας;
Βεβαίως και εξακολουθεί να έχει πρόβληµα αξιοπιστίας. Ο διεθνής παράγοντας περιµένει να δει πώς θα πολιτευτεί ο νέος Πρόεδρος. Έχουν τις επιφυλάξεις τους, διότι ο κ. Χριστοδουλίδης διετέλεσε Yπουργός Εξωτερικών µε σηµαντική συµβολή στην αδιέξοδη πολιτική Αναστασιάδη στο Κυπριακό. Ασφαλώς και του δίνουν µια πίστωση χρόνου για να δουν αν αυτή τη φορά η ελληνοκυπριακή πλευρά εννοεί αυτά που λέει.
Το θέµα της εµπλοκής της Ε.Ε. όπως το παρουσίασε ο Πτ∆, µε τις διαφοροποιήσεις που έκανε κατά καιρούς, ως ΑΚΕΛ πώς το βλέπετε;
Το ΑΚΕΛ δεν έχει κανένα πρόβληµα µε την ενεργότερη εµπλοκή της Ε.Ε. Τι είναι όµως εκείνο που µας ανησυχεί; Την ίδια ρητορική ανέπτυξε και ο τέως πρόεδρος µόλις εκλέγηκε, το 2013. Πλην όµως από την ενεργότερη εµπλοκή της Ε.Ε. καταλήξαµε σε ριζική διαφωνία µε την Ε.Ε., ιδιαίτερα µε όσα είχαν διαδραµατιστεί στο Κραν Μοντανά. Ήταν τότε που η κα Μογκερίνι επαίνεσε δηµοσίως την Τουρκία για τη στάση της. Προηγουµένως συνέβαλαν κι άλλοι αξιωµατούχοι της Ε.Ε. στη διαδικασία, είχαµε παρουσία σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο στις διασκέψεις της Γενεύης και του Κραν Μοντανά, περιλαµβανοµένου του κ. Γιούνκερ και της κας Μογκερίνι καθώς και τεχνοκράτη της Ε.Ε. στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων αναφορικά µε την εφαρµογή του κεκτηµένου. Εποµένως, πρέπει να διευκρινιστεί τι σηµαίνει η ενεργότερη εµπλοκή. Ο ίδιος ο Πρόεδρος διαπιστώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν µπορεί και δεν θέλει να υποκαταστήσει τα Ηνωµένα Έθνη. Και το κυριότερο, δεν πρέπει να έχουµε αυταπάτες του τύπου ότι µια λύση στη βάση των αρχών και των αξιών της Ε.Ε. θα είναι κοµµένη και ραµµένη στα µέτρα των Ελληνοκυπρίων. Οι αρχές και οι αξίες επί των οποίων βασίζεται η Ε.Ε. είναι οι ίδιες και απαράλλακτες µε τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωµένων Εθνών.
Αν, λοιπόν, νοµίζουµε ότι η Ε.Ε. θα µας φέρει µια διαφορετική λύση από αυτήν που µπορούν να µας δώσουν τα Η.Ε., πλανώµατε πλάνην οικτράν. Θα φέρω ένα απλό παράδειγµα για να γίνει κατανοητό τι εννοώ. Πόσες φορές ακούσαµε τον κ. Αναστασιάδη να µιλά αρνητικά για µια θετική τουρκοκυπριακή ψήφο στο Υπουργικό και να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσµο τέτοιες ρυθµίσεις; Και όµως, σε πολλά κράτη του κόσµου ισχύουν ρυθµίσεις που κατοχυρώνουν αφενός τα ατοµικά και αφετέρου τα συλλογικά δικαιώµατα. Για παράδειγµα, στο Βέλγιο οι Βαλόνοι και οι Φλαµανδοί έχουν ίση εκπροσώπηση στο Υπουργικό Συµβούλιο και συνεπώς χωρίς θετική ψήφο από την άλλη κοινότητα δεν µπορεί να ληφθεί καµιά απόφαση. ∆ιευκρινίζω ότι στη δική µας περίπτωση οι Ελληνοκύπριοι υπουργοί θα είναι σχεδόν διπλάσιοι από τους Τουρκοκυπρίους.
Τον Μάιο έχουµε εκλογές στην Τουρκία. Θεωρείτε ότι αν υπάρξει αλλαγή κυβέρνησης, θα αλλάξει κάτι στο Κυπριακό, δεδοµένου ότι το Ρεπουµπλικανικό Κόµµα διαχρονικά είναι πιο σκληρό στο Κυπριακό;
∆εν πρέπει να προδικάζουµε τι θα γίνει. Αυτό που λέτε, πάντως, επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα. Ενόσω ήταν στην εξουσία οι κεµαλιστές, η πολιτική της Τουρκίας ήταν για δύο κράτη ή για ένα συνοµοσπονδιακό µόρφωµα. Κατά συνέπεια, δεν είµαστε βέβαιοι ότι σε περίπτωση που χάσει ο Ερντογάν θα έχουµε µια καλύτερη Τουρκία στο Κυπριακό.
Το να δηλώνει την πρόθεσή του ο Πτ∆ για συνέχιση της διαδικασίας από το Κραν Μοντανά κ.λπ. και να παρίσταται και να µιλά σε µια εκδήλωση κάτω από το σύνθηµα της Ένωσης, επηρεάζει κάποιους που παρακολουθούν το Κυπριακό;
∆εν είναι και η καλύτερη εικόνα ούτε το καλύτερο µήνυµα. Θυµάστε πόση ένταση είχε δηµιουργηθεί µετά το Μοντ Πελεράν, όπου ουσιαστικά φτάσαµε σε ακτίνα συµφωνίας στο εδαφικό, αλλά όταν επιστρέψαµε στην Κύπρο είχαµε όλη εκείνη την ιστορία µε το ενωτικό δηµοψήφισµα που µας πήρε πολύ πίσω;
Υπάρχει τρόπος να ανατραπούν αυτά τα δεδοµένα; Πόσο δύσκολο είναι το εγχείρηµα;
Βεβαίως είναι δύσκολο το εγχείρηµα, αλλά δεν πρέπει να επαναπαυθούµε µε το διχοτοµικό στάτους κβο και να θεωρήσουµε ότι δεν µπορούµε να κάνουµε τίποτε. Η πατρίδα µας είναι ντε φάκτο διχοτοµηµένη κι αυτό εγκυµονεί τεράστιους κινδύνους για το µέλλον.
Είναι δυνατόν να φέρουµε την Τουρκία πίσω στις ράγες του Κραν Μοντανά; Για να απαντήσουµε αυτό το ερώτηµα ένας τρόπος υπάρχει, να προσπαθήσουµε να ασκηθεί πίεση και επιρροή στην Τουρκία προς αυτή την κατεύθυνση. Και δύο είναι τα στοιχεία που πρέπει να βάλουµε σε αυτή την προσπάθεια. Όταν λέµε ότι θα συνεχίσουµε από εκεί που µείναµε, θα πρέπει να το εννοούµε κιόλας. Ο τέως Πρόεδρος φραστικά διακήρυττε ότι επεδίωκε συνέχιση των συνοµιλιών από το σηµείο που είχαν µείνει, αλλά δεν έπειθε κανέναν για τον απλούστατο λόγο ότι δεν το εννοούσε.
Πρέπει επίσης να δοθούν κάποια κίνητρα στην τ/κ κοινότητα και στην Τουρκία που δεν θα παραβιάζουν κόκκινες γραµµές µας. Το ΑΚΕΛ είχε υποβάλει σχετική και απόλυτα συγκεκριµένη πρόταση προς τον τέως Πρόεδρο εδώ και τρία χρόνια και η µόνη απάντηση ήταν η δηµόσια διαστρέβλωση της πρότασης. Αν δεν πολιτευτούµε µε βάση τους δύο αυτούς άξονες, το ερώτηµα κατά πόσο µπορούν να ανατραπούν τα δεδοµένα δεν θα µπορέσουµε να το απαντήσουµε.
Aκολουθήστε μας στο Google News
