Σύνοδος Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κίνας

Την 1η Απριλίου 2022 οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, πραγματοποίησαν υβριδική Σύνοδο Κορυφής μετά από επανειλημμένες καθυστερήσεις.

Τα γεγονότα της Ουκρανίας έχουν σίγουρα αλλάξει το κλίμα στην Ευρώπη που μέχρι πρότινος θεωρούσε την Κίνα ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Σε βαθμό μάλιστα που, σύμφωνα με την POLITICO, πολλοί αξιωματούχοι στα θεσμικά όργανα της ΕΕ είχαν πρόσφατα εκφράσει ανησυχίες για την υπερβολική εστίαση στη συστημική αντιπαλότητα με την Κίνα τους τελευταίους μήνες και ευελπιστούσαν ότι η επικείμενη Σύνοδος θα εστιάσει στα δύο άλλα σημαντικά στοιχεία στις σχέσεις Ε.Ε. – Κίνας: την εταιρική σχέση και τον οικονομικό ανταγωνισμό.

Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψιν το ψυχροπολεμικό κλίμα κατά της Ρωσίας που οικοδομείται, η Σύνοδος εστίασε στο γεγονός ότι η αποκατάσταση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ουκρανία είναι κοινή ευθύνη. Αναγνωρίζοντας, παράλληλα, το ρόλο της Κίνας ως παγκόσμιας δύναμης και ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και «τις μοναδικά στενές σχέσεις της με τη Ρωσία» η Ε.Ε. την κάλεσε να συνεργαστεί μαζί της για να σταματήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν και να αντιμετωπίσουν τη δραματική ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσε και τους κινδύνους στην επισιτιστική ασφάλεια. Η Ε.Ε. υπενθύμισε επίσης ότι οι διεθνείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας, παρά τον σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο στην ΕΕ και τους εταίρους της παγκοσμίως, επιβλήθηκαν με μοναδικό σκοπό να σταματήσει η επιθετικότητα της Ρωσίας. Ως εκ τούτου, «οποιαδήποτε παράκαμψη των επιπτώσεων των κυρώσεων ή οποιαδήποτε βοήθεια παρέχεται στη Ρωσία θα παρατείνει την αιματοχυσία και θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες απώλειες αμάχων και οικονομική αναστάτωση».

Πέραν της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας η Σύνοδος επικεντρώθηκε και στα ακόλουθα ζητήματα:

Κινεζικές κυρώσεις: Η Ε.Ε. σημείωσε την απογοήτευσή της «για τις αδικαιολόγητες κυρώσεις της Κίνας, μεταξύ άλλων κατά μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και τα καταναγκαστικά μέτρα κατά της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και των κρατών-μελών».

Καταπολέμηση της πανδημίας: Η Ε.Ε. επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να συνεργαστεί με την Κίνα και άλλα κράτη-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για μια νέα συμφωνία για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Διασφάλιση μιας ισορροπημένης εμπορικής και οικονομικής σχέσης: Συμφωνήθηκε όπως ανατεθεί στον Εμπορικό και Οικονομικό Διάλογο Υψηλού Επιπέδου να βρει συγκεκριμένους τρόπους για πρόοδο σε αυτά τα ζητήματα πριν από το καλοκαίρι. Συμφωνήθηκε επίσης η επέκταση της συμφωνίας Ε.Ε. – Κίνας για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων στο εγγύς μέλλον.

Κλιματική αλλαγή και ενεργειακή μετάβαση: Η Ε.Ε. τόνισε τη σημασία πρόσθετων μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης του άνθρακα, ενόψει της COP27 στο Sharm-El Sheikh. Συμφωνήθηκε ακόμα όπως ο Διάλογος Υψηλού Επιπέδου για το Περιβάλλον και το Κλίμα συνεδριάσει πριν από το καλοκαίρι.

Ψηφιακή οικονομία: Έγιναν αναφορές εκ μέρους της Ε.Ε. για αυξημένες απειλές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και ζητήθηκε υπεύθυνη συμπεριφορά του κράτους στον κυβερνοχώρο. Οι δύο εταίροι συμφώνησαν να επαναλάβουν τον ψηφιακό διάλογο υψηλού επιπέδου.

Ανθρώπινα δικαιώματα: Η Ε.Ε. επανέλαβε τις «ανησυχίες της για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της μεταχείρισης ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», επισημαίνοντας μεμονωμένες περιπτώσεις, καθώς και για την κατάργηση του δόγματος «Μία Χώρα, Δύο Συστήματα» στο Χονγκ Κονγκ.

Τέλος, η Ε.Ε. επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της στην πολιτική της «Μίας Κίνας», ενώ εξέφρασε ανησυχίες για αυξημένες εντάσεις μεταξύ των στενών. Οι ηγέτες έθιξαν επίσης την τρέχουσα κατάσταση στο Αφγανιστάν, τη Μιανμάρ και την Κορεατική Χερσόνησο.

Από την πλευρά της, σύμφωνα με το REUTERS, η Κίνα διαβεβαίωσε ότι θα επιδιώξει ειρήνη στην Ουκρανία, αλλά ότι αυτό θα γίνει με τους δικούς της όρους, εκτρέποντας έτσι την πίεση για μια πιο σκληρή στάση έναντι της Ρωσίας. Παράλληλα, ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είπε ότι ελπίζει ότι η ΕΕ θα αντιμετωπίσει την Κίνα «ανεξάρτητα» και «αποκλείοντας την εξωτερική παρέμβαση», παραπέμποντας στους στενούς δεσμούς της Ευρώπης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Σι Τζινπίνγκ δήλωσε επίσης στους ηγέτες της Ε.Ε. ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να επικοινωνούν περισσότερο για μείζονα ζητήματα που αφορούν τις διμερείς σχέσεις τους και την παγκόσμια ειρήνη και ότι η Κίνα και η Ευρώπη θα πρέπει να παρέχουν σταθερότητα σε έναν ασταθή κόσμο.