Συρρίκνωση της δημοκρατίας

Λίγες γραμμές σε ένα άρθρο της περασμένης βδομάδας, μια «ανασκευή» και μια παραίτηση ήταν αρκετά για να επανέλθει, με δριμύτητα, το θέμα της ελευθεροτυπίας στη δημόσια συζήτηση.

Ο Ανδρέας Παράσχος έγραψε σε λίγες γραμμές κάτι που όλοι γνωρίζουν: ότι ο Ν. Αναστασιάδης συζητά (έστω, βολιδοσκοπεί) εδώ και καιρό μια λύση δύο κρατών στο Κυπριακό και ότι αυτός, η οικογένειά του και ένας στενός περίγυρος έχουν αποκομίσει θεόρατα κέρδη από τα «χρυσά» διαβατήρια. Και τα δύο θέματα δεν είναι καινούργια. Για μεν το πρώτο έχουν μιλήσει πολλοί συνομιλητές του Προέδρου και στην Κύπρο και στο εξωτερικό (πιο πρόσφατες είναι οι σχετικές δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου).

Για δε το δεύτερο, επίσης οι καταγγελίες είναι πολλές -από διεθνείς οργανισμούς, ειδησεογραφικά πρακτορεία και πολλούς άλλους. Το ΑΚΕΛ ιδιαίτερα, αν περιοριστούμε στην Κύπρο, έχει ζητήσει πολλές φορές την έρευνα για την εμπλοκή του Προέδρου και μελών της κυβέρνησής του στο σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων. Γιατί λοιπόν αυτές οι λίγες γραμμές προκάλεσαν τόση αναταραχή; Απλούστατα γιατί τα όσα ακολούθησαν ανέδειξαν (για μια ακόμα φορά) την κατάντια του δημόσιου λόγου και τον έλεγχο που ασκεί η εξουσία.

Ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του διευθυντή της «Καθημερινής», Ανδρέα Παράσχου, ανέδειξε την αλλεργία των κυβερνώντων σε κάθε διαφορετική φωνή, ανέδειξε το στραγγαλισμό της ελευθεροτυπίας στον τόπο μας, ανέδειξε, κατ’ επέκταση, τη συρρίκνωση της δημοκρατίας στον τόπο μας. Το γεγονός ότι υπήρξαν ειδησεογραφικοί οργανισμοί που σε αυτόν τον αναβρασμό δεν άρθρωσαν λέξη, είναι ενδεικτικό. Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές καταγγελίες από την Ένωση Συντακτών για απειλές κατά δημοσιογράφων.

Ο ΟΠΕΚ κατήγγειλε ετσιθελικές και αντιδεοντολογικές παρεμβάσεις των κυβερνώντων σε ΜΜΕ. Ερωτήματα έχουν εγερθεί για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ. Και πολλά άλλα. Κάποιοι μπορεί να νομίζουν (όπως και για πολλά πράγματα) πως διαφθορά και διαπλοκή, ειδικά στα ΜΜΕ, υπάρχει μόνο στην Κύπρο. Η αλήθεια είναι ότι σε πολλές χώρες, ακόμα και σε αυτές που θέλουν να παρουσιάζονται υπεράνω, η ενημέρωση ελέγχεται από μία μικρή οικονομική και πολιτική ελίτ και εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντά της. Άστε που η ενημέρωση υπονομεύεται καθημερινά από fake news, αυτολογοκρισία, «κιτρινισμό», το κυνήγι του εντυπωσιασμού και των κλικς -τόσο στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η Κύπρος χρειάζεται δημοσιογραφία που ελέγχει τα κατεστημένα, κρίνει την πολιτική και οικονομική εξουσία, αναδεικνύει τα πραγματικά προβλήματα του λαού μας και διατυπώνει με παρρησία την άποψή της. Μια τέτοια δημοσιογραφία είναι διπλά αναγκαία σήμερα, γιατί ο τόπος κυβερνάται από μια κυβέρνηση που έχει ξεπεράσει κάθε δημοκρατικό όριο εξουσίας, αυταρχισμoύ, αλαζονείας, διαπλοκής. Μια κυβέρνηση που δεν διστάζει να φιμώνει την ελευθερία έκφρασης στην ενημέρωση, τον πολιτισμό, ακόμα και τη σάτιρα.

Η υπεράσπιση της ελευθερίας των Μέσων δεν ήταν ποτέ πριν τόσο σημαντική. Γιατί η έγκυρη, αντικειμενική και πλήρης ενημέρωση των πολιτών είναι μεγάλη υπόθεση -αφορά τη συμμετοχή στις κοινωνικές διεργασίες, τη συμμετοχή στη γνώση, την ίδια τη δημοκρατία.

«Ο ελεύθερος Τύπος μπορεί να είναι είτε καλός είτε κακός, αλλά χωρίς ελευθερία είναι απόλυτα βέβαιο ότι ο Τύπος δεν μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο από κακός». Αλμπέρ Καμύ.