Τα χρήματα για την Υγεία δεν πρέπει να θεωρούνται έξοδα – Σε χαμηλά επίπεδα οι δαπάνες στην Κύπρο

• Διόρθωση στρεβλώσεων δεν πρέπει να θεωρείται από κάποιους κατάργηση του ΓεΣΥ, διαμηνύουν οι ασθενείς
• Οι δαπάνες υγείας στην Κύπρο, σύμφωνα με τα επίσημα ευρωπαϊκά στοιχεία, είναι ακόμα σε επίπεδα κατά πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου της Ε.Ε.

Tης Ελένης Κωνσταντίνου

Οι ασθενείς δεν είναι ούτε έσοδα ούτε έξοδα, η Υγεία δεν είναι ισολογισμός, οι ανθρώπινες ζωές δεν μετριούνται με τα χρήματα και τους προϋπολογισμούς, επισημαίνουν με τον πιο έντονο τρόπο οι οργανωμένοι ασθενείς, θέλοντας να στείλουν το μήνυμά τους προς όσους βλέπουν τον τομέα της Υγείας με άλλο μάτι διαμαρτυρόμενοι επειδή ξοδεύονται χρήματα για την Υγεία. Αδιαπραγμάτευτο είναι για τους ίδιους το ΓεΣΥ, αφού, όπως τονίζουν, αυτό που επιθυμούν να φωνάξουν προς όλες τις κατευθύνσεις είναι «Κάτω τα χέρια από το ΓεΣΥ».

Οι ασθενείς εντοπίζουν προβλήματα, θα φωνάζουν με όλο το σθένος τους για να επιλυθούν τα προβλήματα αυτά, θα μπουν μπροστά για να διορθωθούν όλες οι στρεβλώσεις που σήμερα παρατηρούνται στο ΓεΣΥ. Ομως δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν να εκμεταλλευθεί ή να επικαλεστεί τη δική τους αγωνία για να εξυπηρετήσει τους δικούς του σκοπούς. Σύνθημά τους «Πολεμάμε για το ΓεΣΥ και όχι το ΓεΣΥ».

Όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΟΣΑΚ, Μάριος Κουλούμας, προσπάθεια είναι να μπει ένα τέλος στην όποια προσπάθεια κρύβεται πίσω από τις διαμαρτυρίες τους. Άλλωστε, όπως ομολογεί, τα τελευταία δύο χρόνια είδαμε δύο φορές τα Υπουργεία Υγείας και Οικονομικών να τσακώνονται με τον ΟΑΥ για τα λεφτά. Για το ποιες υπηρεσίες πληρώνει ο καθένας. Για το ποιος χρωστά σε ποιον και πόσα.

Να σημειώσουμε πως οι δαπάνες υγείας στην Κύπρο, σύμφωνα με τα επίσημα ευρωπαϊκά στοιχεία, είναι ακόμα σε επίπεδα κατά πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου της Ε.Ε. Βέβαια οι ασθενείς εκτιμούν πως τα χρήματα του ΓεΣΥ είναι προτιμότερο και αναγκαίο να καταλήγουν σε καινοτόμα φάρμακα, σε εξειδικευμένες θεραπείες, σε εξειδικευμένες επεμβάσεις, σε νέες υπηρεσίες, παρά να κατασπαταλιούνται, όπως λένε, λόγω των καταχρήσεων στην τσέπη ενός, ή δέκα, ή τριάντα γιατρών ή άλλων επαγγελματιών υγείας.

Αυτό λοιπόν που προτάσσουν είναι τη σωστή κατανομή των διαθέσιμων κονδυλίων. Βέβαια, σημειώνουν ότι οι στρεβλώσεις στην εφαρμογή του ΓεΣΥ δεν περιστρέφονται μόνο γύρω από τις απολαβές όσων παρέχουν υπηρεσίες Υγείας.

«Για εμάς ο όρος καταχρήσεις δεν σημαίνει μόνο απολαβές γιατρών ή άλλων επαγγελματιών υγείας. Δυστυχώς, παρατηρούμε ότι ο ΟΑΥ, στην προσπάθειά του να “απαντήσει” σε αυτούς που μιλάνε γενικά και αόριστα για καταχρήσεις, έχει προχωρήσει σε μια σειρά από αποφάσεις και περιορισμούς, οι οποίοι, κατά τη δική μας άποψη, σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούν από μόνοι τους σε σπατάλη χρημάτων».

Διαφωνούν με τους «κόφτες» οι οργανωμένοι ασθενείς

Θέμα θέτει η ΟΣΑΚ για τους «κόφτες» που εφαρμόζονται σε διάφορες περιπτώσεις. Η πρώτη αφορά στη συνταγογράφηση κάποιων φαρμάκων. «Δεν δικαιούται ο προσωπικός γιατρός να τα συνταγογραφήσει και επιβάλλεται ο ασθενής, έστω κι αν το πρόβλημά του είναι χρόνιο, να επισκεφθεί γιατρό συγκεκριμένης ειδικότητας για να τα εξασφαλίσει. Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι ο ΟΑΥ θα πληρώσει και στον ειδικό γιατρό μια επιπρόσθετη επίσκεψη για να πάρει ο δικαιούχος τα φάρμακα που παίρνει σε όλη του τη ζωή».

Επίσης, όπως αναφέρει ο Μάριος Κουλούμας, οι «κόφτες» που επέβαλε ο ΟΑΥ στον αριθμό των επισκέψεων ή στον αριθμό των πράξεων που δικαιούνται να καταχωρίζουν στο λογισμικό οι γιατροί κάθε μήνα έχουν μεταξύ άλλων οδηγήσει και σε αναβολές ακτινοθεραπειών, σε αναβολές πολύ σημαντικών ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων.

Ένα άλλο ζήτημα που τίθεται είναι το γεγονός ότι οι εργοθεραπευτές δεν έχουν ακόμα ενταχθεί στο ΓεΣΥ. «Οι λόγοι οικονομικοί. Οι χρόνιοι ασθενείς υποχρεώνονται να πληρώνουν από την τσέπη τους, όπως πληρώνουν από την τσέπη τους και για όλες τις ειδικότητες επαγγελματιών υγείας, αφού ο περιορισμένος αριθμός συνεδριών που δικαιούνται πολύ συχνά τους υποχρεώνει με έμμεσο τρόπο να διαθέτουν και μια ιδιωτική ασφάλεια για να καλύπτουν αυτά που δεν τους καλύπτει το ΓεΣΥ».

Επίσης, για σκοπούς ελέγχου οι χρόνιοι ασθενείς υποχρεώνονται κάθε μήνα να επισκέπτονται τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων για να πάρουν τις εξειδικευμένες θεραπείες τους από εκεί, επειδή δεν δικαιούνται να τις πάρουν από το φαρμακείο της γειτονιάς τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις ο ασθενής ταλαιπωρείται στις ουρές των κρατικών νοσοκομείων, επειδή εξαιτίας της χρόνιας πάθησής του δικαιούται να λαμβάνει μέσω του ΓεΣΥ και κάποια Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα, όπως είναι οι βιταμίνες.

«Άρα, έχουμε έναν χρόνιο ασθενή, ο οποίος, για παράδειγμα, πρέπει να λαμβάνει δέκα διαφορετικά σκευάσματα ταυτόχρονα. Τα 7 από αυτά τα εξασφαλίζει από το φαρμακείο της γειτονιάς του και τα άλλα δύο από τα κρατικά φαρμακεία».

Να προστατεύσουν το ΓεΣΥ και οι ίδιοι οι δικαιούχοι

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις καταχρήσεις οι οργανωμένοι ασθενείς παραδέχονται πως τεράστιο μερίδιο ευθύνης έχουν και οι ίδιοι οι δικαιούχοι του συστήματος, αφού υπάρχουν και αυτοί που λένε «Πληρώνω κάθε μήνα, γι’ αυτό θα πάρω όσα περισσότερα μπορώ από το ΓεΣΥ» και δεν λένε «Πληρώνω κάθε μήνα, άρα θα το προστατεύσω το ΓεΣΥ».

Οπως τονίζει ο πρόεδρος της ΟΣΑΚ, ο ΟΑΥ επιβάλλεται να ασκήσει έλεγχο σε όλους. «Επιβάλλεται να παρακολουθεί τα πάντα που καταχωρίζονται στο λογισμικό του ΓεΣΥ. Όσοι πάροχοι δεν λειτουργούν σωστά, να τιμωρούνται. Όσοι δικαιούχοι δεν ενεργούν σωστά, να έχουν επιπτώσεις. Επιτέλους, πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικοί έλεγχοι και εποπτεία και το σημαντικότερο να γίνεται αξιολόγηση των υπηρεσιών με γνώμονα την ποιότητα, δηλαδή πρόσβαση, απόδοση και αποτελεσματικότητα και να συνδεθούν και οι αποζημιώσεις με το κλινικό αποτέλεσμα και όχι με την εκτέλεση της πράξης, χωρίς έλεγχο και αξιολόγηση».

Λίστες αναμονής και στον ιδιωτικό τομέα

Οι λίστες αναμονής φαίνεται να έχουν μεταφερθεί και στον ιδιωτικό τομέα λόγω έλλειψης ή μικρού αριθμού συγκεκριμένων ειδικοτήτων που εντάσσονται στο ΓεΣΥ. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος των οργανωμένων ασθενών, Μάριος Κουλούμας, πολύ συχνά η ΟΣΑΚ γίνεται δέκτης παραπόνων για τον μεγάλο χρόνο αναμονής που χρειάζεται για να δει κάποιος έναν ειδικό γιατρό.

«Ξεχνάμε όλοι ότι και στην προ ΓεΣΥ εποχή οι χρόνοι αναμονής ήταν τεράστιοι, αλλά τότε αυτό αφορούσε μόνο τον δημόσιο τομέα και όσους δεν μπορούσαν οικονομικά να αποταθούν στον ιδιωτικό τομέα. Τώρα, και επειδή ο ΟΚΥπΥ δεν έχει ακόμα καταφέρει να πείσει τους πολίτες να τον επιλέξουν, αυτές οι λίστες αναμονής έχουν μεταφερθεί στον ιδιωτικό τομέα. Είναι ένα πρόβλημα που δεν είναι εύκολο να αναλυθεί, γιατί για τη δημιουργία του διαδραματίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Πρώτον, σε κάποιες ιατρικές ειδικότητες, π.χ ενδοκρινολογία, ο αριθμός των γιατρών είναι εξαιρετικά μικρός.

Πάντοτε ήταν. Δεύτερο, μεγάλο μέρος των πολιτών θεωρούν ότι ένας γιατρός είναι καλός ανάλογα με το “όνομα” που έχει στην κοινότητα. Έτσι, όλοι μαζί στοιβάζονται στις λίστες μικρού αριθμού γιατρών και δεν επιλέγουν άλλους γιατρούς, νεότερους ίσως, οι οποίοι απλά δεν πρόλαβαν να αποκτήσουν φήμη. Τρίτον, κάποιοι περιορισμοί που επιβάλλει ο ΟΑΥ υποχρεώνουν ασθενείς να απευθύνονται σε συγκεκριμένες ειδικότητες γιατρών, με αποτέλεσμα να γίνονται αχρείαστες επισκέψεις, οι οποίες όμως προσθέτουν ασθενείς στις λίστες αναμονής των γιατρών».