Τα δικαιώματα των εργαζομένων στην τηλεργασία

Της Ιωάννας Φικάρδου*

Από την έναρξη της πανδηµίας, περισσότεροι από το ένα τρίτο των εργαζοµένων της ΕΕ εργάζονται πλέον από το σπίτι. Η τηλεργασία, πέρα από τα θετικά που φέρνει, εισάγει νέα δεδοµένα στις εργασιακές σχέσεις και θέτει νέες υποχρεώσεις µεταξύ εργοδοτών-εργαζοµένων, συχνά εις βάρος των τελευταίων.

H ολοένα αυξανόµενη τηλεργασία έχει οδηγήσει σε µια επιβαλλόµενη νοοτροπία διαρκούς σύνδεσης και αδιάκοπης λειτουργίας και µπορεί να εντείνει οριζόντια τις αρνητικές επιπτώσεις στα θεµελιώδη δικαιώµατα των εργαζοµένων, στις δίκαιες συνθήκες εργασίας και την ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και ιδιωτικής ζωής, στη σωµατική και ψυχική υγεία αλλά και, δεδοµένου του δυσανάλογου αντικτύπου της σε εργαζοµένους µε ευθύνες φροντίδας που κατά κανόνα είναι γυναίκες, στην ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών.

Το Eurofound (European Foundation for the Improvement of Living and Working) πριν την πανδηµία, το 2019, δηµοσίευσε σχετική έκθεση που αναφέρει ότι το 27% των ερωτηθέντων που εργάζονται κατ’ οίκον δήλωσαν ότι αναγκάστηκαν να εργαστούν κατά τον ελεύθερό τους χρόνο, ώστε να ανταποκριθούν στις εργασιακές τους απαιτήσεις.

Τον Ιανουάριο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισµα που καλεί την Επιτροπή να καταθέσει νοµοθετική πρόταση για τη θεσµοθέτηση του δικαιώµατος στην αποσύνδεση. Το δικαίωµα αυτό µπήκε πιο επιτακτικά αυτή την περίοδο λόγω της αύξησης της τηλεργασίας που προέκυψε µετά την πανδηµία. Ουσιαστικά, όµως, η τηλεργασία µαζί µε άλλες ευέλικτες µορφές εργασίας είναι κάτι που προέκυψε κάποια χρόνια πριν και εδράζεται (και) στην ψηφιακή ανάπτυξη. Ταυτόχρονα είναι «πόθος» της εργοδοσίας εδώ και αρκετό καιρό και η πανδηµία έπαιξε ρόλο καταλύτη. Στη Γαλλία εφαρµόστηκε αντίστοιχος νόµος το 2017.

Στο ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η τηλεργασία παρουσιάζεται ως αναγκαιότητα της πανδηµίας. Ότι λόγω αυτής ο εργαζόµενος αναγκάστηκε να αλλάξει τρόπο εργασίας και να µετατρέψει το σπίτι του σε χώρο εργασίας. Μετά το ξέσπασµα της πανδηµίας και της εφαρµογής των µέτρων, πάνω από το 1/3 των εργαζόµενων εργάζονται µε τηλεργασία (πριν το ποσοστό αυτό ήταν περίπου 5%).

Ανησυχώντας για τις συνέπειες στους εργαζοµένους, ως ΑΚΕΛ πήραµε την πρωτοβουλία και συζητήσαµε το θέµα σε δύο συνεδρίες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας. Κατά τη συζήτηση διαφάνηκε πως είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η δηµιουργία νοµοθετικού πλαισίου, το οποίο θα ρυθµίζει και θα διασφαλίζει τα δικαιώµατα των εργαζοµένων και εργοδοτών.

Το αρµόδιο Υπουργείο ήδη συζητά το νοµικό πλαίσιο το οποίο θα ρυθµίζει το δικαίωµα ή την υποχρέωση του εργοδότη να προχωρά στον τρόπο εκτέλεσης των εργασιών ή υπηρεσιών µέσω τηλεργασίας, αλλά και τα δικαιώµατα του εργοδοτούµενου, όπως π.χ. οι ώρες απασχόλησης, τα µέσα που θα χρησιµοποιούνται, αλλά και ο τρόπος ελέγχου της τηλεργασίας.

Η τηλεργασία και τα δικαιώµατα των εργαζοµένων πρέπει να ρυθµιστούν νοµοθετικά το συντοµότερο. Η Κύπρος είναι από τις λίγες χώρες που δεν έχει προχωρήσει ακόµα σ’ αυτή τη ρύθµιση.

*Κοινοβουλευτική συνεργάτιδα ΑΚΕΛ