Τα «κρυφά» θύματα της πανδημίας

Της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου*

Η πανδηµία του κορονοϊού εξαπλώθηκε µε ανησυχητική ταχύτητα, µολύνοντας εκατοµµύρια ανθρώπους και φέρνοντας την οικονοµική δραστηριότητα σχεδόν σε αδιέξοδο. […]

Καθώς οι δηµόσιοι πόροι υγειονοµικής περίθαλψης ανακατευθύνονται για να σταµατήσουν τη διάδοση του Covid-19, το τίµηµα που καλούνται να πληρώσουν οι πάσχοντες άλλων ασθενειών είναι βαρύ. Εκατοµµύρια ασθενείς µε χρόνιες ασθένειες και 300 εκατοµµύρια µε σπάνιες παθήσεις σε παγκόσµιο επίπεδο συνεχίζουν να χρειάζονται εντατική, συστηµατική και πολυθεµατική φροντίδα και θεραπεία κατά τη διάρκεια αυτών των δύσκολων στιγµών, όταν και όπου οι Υγειονοµικές Υπηρεσίες βρίσκονται υπό τεράστια πίεση λόγω της εξαιρετικής αυτής κατάστασης.

Σε ό,τι αφορά ειδικά τους ασθενείς µε αιµοσφαιρινοπάθειες, για τους οποίους ως ∆ιεθνής Οµοσπονδία Θαλασσαιµίας διαθέτουµε πιο αξιόπιστους αριθµούς, πρόσφατο επιστηµονικό άρθρο αναδεικνύει ιδιαίτερα ανησυχητικά στοιχεία, κυρίως για τους πάσχοντες των αναπτυσσόµενων χωρών της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, σχετικά µε τις επιπτώσεις της πανδηµίας στην υγεία, σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες υγείας που τους παρέχονται και στην ποιότητα της ζωής τους.

54% των ασθενών από τις παραπάνω περιοχές αναφέρθηκαν σε µέτριες έως σοβαρές ελλείψεις αίµατος, οι οποίες δυσχεραίνουν δραµατικά τις απαραίτητες για την επιβίωσή τους µεταγγίσεις αίµατος, 53% σε περιορισµένη ή και καθόλου πρόσβαση στα φάρµακα που απαιτούνται για τη διαχείριση της νόσου τους και 60% σε οικονοµικές προκλήσεις, όπως απώλεια της εργασίας ή/και των εισοδηµάτων τους και, ως εκ τούτου, σοβαρές δυσκολίες στην κάλυψη όχι µόνο των ιατρικών, αλλά και των καθηµερινών τους αναγκών. Αν και τα δεδοµένα διαφοροποιούνται συνεχώς γεωγραφικά, όχι µόνο για τους ασθενείς µε αιµοσφαιρινοπάθειες στους οποίους αναφέρθηκα ενδεικτικά παραπάνω, αλλά για όλους τους πάσχοντες από χρόνιες νόσους οι θεραπείες των οποίων καθυστερούν, διακόπτονται ή και υποβαθµίζονται λόγω της πανδηµίας, ένας είναι ο κοινός παρονοµαστής· ο αγώνας αυτών των ανθρώπων για την επιβίωσή τους έχει γίνει πολύ πιο δύσκολος και εάν η πανδηµία δεν αντιµετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσµατικά, ο κίνδυνος µακροχρόνιων πιέσεων στα συστήµατα υγειονοµικής περίθαλψης, µε απότοκο την αδυναµία ανταπόκρισής τους ακόµη και στις πλέον βασικές ανάγκες των ασθενών, είναι εξαιρετικά αισθητός.

Όλα αυτά µάλιστα συµβαίνουν σε µια σηµαντική καµπή της ιστορίας των συστηµάτων υγείας, ιδιαίτερα του αναπτυσσόµενου κόσµου όπου γεννιέται και ζει πέραν του 80% των ασθενών µε αιµοσφαιρινοπάθειες, η µετατροπή των οποίων σε συστήµατα αλληλέγγυα, ισότιµης και καθολικής κάλυψης για τους πάσχοντες είχε αρχίσει να προωθείται.

Οι πρωτοφανείς στιγµές που βιώνουµε παγκοσµίως και στην Ευρώπη παρουσιάζουν εξαιρετικές προκλήσεις που απαιτούν συλλογική καινοτόµο σκέψη, συµπεριφορές αλληλεγγύης και ευέλικτες ενέργειες. Σύµφωνα µε έναν από τους µεγαλύτερους πολιτικούς και πνευµατικούς ηγέτες του εικοστού αιώνα, τον Μαχάτµα Γκάντι, «το πραγµατικό µέτρο αξιολόγησης οποιασδήποτε κοινωνίας µπορεί να βρεθεί στον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζει τα πιο ευάλωτα µέλη της». Τώρα είναι η ώρα να δείξουµε την πραγµατική έκταση της ικανότητάς µας να συνεργαστούµε.

*Ιολόγος BSC, MSc, PhD, εκτελεστική διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ