Τα µνηµόσυνα του καλοκαιριού

Της Ελένης Μαύρου

Και αυτή την Κυριακή, στις σελίδες των εφηµερίδων στριµώχνονται οι ασπρόµαυρες φωτογραφίες πεσόντων στη διάρκεια της τούρκικης εισβολής. Και αυτή την Κυριακή τιµούµε εκείνους που, πριν 45 χρόνια, έδιναν ό,τι πολυτιµότερο είχαν, την ίδια τους τη ζωή, για να έχουµε εµείς σήµερα πατρίδα, όπως λέει και ο Νικηφόρος Βρεττάκος.

Όταν η Τουρκία πάτησε πόδι στην πατρίδα µας έσπειρε τον όλεθρο και το θάνατο. Οι νέοι της χώρας µας κλήθηκαν να αντιµετωπίσουν τον σιδερόφραχτο εχθρό. Με ανεπαρκή οπλισµό, προδοµένοι και αποδιοργανωµένοι, έτρεξαν να σώσουν ό,τι µπορούσε να σωθεί. Από τον άδικο, τον προδοµένο και άνισο πόλεµο, πολλοί ήταν εκείνοι που έµελλε να µη γυρίσουν.

Τιµούµε λοιπόν και αυτές τις µέρες τη µνήµη των νεκρών µας. Τα µνηµόσυνα όµως αυτά γίνονται και για να αντλούµε διδάγµατα από την ιστορία.

Και η ιστορία, όταν λέγεται µισή, δεν βοηθά.

Στην «αποκεί πλευρά», αυτές τις µέρες, οι σελίδες των εφηµερίδων φιλοξενούσαν τις ασπρόµαυρες φωτογραφίες των Τουρκοκυπρίων που σφαγιάστηκαν από µέλη της ΕΟΚΑ Β’ και Ελλαδίτες αξιωµατικούς στις 14 Αυγούστου 1974 στα χωριά Μάραθα, Αλόα και Σανταλάρης. Τα 126 συνολικά θύµατα της σφαγής δεν ήταν στρατιώτες σε εντεταλµένη αποστολή. Ήταν όλα γυναικόπαιδα και ηλικιωµένοι. Ο νεαρότερος από τα θύµατα που θάφτηκαν ήταν ο 4χρονος Σενίζ Αρίφ. Μεγαλύτερος, ο 79χρονος Χασάν Χουσεΐν.

Γενιές ολόκληρες έχουν περάσει από τα σχολεία χωρίς να έχουν ακούσει οι µεν, έστω το όνοµα ενός χωριού όπου δολοφονήθηκαν δεκάδες γυναικόπαιδα Τουρκοκυπρίων και οι δε, για τις βιαιότητες, τους βιασµούς, τις µαζικές εκτελέσεις του 1974 σε βάρος των Ελληνοκυπρίων. Πώς αλλιώς θα συντηρείτο ο µύθος ότι οι δύο κοινότητες δεν µπορούν να ζήσουν µαζί, µύθος που εξυπηρετεί τους εθνικιστές και στις δύο κοινότητες;

Μόνο η Αριστερά και ορισµένοι άλλοι συνεπείς υποστηρικτές της επανένωσης επέµεναν όλα αυτά τα χρόνια να υπενθυµίζουν ότι εγκλήµατα διεπράχθησαν από ακροδεξιά στοιχεία και των δύο κοινοτήτων.

Υπάρχουν αλήθειες που περιµένουν να τις κοιτάξουµε. Γιατί η ειρήνη οικοδοµείται µόνο µε την αποδοχή της αλήθειας. Και η αλήθεια είναι ότι, όποτε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι άφησαν τον εθνικισµό να τους χωρίσει, ο τόπος πληµµύρισε από δάκρυ, αίµα και καταστροφή. Η καταδίκη αυτών των εγκληµάτων επιβάλλεται λοιπόν να γίνει από όλους όσοι θέλουν να επουλώσουν µε θάρρος τις πληγές του παρελθόντος και να οικοδοµήσουν ένα ειρηνικό µέλλον.

Ένα πρώτο, έστω και µικρό, βήµα για αυτό το ειρηνικό µέλλον, για την προοπτική επανέναρξης του διαλόγου και την επίλυση του Κυπριακού ήταν η συνάντηση της 9ης Αυγούστου των ηγετών των δύο κοινοτήτων και η συµφωνία επί ενός οδικού χάρτη προς την τριµερή συνάντηση µε τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Θα χρειαστεί όµως πραγµατική βούληση –και από τις δύο πλευρές– για να φτάσουµε στο τέρµα.

Για όσους δεν επιλέγουν να στρουθοκαµηλίζουν, 45 χρόνια µετά την τουρκική εισβολή ο κίνδυνος εδραίωσης της ντε φάκτο διχοτόµησης –µε απρόβλεπτες συνέπειες για το µέλλον του λαού µας– είναι κάτι παραπάνω από απτός. Τώρα είναι η ώρα να σηκώσουµε ακόµα πιο ψηλά τα λάβαρα της Κύπρου, της ελευθερίας και της επανένωσης, της ειρήνης.