Τα οικονομικά των προεδρικών εκλογών

Του Νίκου Ιωάννου*

Τα πιο βασικά στοιχεία που διέπουν τα οικονοµικά των προεδρικών εκλογών είναι τα ακόλουθα:

– Το ανώτατο όριο των εκλογικών δαπανών είναι το 1 εκατοµµύριο ευρώ. Για κάθε ευρώ που δαπανάται πέραν του 1 εκατοµµυρίου, ο υποψήφιος καταβάλλει πρόστιµο ίσο µε την υπέρβαση. Η περίοδος υπολογισµού των προεκλογικών εξόδων είναι έξι µήνες πριν την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών.

– ∆εν υπάρχει οροφή επί των εισφορών που λαµβάνει ο υποψήφιος, όπως στην περίπτωση των κοµµάτων υπάρχει οροφή των 50.000 ευρώ από φυσικά και νοµικά πρόσωπα.

– Τα κόµµατα δεν δικαιούνται να προβαίνουν σε δαπάνες. Εκλογικές δαπάνες διενεργεί µόνο το Εκλογικό Επιτελείο του Υποψηφίου στην περίοδο των έξι µηνών πριν τις εκλογές. ∆απάνες που έγιναν πριν την περίοδο των έξι µηνών δεν υπολογίζονται.

– Για τις προεδρικές εκλογές 2023 τα κόµµατα και κατ’ επέκταση οι υποψήφιοι για πρώτη φορά δεν θα λάβουν καµιά έκτακτη κρατική χορηγία, αφού το Υπουργικό Συµβούλιο δεν έχει λάβει απόφαση για κάτι τέτοιο.

– Δωρεές σε είδος ή τραπεζώµατα που γίνονται από τρίτους για τον υποψήφιο πρέπει να καταγράφονται ως έσοδα ή έξοδα, ανάλογα, και θα πρέπει να συµπεριλαµβάνονται στο 1 εκατοµµύριο.

Οι Προεδρικές του 2018 ανέδειξαν τα κενά και τις αδυναµίες της νοµοθεσίας. ∆υστυχώς δεν έγινε καµία προσπάθεια βελτίωσής της. Η διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών και τα ζητήµατα διαφάνειας στη διαχείριση των οικονοµικών άπτονται της χρηστής διοίκησης και της καταπολέµησης της διαφθοράς. Στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για τις Προεδρικές Εκλογές 2018 διαπιστώθηκε ότι δύο υποψήφιοι έχουν υπερβεί το ποσό που προβλέπεται για εκλογικές δαπάνες. Συγκεκριµένα, ο Νίκος Αναστασιάδης υπερέβηκε κατά 210.555 ευρώ, ενώ ο Νικόλας Παπαδόπουλος κατά 538.477 ευρώ. Ο µόνος που ήταν εντός του καθορισµένου ποσού ήταν ο υποψήφιος Σταύρος Μαλάς. Εξ όσων φαίνεται δεν έχει επιβληθεί κανένα πρόστιµο στα εκλογικά επιτελεία των υποψηφίων, αλλά ούτε καµιά πρωτοβουλία πάρθηκε για τη βελτίωση και εκσυγχρονισµό της νοµοθεσίας.

Εµείς προτείνουµε:

– Την ύπαρξη οροφής των εκλογικών δαπανών σε λογικά πλαίσια, λαµβάνοντας υπόψη και τις πληθωριστικές τάσεις.

– Οροφή για ιδιωτικές εισφορές.

– Αυστηρό έλεγχο και διαφάνεια των δαπανών κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

– Κρατική στήριξη των υποψηφίων κατά δίκαιο και αντικειµενικό τρόπο.

Για την παρούσα διακυβέρνηση -και αυτό αποδείχτηκε στα 10 χρόνια διακυβέρνησής τους- προφανώς τα ζητήµατα του εκσυγχρονισµού του τρόπου λειτουργίας του κράτους δεν ήταν στις προτεραιότητες. Αντίθετα, φαίνεται να βολεύεται και να ενθαρρύνει τέτοια φαινόµενα. Εν έτει 2022 είδαµε πρακτικές εκλογών που προσοµοιάζουν µε εκείνες της δεκαετίας του ’60. Αιτήµατα διαφόρων οµάδων των εργαζοµένων επιλύονται προεκλογικά σε κοµµατικά γραφεία υποψήφιου Προέδρου. Η διακυβέρνηση του ∆ΗΣΥ δεν θα µας εκπλήξει ούτε σε αυτές τις εκλογές µε τις προεκλογικές υποσχέσεις και τα ταξίµατα.

Το ΑΚΕΛ, σεβόµενο τη σχετική νοµοθεσία, στις Προεδρικές του 2018 ήταν το µοναδικό κόµµα που τήρησε τις βασικές πρόνοιες της νοµοθεσίας και το µόνο κόµµα που κατέβαλε στο εκλογικό επιτελείο του υποψηφίου Σταύρου Μαλά το µεγαλύτερο µέρος της κρατικής χορηγίας. Τα υπόλοιπα κόµµατα δεν κατέβαλαν κανένα ποσό. Επιπρόσθετα, το ΑΚΕΛ δεν πραγµατοποίησε καµία δαπάνη για προεκλογικούς σκοπούς. Τα πιο πάνω περιλαµβάνονται στα ευρήµατα του Γενικού Ελεγκτή για τις Προεδρικές του 2018, απόδειξη του σεβασµού του ΑΚΕΛ προς τη νοµοθεσία και την προσήλωσή του, ώστε η οικονοµική διαχείριση τόσων των εκλογών όσων και των κοµµάτων να διέπεται από απόλυτη διαφάνεια και χρηστή διοίκηση.

Σε αυτό το ζήτηµα οι θέσεις και οι απόψεις µας ταυτίζονται κατ’ απόλυτο τρόπο µε τις αρχές που πρεσβεύει ο ανεξάρτητος υποψήφιος Αντρέας Μαυρογιάννης, ένας καθόλα έντιμος και ειλικρινής υποψήφιος του οποίου ο πρότερος του βίος είναι κρυστάλλινος.

* Επικεφαλής Οικονοµικού Γραφείου