Η ικανότητα του ανθρώπου να νοιάζεται για τους άλλους ίσως έχει ρίζες πολύ βαθιά στο παρελθόν, σύµφωνα µε νέα έρευνα, και ενδέχεται να προέρχεται από προϊστορικά ζώα που έζησαν εκατοµµύρια χρόνια πριν.
«Κάποιοι από τους µηχανισµούς όπου βασίζεται η ικανότητά µας να βιώνουµε φόβο, ή να ερωτευόµαστε, είναι σαφώς αρχαίοι», εξηγεί ο Χανς Χόφµαν, εξελικτικός νευροεπιστήµονας στο πανεπιστήµιο του Τέξας.
Συνήθως οι επιστήµονες είναι επιφυλακτικοί στην απόδοση ανθρώπινων συναισθηµάτων στα ζώα. Ωστόσοείναι ευρέως παραδεκτό ότι αυτό ισχύει σε πολλά ζώα, µεταξύ αυτών και τα ψάρια.
Στη νέα έρευνα που δηµοσιεύεται στο Science, διαπιστώνεται πως τα ψάρια µπορούν να ανιχνεύσουν το φόβο σε άλλα ψάρια, µε αποτέλεσµα να προκληθεί φόβος και στα ίδια, ιδιότητα που ρυθµίζεται από την ωκυτοκίνη, την ίδια ορµόνη που ευθύνεται, µεταξύ άλλων, για την ενσυναίσθηση, τη στοργή, τη φροντίδα στους ανθρώπους.
Για να καταλήξουν σε αυτό το συµπέρασµα, οι ερευνητές διέγραψαν γονίδια που συνδέονται µε την παραγωγή και την απορρόφηση της ωκυτοκίνης από ψάρια ζέβρες (zebrafish), τα οποία στη συνέχεια έγιναν αντικοινωνικά, αποτυγχάνοντας να ανιχνεύσουν φόβο ή να αλλάξουν τη συµπεριφορά τους σε καταστάσεις άγχους.
Όταν τα τροποποιηµένα αυτά ψάρια δέχτηκαν ενέσεις ωκυτοκίνης, η ικανότητά τους να νιώθουν και να αντικατοπτρίζουν τα αισθήµατα σε άλλα ψάρια αποκαταστάθηκε.
«Ανταποκρίνονται στο φόβο άλλων ψαριών. Υπό αυτήν την έννοια, συµπεριφέρονται ακριβώς όπως εµείς», διαπιστώνει ο Ιµπουκούν Ακινρινάντε, νευροεπιστήµονας στο πανεπιστήµιο του Κάλγκαρι και συν-συγγραφέας της µελέτης.
Η έρευνα έδειξε, επίσης, πως τα ψάρια-ζέβρες δίνουν περισσότερη προσοχή σε ψάρια που έχουν προηγουµένως βιώσει άγχος, µια συµπεριφορά που οι ερευνητές παροµοίασαν µε «παρηγοριά».
Η νέα µελέτη καταδεικνύει τον «προπατορικό ρόλο» της ωκυτοκίνης στη µετάδοση συναισθηµάτων, σηµειώνει ο Ρούι Ολιβέιρα, συµπεριφορικός βιολόγος και συνεπικεφαλής της έρευνας. «Η διεργασία αυτή του εγκεφάλου ίσως βρίσκεται σε λειτουργία εδώ και περίπου 450 εκατοµµύρια χρόνια, όταν εσύ και εγώ κι αυτά τα ψαράκια είχαµε έναν κοινό πρόγονο», εξηγεί ο Χόφµαν. «Η πιο βασική µορφή ενσυναίσθησης είναι ο µεταδοτικός φόβος – αυτό είναι κάτι υπερπολύτιµο για να µείνεις ζωντανός όταν ένα µέλος της οµάδας σου εντοπίσει έναν θηρευτή ή κάποιον άλλον κίνδυνο», λέει ο περιβαλλοντολόγος Καρλ Σαφίντα του πανεπιστηµίου Στόνι Μπρουκ της Νέας Υόρκης.
Πηγή: Associated Press
