
Του Νίκου Τριμικλινιώτη*
Τα γεγονότα στη Χλώρακα έχουν σοκάρει πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο, αυτά δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.
Πώς και γιατί φτάσαµε στα πογκρόµ σε Χλώρακα και Λεµεσό; Πώς οργανώθηκε και κλιµακώθηκε η κατάσταση και γιατί επέλεξε η ακροδεξιά να οδηγήσει το πράγµα στα άκρα µε µαζικές ρατσιστικές επιθέσεις στην Κύπρο; […] Η επιτόπια έρευνά µας καταδεικνύει ότι το πογκρόµ εκτελέστηκε στη βάση σχεδίου, στοχευµένα ενάντια στους Σύρους που είναι πλήρως ενταγµένοι στην κοινωνία. Τα ευρήµατά µας καταδεικνύουν ότι οι φυλετικές επιθέσεις στη Χλώρακα και τη Λεµεσό δεν έχουν σχέση µε όσα παραπλανητικά αναπαράγονται για δήθεν «αυθόρµητη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας» που πηγάζει από το «φόβο των µαζικών µεταναστευτικών ροών» ή απλώς θέµα «χουλιγκανισµού» ή την υποτιθέµενη «εγκληµατικότητα» των Σύρων. Το άλλο, το οποίο πλασάρεται από τους πολιτικούς ως δήθεν θέµα «πάταξης της ανοµίας» και «καταδίκης της βίας από όπου κι αν προέρχεται», παρότι, όπως λένε, δήθεν «κατανοούν τις ανησυχίες των κατοίκων», αλλά καταδικάζουν όσους «παίρνουν τη βία στα χέρια τους» αποπροσανατολίζει από τα αίτια των φυλετικών επιθέσεων. […]
Ο ρόλος των ακροδεξιών πολιτικών και µέσων µαζικής ενηµέρωσης υπήρξε καταλυτικός στη διαστρέβλωση ειδήσεων που τροφοδοτούσαν την αντιµεταναστευτική και ξενοφοβική υστερία.
Υπάρχουν ιστορικά προηγούµενα στην Κύπρο (π.χ. η µαζική επίθεση το 2010 από νεοναζί και ακροδεξιούς σε αντιρατσιστικό φεστιβάλ στη Λάρνακα, Φοινικούδες). Οι πρόσφατες επιθέσεις ωστόσο αποτελούν πρωτοφανή περιστατικά µαζικής και οργανωµένης φυλετικής βίας. Όπως και τώρα, τις βίαιες επιθέσεις του 2010 ακολούθησε ένα κλασικό φαινόµενο καλλιέργειας και διόγκωσης φυλετικού «ηθικού πανικού». Κι όµως έγινε το 2023 το αποφασιστικό βήµα από τους νεοναζί και τους ακροδεξιούς -οργάνωσαν µαζική ρατσιστική βία µε µορφή πογκρόµ.
Τα πογκρόµ στη Χλώρακα και τη Λεµεσό του 2023 διαφέρουν σηµαντικά από το παρελθόν καθώς το πολιτικό πλαίσιο στην Κύπρο και στον πλανήτη έχει µετασχηµατιστεί και το τοπίο των µέσων ενηµέρωσης µε τη µαζικοποίηση και την επέκταση της επιρροής των µέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αλλάξει ριζικά την κατάσταση. Η κλιµάκωση της φυλετικής βίας µπορεί να αποδειχθεί το µοιραίο σφάλµα των νεοναζί, όπως έγινε στην Ελλάδα µε τη δολοφονία του Φύσσα. Ωστόσο, η αποφασιστική καταπολέµηση του φασισµού/ρατσισµού απαιτεί ένα ισχυρό ενιαίο µέτωπο που θα δηµιουργήσει τα αναγκαία αναχώµατα για να συντρίψουµε τη λαίλαπα αυτή. Αυτό απαιτεί στρατηγική για δίωξη των ενόχων και δηµιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος παντού. Απαιτεί µαζικές κινητοποιήσεις παράλληλα µε πίεση για θεσµικές παρεµβάσεις για προστασία, απόδοση δικαιοσύνης, στενή παρακολούθηση και ριζική αντιµετώπιση του ρατσιστικού λόγου στα ΜΜΕ/ΜΚ∆ και στη δηµόσια σφαίρα.
*Καθηγητής, Κέντρο Θεµελιωδών ∆ικαιωµάτων, Πανεπιστήµιο Λευκωσίας
