Τάσος Χριστοφίδης: Θέλουμε το πανεπιστήμιο να πάει ακόμη πιο ψηλά

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου 

• Δυστυχώς η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο το πανεπιστήμιό μας
• Σε πολλές οντότητες του πανεπιστημίου παρατηρείται υποστελέχωση, ενώ υπάρχουν τμήματα στα οποία η υποστελέχωση έχει φτάσει σε πολύ ανησυχητικά επίπεδα

 

Για τους στόχους και το όραμά του μιλά στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο νεοεκλεγείς πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης. Όπως επισημαίνει, πρώτη προτεραιότητα είναι η ενδυνάμωση των οντοτήτων του πανεπιστημίου. Σε αυτές τις οντότητες περιλαμβάνεται και η Ιατρική Σχολή που διανύει τώρα φάση ανάπτυξης, αλλά και πολλά ερευνητικά κέντρα και μονάδες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή παραγωγής νέας γνώσης σε σημαντικούς επιστημονικούς τομείς. Άλλωστε, όπως αναφέρει, μεταξύ των προβλημάτων που εντοπίζει είναι και η υποστελέχωση -τόσο σε οντότητες όσο και σε τμήματα- η οποία μάλιστα έχει φτάσει σε πολύ ανησυχητικά επίπεδα.

Σε ό,τι αφορά τους στόχους του ο νέος Πρύτανης επιθυμεί να δει το Πανεπιστήμιο Κύπρου να γίνεται περισσότερο διεθνές με τη φοίτηση σε αυτό πολλών ικανών ξένων φοιτητών.

---

Κύριε Χριστοφίδη, με ποια συναισθήματα δεχθήκατε την εκλογή σας στο αξίωμα του πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου;

Δεν μπορώ παρά να νιώθω ικανοποίηση για την εμπιστοσύνη που η πανεπιστημιακή κοινότητα έχει δείξει στο πρόσωπό μου και την τιμή που μου κάνει να με αναδείξει στην ηγεσία του πανεπιστημίου. Ταυτόχρονα όμως, αυτή η εκλογή συνεπάγεται και τεράστιες ευθύνες. Το πανεπιστήμιο είναι ένας πολύπλοκος και μοναδικός στο είδος του οργανισμός και η διοίκηση ενός τέτοιου οργανισμού δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, αφού η πανεπιστημιακή κοινότητα περιλαμβάνει πολλές και διαφορετικές ομάδες ανθρώπων που η κάθε μια έχει τις δικές της ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Όμως είμαι αισιόδοξος ότι η νέα πρυτανεία του πανεπιστημίου θα ανταποκριθεί με απόλυτη επιτυχία στις προσδοκίες της πανεπιστημιακής κοινότητας.

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει καθιερωθεί και μέσα από διάφορες αξιολογήσεις ως ένα ίδρυμα υψηλού επιπέδου. Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προχωρήσετε ώστε να το βελτιώσετε ακόμη περισσότερο;

Η συλλογική προσπάθεια όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει οδηγήσει το πανεπιστήμιό μας σε ζηλευτά επίπεδα. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αν και βρίσκεται ακόμη σε νεανική ηλικία, έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του κόσμου ως ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα υψηλού επιπέδου, ενώ από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα θεωρείται ως ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο που παράγει έρευνα πρώτης γραμμής και παράλληλα παρέχει στους φοιτητές του πολύ καλή πανεπιστημιακή κατάρτιση. Όμως δεν επαναπαυόμαστε σε αυτό. Θέλουμε το πανεπιστήμιο να πάει ακόμη πιο ψηλά. Για να το πετύχουμε θα πρέπει να προχωρήσουμε με πολύ προσεκτικά βήματα σε θέματα ανάπτυξης. Η μελλοντική ανάπτυξη του πανεπιστημίου και η ενδεχόμενη ίδρυση νέων τμημάτων και σχολών χρειάζεται να γίνει με στοχευμένο και στρατηγικό τρόπο.

Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;

Αυτή τη στιγμή νομίζω ότι προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση των οντοτήτων του πανεπιστημίου. Σε αυτές τις οντότητες περιλαμβάνεται και η Ιατρική Σχολή που διανύει τώρα φάση ανάπτυξης, αλλά και πολλά ερευνητικά κέντρα και μονάδες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή παραγωγής νέας γνώσης σε σημαντικούς επιστημονικούς τομείς. Επίσης θα ήθελα να δω το πανεπιστήμιό μας να γίνεται περισσότερο διεθνές με τη φοίτηση σε αυτό πολλών ικανών ξένων φοιτητών. Πιστεύω πραγματικά ότι τα οφέλη από την παρουσία ξένων φοιτητών στο πανεπιστήμιο και τη χώρα μας θα είναι σημαντικά. Ας μην ξεχνούμε ότι οι καλύτεροι πρεσβευτές μιας χώρας είναι οι ξένοι που σπούδασαν σ’ αυτήν. Ιδιαίτερα θα ήθελα να έχουμε περισσότερους ξένους φοιτητές στα μεταπτυχιακά μας προγράμματα, που για ένα πανεπιστήμιο με ερευνητικό προσανατολισμό, όπως το δικό μας, έχουν σημαντικό ρόλο. Όμως για να το πετύχουμε αυτό είναι απαραίτητο η Κύπρος να γίνει ελκυστική για τους ξένους φοιτητές. Δυστυχώς, το υψηλό κόστος στέγασης και διαβίωσης είναι αποτρεπτικός παράγοντας. Πιστεύω ότι θα πρέπει να αρχίσουν προσπάθειες απάμβλυνσης του προβλήματος στέγασης, το οποίο δεν αντιμετωπίζουν μόνο οι ξένοι φοιτητές αλλά και οι Κύπριοι.

Εντοπίζετε κάπου ελλείψεις που θα πρέπει να ενισχυθούν;

Δυστυχώς η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο το πανεπιστήμιό μας. Σε πολλές οντότητες του πανεπιστημίου παρατηρείται υποστελέχωση, ενώ υπάρχουν τμήματα στα οποία η υποστελέχωση έχει φτάσει σε πολύ ανησυχητικά επίπεδα. Πιστεύω ότι θα πρέπει το πανεπιστήμιο να προχωρήσει σε ενίσχυση των οντοτήτων του και να δώσει σε αυτές όλα όσα απαιτούνται, ώστε να μπορούν απρόσκοπτα να επιτελούν το έργο τους αλλά και να έχουν την πραγματική δυνατότητα να αναβαθμίσουν ακόμη περισσότερο την ποιότητα του ερευνητικού και διδακτικού τους έργου. Θα ήθελα επίσης να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διοικητικής υπηρεσίας του πανεπιστημίου, χωρίς την οποία το πανεπιστήμιο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Νομίζω ότι μπορούμε με προσεκτικά βήματα να προχωρήσουμε σε αναδιάρθρωση της διοικητικής μηχανής. Απαραίτητα συστατικά για μια τέτοια αναδιάρθρωση θα είναι η αξιοκρατική αξιολόγηση του προσωπικού και βεβαίως και η παροχή κινήτρων. Τέλος, θα ήθελα να αναβαθμιστούν κάποιες υπηρεσίες που σχετίζονται με την κινητικότητα των φοιτητών από και προς το πανεπιστήμιο, αλλά και με τη μέριμνα των φοιτητών.

Σε ποιο στάδιο βρίσκονται κάποια έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως για παράδειγμα η βιβλιοθήκη;

Η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου, που στην πραγματικότητα δεν είναι απλώς μια πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη αλλά ένα ολοκληρωμένο κέντρο πληροφόρησης, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και μάλιστα έχουν προγραμματιστεί τα εγκαίνιά της για τις 22 Νοεμβρίου. Αυτή τη στιγμή στην Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται σε εξέλιξη η ανέγερση του κτιρίου της Πολυτεχνικής Σχολής, ενώ σύντομα προγραμματίζεται να ξεκινήσει η ανέγερση του κτιρίου του τμήματος Βιολογικών Επιστημών και εκείνου της Ιατρικής Σχολής. Ταυτόχρονα, ολοκληρώνεται η αντισεισμική αναβάθμιση των κτιρίων του πανεπιστημίου στο χώρο της πρώην Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Έχουν επίσης δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την έναρξη της κατασκευής του φωτοβολταϊκού πάρκου που θα επιτρέψει στο πανεπιστήμιο να είναι ενεργειακά αυτόνομο, ενώ αναμένεται να αρχίσουν και οι διαδικασίες ανέγερσης των κτιρίων που θα επιτρέψουν τη στέγαση στην Πανεπιστημιούπολη των σχολών και τμημάτων που αυτή τη στιγμή στεγάζονται σε χώρους εκτός της Πανεπιστημιούπολης. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το πανεπιστήμιο μελετά τρόπους ανέγερσης φοιτητικών εστιών.

 

Άλλο ένα ζήτημα που απασχολεί είναι το επίπεδο των μαθητών μας σήμερα αλλά και ο τρόπος εισαγωγής τους στο δημόσια πανεπιστήμια. Είστε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου τα τελευταία 27 χρόνια. Πώς κρίνετε το επίπεδο των φοιτητών και κατά δεύτερο, θεωρείτε ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος εισαγωγής; Δηλαδή θα μπορούσε το Πανεπιστήμιο να διεξάγει τις δικές του εξετάσεις ή να εισάγονται σε αυτό με το βαθμό του απολυτηρίου μόνο, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες του εξωτερικού;

Είναι προσωπική μου διαπίστωση αλλά και διαπίστωση άλλων συναδέλφων ότι το επίπεδο των εισερχομένων φοιτητών παρουσιάζει μια κάμψη κατά τα τελευταία χρόνια. Αυτό πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά. Χρειάζεται όλοι να δούμε πώς θα αλλάξουμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ώστε να έχουμε καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να εστιάσουμε την προσοχή μας στα ουσιαστικά προβλήματα της εκπαίδευσης και όχι στα επιφανειακά που αποπροσανατολίζουν. Προσωπικά πιστεύω ότι η προσπάθειά μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στο πώς πηγαίνουμε από ένα γνωσιοκεντρικό σύστημα εκπαίδευσης σε ένα σύστημα καλλιέργειας δεξιοτήτων και κριτικής σκέψης. Το θέμα του τρόπου εισδοχής στα πανεπιστήμια δεν είναι τόσο απλό όσο μπορεί να φαίνεται. Γνωρίζω ότι σε κάποιες χώρες η εισδοχή γίνεται με το βαθμό του απολυτηρίου αλλά και με άλλα κριτήρια, ενώ σε άλλες χώρες υπάρχει το σύστημα των εξετάσεων και μάλιστα σε κάποιες από αυτές οι εξετάσεις δεν είναι γνωσιολογικές αλλά εξετάσεις πιστοποίησης ικανοτήτων. Στη δική μας χώρα ένας μαθητής διεκδικεί μέσω (γνωσιολογικών) εξετάσεων εισδοχή όχι μόνο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, αλλά και σε άλλες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Επομένως, οποιαδήποτε ρύθμιση του θέματος εισδοχής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και αυτή την πραγματικότητα. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό και πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση είναι αναγκαίο να εξεταστούν όλες οι παράμετροι.

---

Συλλογική προσπάθεια

Ποιο είναι το όραμά σας ως πρύτανης και ποιο το στοίχημα που θέλετε να πετύχετε στη θητεία σας;

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου στα τριάντα σχεδόν χρόνια της λειτουργίας του έχει πετύχει πολλά και έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Θέλουμε να ενδυναμώσουμε το πανεπιστήμιο ώστε να συνεχίσει την ανοδική του πορεία και να αναδειχθεί σε ένα πρωτοπόρο και καινοτόμο πανεπιστήμιο. Τα επιτεύγματα ενός πανεπιστημίου δεν οφείλονται στις πρυτανικές αρχές αλλά στη συλλογική προσπάθεια. Είναι καθήκον των πρυτανικών αρχών να εξασφαλίζουν όλα τα εφόδια και τις ιδανικές συνθήκες, ώστε η πανεπιστημιακή κοινότητα να μπορεί να υπηρετεί την επιστήμη, να παράγει νέα γνώση και να παρέχει ποιοτική ανώτατη εκπαίδευση. Προσωπικά πιστεύω ότι βασική προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η σωστή λειτουργία του πανεπιστημίου. Αλλά για τη σωστή λειτουργία ενός δημοκρατικού θεσμού όπως είναι το πανεπιστήμιο απαιτούνται κάποιες βασικές αρχές, οι αρχές της αξιοκρατίας, της ίσης αντιμετώπισης, της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας. Επομένως, για μένα θα είναι πάρα πολύ σημαντικό αν στο τέλος της θητείας μου το πανεπιστήμιο λειτουργεί στο σύνολό του με τρόπο ώστε αυτές οι αρχές να θεωρούνται ως δεδομένες.