Ταξίδι στην Αναφωτία

 

• Επαρχία Λάρνακας
• 900 μόνιμοι κάτοικοι
• Κούλας
• Αμπέλι
• Κίνηση Γυναικών Αναφωτίας «Ελένη Παπαγεωργίου»
• Φωτογραφικός Περίπατος
• Σύλλογος Ένωσης Αναφωτίας

 

 

Της Χριστίνας Γεωργίου

Την Αναφωτία τη συναντάει κανείς στα νοτιοδυτικά της Λάρνακας, σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το κέντρο της. Έχει γειτονικά χωριά την Απλάντα, τις Αγγλισίδες, τη Μενόγεια, τον Μαζωτό, την Αλαμινό, το Αλεθρικό και το Κιβισίλι.

Πίσω στο χρόνο

Η ιστορία της Αναφωτίας, σύμφωνα με ιστορικές έρευνες, φαίνεται να είναι βαθιά και να πηγαίνει πολύ πίσω στο χρόνο, γιατί επί Φραγκοκρατίας και Ενετοκρατίας η κοινότητα ήταν βασιλικό φέουδο. Σύμφωνα με έρευνα της Νάσας Παταπίου, φανερώνεται ότι η Αναφωτία έχει ζωή ήδη από τον 11^ο αιώνα μ.Χ. Εξού και το ενετικό κάστρο, ο ονομαζόμενος Κούλας, ο οποίος διασώζεται μέχρι σήμερα και τον συναντάει κανείς λίγο πιο κάτω από κέντρο του χωριού. Πρόκειται για έναν πύργο-παρατηρητήριο στον οποίο κατοικούσαν μισθοφόροι στρατιώτες. Παρακολουθούσαν το θαλάσσιο ορίζοντα, ώστε να προλάβουν την επίσκεψη των πιθανών εχθρών και επιδρομών.

Πριν το 1750 στην Αναφωτία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατοικούσαν μόνο Οθωμανοί. Αργότερα, τη δεκαετία του 1760 – 80 εγκαταστάθηκαν και Ελληνοκύπριοι από διάφορες κοινότητες της Κύπρου, κυρίως από την ορεινή Λάρνακας. Η συντριπτική όμως πλειοψηφία αφορούσε τους Τουρκοκυπρίους και μάλιστα, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το 1833 υπήρχαν στο χωριό 19 τουρκικά νοικοκυριά και 16 ελληνικά.

 

Ονομασία της κοινότητας

Η Αναφωτία λέγεται και Αναφωτίδα, εφόσον γράφεται έτσι σε αρκετούς ιστορικούς χάρτες και παλιότερα έγγραφα. Όμως οι πλείστοι κάτοικοι τη λένε και τη γράφουν Αναφωτία. Ο κοινοτάρχης Σταύρος Καραγιώργης, στη συνάντησή μας, αναφέρθηκε στο βιβλίο «Αναφωτία, πορεία στο χρόνο», όπου γράφεται όλη η ιστορία του χωριού.

Για την ονομασία ανέφερε ότι «η πρώτη εκδοχή αφορά την εκκλησία της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος, της προστάτιδας του χωριού, αλλά, σύμφωνα με χάρτες, το όνομα της κοινότητας εμφανίζεται πριν το κτίσιμο του ναού. Η άλλη εκδοχή αφορά τις φωτιές που άναβαν οι φρουροί στον Κούλα. Όταν οι εχθροί γίνονταν αντιληπτοί, οι φρουροί άναβαν φωτιές εκεί, ενημερώνοντας έτσι το ίδιο κτίσμα που βρισκόταν στο Σταυροβούνι».

Ο Γιώργος Καραγιώργης, λάτρης της ιστορίας και της φωτογραφίας, είπε ακόμα μία εκδοχή η οποία αφορά το φως. «Η Αναφωτία είναι καρτζί του φωτός και αυτό λέει πολλά», σχολίασε χαρακτηριστικά. «Η κοινότητα είναι κτισμένη ακριβώς απέναντι από τον ήλιο και οποιοσδήποτε βγάλει φωτογραφίες θα διαπιστώσει ότι είναι όλες φωτεινές. Άρα Αναφωτία, ανά του Φωτός».

 

Οι ασχολίες των Αναφωθκιωτών

Ο κοινοτάρχης της κοινότητας, μιλώντας για τις ασχολίες των κατοίκων ανέφερε ότι κάποια άτομα δουλεύουν στις πόλεις, κυρίως στη Λάρνακα, μιας και η Αναφωτία δεν απέχει και πολύ από το κέντρο της πόλης. Κάποιοι άλλοι διατηρούν δικά τους μαγαζιά και κάποιοι άλλοι δουλεύουν σε εταιρείες τσιμέντου. Χαρακτηρίζοντας τους Αναφωθκιώτες ως προοδευτικούς, είπε ότι πολλά εισοδήματα έρχονται στην κοινότητα λόγω της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Είπε μάλιστα ότι υπάρχουν πολλοί νέοι οι οποίοι ασχολούνται με τα συγκεκριμένα επαγγέλματα.

 

Στο καφενείο

Έξω από το καφενείο συναντήσαμε κατοίκους της Αναφωτίας οι οποίοι πίνοντας τον καφέ τους μίλησαν για τα παλιά χρόνια των κατοίκων. Ο Ευστάθιος Γιαννούλας είπε ότι ανέκαθεν η κοινότητα ήταν φημισμένη για το αμπέλι. Ο Θεόδωρος Παύλου, γεωργός στην κοινότητα για πολλά χρόνια, ανέφερε ότι λόγω των ανομβριών η παραγωγή τους σήμερα, όπως και σε άλλες περιοχές της Κύπρου, δεν είναι αρκετή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. «Οι Αναφωθκιώτες όμως συνεχίζουν τις προσπάθειές τους», σχολίασε.

Ο νεαρός γεωργός, Γιώργος Ηλίας, απόφοιτος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, ανέφερε ότι η οικονομική κρίση και κυρίως η αγάπη του προς τη γεωργία τον έκανε να αφήσει το πτυχίο του στο συρτάρι και να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη γεωργία. «Από μικρός, όλη μου η ζωή ήταν γύρω από τη γεωργία και μ’ αρέσει. Και το πιο σημαντικό είναι ότι αυτό το επάγγελμα σού προσφέρει την απόλυτη ηρεμία».

Δίπλα στον Γιώργο καθόταν ο νεαρός κτηνοτρόφος Πάρης Ηλία, ο οποίος μίλησε για μια καθημερινή του μέρα. «Από μικρός ασχολούμουν με την κτηνοτροφία. Το 2015 ο πατέρας μου πέθανε και από τότε προσπαθούμε να συνεχίζουμε τη δουλειά. Το επάγγελμα αυτό έχει δυσκολίες γιατί κυρίως πρέπει καθημερινά να είσαι εκεί. Ξυπνάς το πρωί να αρμέξεις, να ταΐσεις, να βγάλεις τα ζώα έξω και ξανά το ίδιο το απόγευμα».

Ο Πάρης ανέφερε ότι τόσο η γεωργία όσο και η κτηνοτροφία είναι σημαντικά επαγγέλματα στα χωριά. Όλα είναι αλυσίδα, εξήγησε, προσθέτοντας ότι οι δύο ασχολίες σχετίζονται μεταξύ τους, γιατί θα πρέπει να φυτέψει και να παράξει ποσότητες γεωργικών προϊόντων για να ταΐσει τα ζώα που φροντίζει.

 

Περί παράδοσης

Ο κοινοτάρχης Σταύρος Καραγιώργης, αργότερα, ανέφερε ότι πολλές γυναίκες στο χωριό φτιάχνουν παραδοσιακά εδέσματα, φέρνοντας στο σπίτι τους έστω και ένα μικρό εισόδημα. Η Σοφία Χαρίτου, η οποία φτιάχνει με πολλή αγάπη, όπως είπε, διάφορες συνταγές, με κορυφαίες παρασκευές τις κούπες, το γλυκό αμυγδάλου και το σιουσιούκκο, σχολίασε ότι λόγω των πολλών αμπελιών που έχει το χωριό, όλοι Αναφωθκιώτες παρασκευάζουν σιουσιούκκο.

 

Κίνηση Γυναικών Αναφωτίας «Ελένη Παπαγεωργίου»

Στο χωριό είναι γνωστή και η Κίνηση Γυναικών Αναφωτίας «Ελένη Παπαγεωργίου». Πρόκειται για μια ομάδα η οποία ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2015 και αριθμεί περισσότερες από 100 γυναίκες. Μιλώντας με την πρόεδρο, Φωτεινή Ιωάννου, ανέφερε ότι ο στόχος της κίνησης είναι κυρίως η απασχόληση των γυναικών και η μεταξύ τους συνεργασία. Το όνομα της ομάδας «Ελένη Παπαγεωργίου» προέρχεται από το όνομα της μαμούς της κοινότητας, η οποία για 27 ολόκληρα χρόνια, από το 1939 μέχρι το 1966, ξεγεννούσε μωρά αμισθί τόσο στην κοινότητα όσο και στις γύρω ελεύθερες και τούρκικες περιοχές.

Η Βέρθα Νικολάου, ενεργό μέλος της Κίνησης, ανέφερε ότι η ομάδα τους λαμβάνει μέρος σε πολλές εκδηλώσεις του χωριού με κύριο στόχο τη φιλανθρωπία προς τους συνανθρώπους τους που έχουν ανάγκη. Πρόσθεσε ότι φτιάχνουν διάφορα σπιτικιά εδέσματα όπως μακαρόνια, δάκτυλα, γλυκό αθασιού και πουρέκια. Η κα Βέρθα εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ύπαρξη τέτοιου είδους οργάνωσης στην Αναφωτία, γιατί, όπως είπε, επαναφέρει αξίες οι οποίες χρόνο με το χρόνο χάνονται, όπως είναι η αγάπη και η συνεργασία.

Η Φωτεινή Ιωάννου ανέφερε ότι εκτός από τις εκδηλώσεις στις οποίες προσφέρουν εθελοντικά οι γυναίκες, διοργανώνονται και διάφορα σεμινάρια σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας, βασισμένα στην οικιακή οικονομία. Όλες οι κυρίες που βρίσκονταν στην παρέα μας εκείνη τη μέρα τόνισαν ότι είναι γεγονός πως αν η ομάδα δεν περιελάμβανε τόσα πολλά μέλη, δεν θα ήταν εφικτή η πραγματοποίηση τέτοιων σεμιναρίων σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας όπως επίσης και Παιδείας.

Η Θάλια Ευσταθίου, κρατώντας μας συντροφιά, ανέφερε ότι η συγκεκριμένη Κίνηση δίνει τη δυνατότητα και σε άτομα τρίτης ηλικίας να ξεφεύγουν από την καθημερινότητά τους. Είπε χαρακτηριστικά ότι η δράση της στην ομάδα έχει διπλό κέρδος, γιατί φέρνει μαζί της και τη μητέρα της 88 ετών που πάσχει από Αλτσχάιμερ. Με τη συνάντηση εδώ, πρόσθεσε, και αυτή και η μητέρα της είναι χαρούμενες.

 

Φωτογραφικός Περίπατος

Στην Αναφωτία πραγματοποιείται Φωτογραφικός Περίπατος, μιας και η κοινότητα είναι περιτριγυρισμένη από πράσινο. Σύμφωνα με το διοργανωτή του Φωτογραφικού Περιπάτου, Γιώργο Καραγιώργη, ο περίπατος πραγματοποιήθηκε πέρσι στις 18 Μαρτίου, με κύριο στόχο τη φυσική άσκηση, τις κοινωνικές σχέσεις, την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και φυσικά τη δραστηριοποίηση του κόσμου με τη φωτογραφία. Κατευθυνόμενοι προς δυτικά της Αναφωτίας, προχώρησαν προς το βουνό Στρογγυλοπάμπουλος, ακολούθως πέρασαν από το πευκόδασος της κοινότητας και ανέβηκαν στη βουνοκορφή Γεροκόλυμπους, στην οποία μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα των γύρω χωριών. Πριν το τέλος της διαδρομής έφτασαν στην περιοχή της Μερσίνιας και κατέληξαν στην πλατεία της Αναφωτίας για φαγητό και ποτό. Μικροί και μεγάλοι, ανέφερε ο διοργανωτής, απόλαυσαν τη φύση και το χωριό τους.

Ο δεύτερος στη σειρά Φωτογραφικός Περίπατος θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαρτίου 2019, προσκαλώντας τον κόσμο να απολαύσει τη φύση και να βγάλει φωτογραφίες.

 

Σύλλογος Ένωσης Αναφωτίας

Στις εκδηλώσεις του χωριού, μεταξύ άλλων, παρουσιάζεται και ο Σύλλογος Ένωσης Αναφωτίας και απασχολεί περίπου 40 άτομα. Παρουσιάζονται σε πολλές εκδηλώσεις της κοινότητας και πέραν του να προσφέρουν διασκέδαση, προσφέρουν και εθελοντική εργασία. Εκ μέρους της ομάδας η Νικολέττα Παπαγεωργίου ανέφερε ότι στόχος του συλλόγου είναι η υγιής και δημιουργική απασχόληση του κάθε νέου, με θέατρο και χορό.

 

Ταβέρνα «Αμάν»

Οι «Πολύχρωμες Πτήσεις» στο ταξίδι στην Αναφωτία είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν την ταβέρνα-καφέ «Αμάν» που βρίσκεται στο κέντρο της κοινότητας. Πρόκειται για ένα μέρος όπου προσφέρει στον επισκέπτη ξεκούραση και μπόλικο κυπριακό παραδοσιακό φαγητό. Το καλοκαίρι, η ταβέρνα φαντάζει σαν παράδεισος, όπως υποστήριξε ο κοινοτάρχης νωρίτερα, εφόσον ο κήπος, τα πουλιά και τα διάφορα λουλούδια που βρίσκονται στην ταβέρνα δίνουν στον κάθε επισκέπτη την αίσθηση της ζωντάνιας.

Μιλώντας με τον ιδιοκτήτη, Ανδρέα Ερωτοκρίτου, ανέφερε ότι η ταβέρνα αρχικά λειτουργούσε ως παραδοσιακό καφενείο. «Αργότερα», όπως εξήγησε, «όταν η Ελλάδα έπαιζε για το πανευρωπαϊκό κύπελλο, έβαλαν έξω στην αυλή του καφενείου ένα μαγκάλι για ψήσιμο σουβλακιών. Από τότε άλλαξε ο τρόπος δουλειάς τους».

Ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας, κληθείς να πει πόσο δύσκολο είναι για κάποιον να λειτουργεί μία ταβέρνα σε ένα χωριό, απάντησε πως ο αγώνας που καταβάλλει κανείς είναι τεράστιος. Ανέφερε όμως ότι το να διατηρείται μία ταβέρνα στο χωριό είναι σημαντικό, γιατί είναι ένας τρόπος να μαθευτεί η κοινότητα, φέρνοντας έτσι τουρισμό.