Θανάσης Γεωργίου – Φώτης Νικολάου: Το “Λαχταρώ” έχει τις ρίζες του στον πόνο του 20ού αιώνα

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου

Ένα είδος αναδρομής η παρούσα συνέντευξη με τον  Θανάση Γεωργίου και Φώτη Νικολάου που είχαν αναλάβει τις Δράσεις στις Αποθήκες ΘΟΚ για το δεύτερο τρίμηνο της θεατρικής περιόδου. Όπως μας ανάφεραν «σε ένα χώρο εναλλακτικό, απελευθερωμένοι και απενεχοποιημένοι από τα πρέπει και κανόνες» μαζί «με μια μεγάλη ομάδα από ταλαντούχους καλλιτέχνες» έχτισαν τον δικό τους «προσωπικό καλλιτεχνικό κόσμο, με τη δική του γλώσσα, τα δικά του πιστεύω και τις δικές του αισθήσεις.»

Τρεις ήταν οι βασικές δράσεις του προγράμματος τα Δωμάτια, μία εικαστική περφόρμανς, το Amen ΙΙ, ένα έργο χοροθεατρικό  και το Λαχταρώ, της Σάραν Κέιν «ένα θεατρικό έργο, ανατρεπτικό στη μορφή αλλά καθαρά ένα έργο λόγου και συναισθήματος». Το στοιχείο που τα σύνδεε ήταν «ο διάλογος με όλα αυτά που φεύγουν, που μας εγκαταλείπουν και που πρέπει να βρούμε το τρόπο να αποχαιρετήσουμε.»

Τελευταίες παραστάσεις για το Λαχταρώ στις 19, 20 και 21 Απριλίου, ένα έργο, “ένα χείμαρρο από αισθήματα, επιθυμίες και καταπιεσμένες αναμνήσεις» όπου η Σάρα Κέιν «μέσα από τη διάσπαση του εγώ φανερώνει το πρόσωπο μιας αποδιαρθρωμένης κοινωνίας ενός κόσμου υπό κατάρρευση.»

 

ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΦΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

• Το Λαχταρώ έχει τις ρίζες του στον πόνο του 20ού αιώνα
• Να αφουγκραστούμε αληθινές λαχτάρες και επιθυμίες κόντρα στην καθημερινότητα

 

Ποιος θεωρείτε εσείς πως είναι ο στόχος αυτών των Δράσεων στις Αποθήκες ΘΟΚ και ποιοι ήταν  οι επιμέρους δικοί σας στόχοι;

Φώτης Νικολάου: Οι δράσεις στις Αποθήκες ΘΟΚ στοχεύουν στο να δώσουν την ευκαιρία σε καλλιτέχνες να οργανώσουν ένα δικό τους mini καλλιτεχνικό πρόγραμμα παράλληλα με το βασικό πρόγραμμα που απαιτεί και πρέπει να έχει ένα Εθνικό Θέατρο. Σε ένα χώρο εναλλακτικό, απελευθερωμένοι και απενεχοποιημένοι από τα πρέπει και κανόνες, δημιουργήσαμε μια ομάδα καλλιτεχνών, ανθρώπους που εκτιμούμε και πιστεύουμε και μαζί παλέψαμε να χτίσουμε ένα κόσμο, αυτόν που φανταστήκαμε, ονειρευτήκαμε και που θέλουμε να επικοινωνήσουμε. Τον δικό μας, προσωπικό καλλιτεχνικό κόσμο, με τη δική του γλώσσα, τα δικά του πιστεύω και τις δικές του αισθήσεις.

Μπορείτε να μας πείτε κάποια χαρακτηριστικά του προγράμματος και ποιοι ήταν οι συνεργάτες σας στις δράσεις όλου του Τριμήνου;

Φώτης Νικολάου: Οι επιλογές των δράσεων μας ακουμπούσαν, τολμηρά μπορώ να πω, σε πολλές διαφορετικές φόρμες και τάσεις των παραστατικών τεχνών. Το Λαχταρώ, ένα θεατρικό έργο, ανατρεπτικό στη μορφή αλλά καθαρά ένα έργο λόγου και συναισθήματος. Το Amen ΙΙ, ένα έργο χοροθεατρικό με βασική γλώσσα το σώμα και τη κίνηση και τη συνεργασία χορευτών και ηθοποιών που μαζί αρθρώνουν κίνηση και λόγο. Τέλος τα Δωμάτια, μία εικαστική περφόρμανς, αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι! Μία δράση που απευθύνεται προσωπικά στο θεατή που τη παρακολουθεί και ερμηνεύεται προσωπικά μόνο για αυτόν.

Για την πραγματοποίηση του τριμήνου αυτού χρειάστηκε να επανδρώσουμε μία μεγάλη ομάδα από ταλαντούχους καλλιτέχνες τους οποίου οφείλουμε να αναφέρουμε και να ευχαριστήσουμε για την εμπιστοσύνη και τη γενναιοδωρία τους:

Στέλα Φυρογένη, Άντρια Ζένιου, Μάριος Κωνσταντίνου (ηθοποιοί), Βίκυ Κάλλα, Ειρήνη Μαυροματάκη, Γιάννης Οικονομίδης, Ήβη Χατζηβασιλείου (χορευτές), Δημήτρης Σπύρου (μουσικός, ερμηνευτής επί σκηνής), Έλενα Κοτασβήλι (εικαστική επιμέλεια δράσεων, σκηνογράφος), Κωνσταντίνα Ανδρέου (κοστούμια, σκηνογράφος), Τάσος Γκοβάτσος (αρχιτέκτονας, σκηνογράφος), Κωνσταντίνος Ταλιώτης (εικαστικός, σκηνογράφος), Λεωνίδας Ζαφειρόπουλος (εικαστικός, σκηνογράφος), Μάρθα Φωκά (κατασκευή μασκών)

Και η φοβερή ομάδα των εθελοντών που μας στηρίζαν στις δράσεις των Δωματίων: Μαρία, Μαρίνα, Αυγουστίνα, Άντρια, Ελισάβετ, Πηνελόπη, Άννα, Θέκλα, Αρίστη, Ήβη, Γιάννης!

Ποια πιστεύετε ότι είναι η σχέση θεάτρου και χορού;

Φώτης Νικολάου: Για μένα προσωπικά είναι αλληλένδετη. Δεν μπορώ να σκεφτώ χορό και κίνηση χωρίς αυτό να περνάει μέσα από τη θεατρική ματιά, μέσα από μία αίσθηση θεατρική. Έτσι τουλάχιστον καταλαβαίνω εγώ τα πράγματα. Κάποιες φόρμες ίσως του χορού να μην το έχουν αυτό ανάγκη, ίσως να μη το θέλουν καν, εγώ όμως σαν καλλιτέχνης έχω επιλέξει ένα κόσμο στο χορό μου όπου ακόμα και στα πιο κινητικά μου κομμάτια να αναζητώ και να ερευνώ μέσα από τη θεατρική ματιά. Δεν μπορώ, δεν ξέρω καν πως να δημιουργήσω και να συνθέσω απλά κίνηση για τη κίνηση. Το σώμα φέρει τόσο συναίσθημα, τόσους κόσμους που θα τολμήσω να πω ότι το βρίσκω αφελές και αλαζονικό να λέμε ότι μπορούμε να δούμε το σώμα να κινείται απλά σαν ένα άδειο δοχείο. Το θέατρο αντίστοιχα, από τη στιγμή που έχει σώμα έχει και χορό!

Να μπορέσουμε να στραφούμε προς τα μέσα και να αφουγκραστούμε αληθινές λαχτάρες και επιθυμίες κόντρα σε μία καθημερινότητα που όλα διαδέχονται το ένα το άλλο χάνοντας το πραγματικό τους νόημα.

Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που σύνδεε  όλες τις Δράσεις που είχατε διαλέξει;

Φώτης Νικολάου: Ο διάλογος με όλα αυτά που φεύγουν, που μας εγκαταλείπουν και που πρέπει να βρούμε το τρόπο να αποχαιρετήσουμε. Είναι όλα “πράξεις αποχαιρετισμού”.

Πείτε μας λίγα λόγια για το Λαχταρώ, το πιο «ποιητικό» έργο της Σάρα Κέιν με το οποίο κλείνουν οι Δράσεις του Τριμήνου. Γιατί διαλέξατε αυτό το έργο που πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Κύπρο;  

Θανάσης Γεωργίου: Γιατί είναι έργο που η γλώσσα του με συγκινεί βαθιά  Βρίσκω συναρπαστικό τον τρόπο με τον οποίο η Κέιν παίρνει κουρέλια ιστοριών, δάνεια από άλλα έργα και τα ενσωματώνει στο έργο της φτιάχνοντας ένα μονόλογο που τον σπάει σε τέσσερις φωνές. Ένα χείμαρρος από αισθήματα, επιθυμίες και καταπιεσμένες αναμνήσεις που δεν προσφέρεται για οριστική ερμηνεία, ωστόσο εκεί έγκειται και η δύναμή του. Η Σάρα Κέιν στο Λαχταρώ μέσα από τη διάσπαση του εγώ φανερώνει το πρόσωπο μιας αποδιαρθρωμένης κοινωνίας ενός κόσμου υπό κατάρρευση. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στο έργο έχει ενσωματώσει πολλές φράσεις από την Έρημη Χώρα του Έλιοτ.  Το Λαχταρώ έχει τις ρίζες του στο πόνο του 20ού αιώνα.

 Η κοινωνία σοκαρίστηκε παραβλέποντας το γεγονός πως η παραβίαση των ορίων στο θέατρο δεν είναι φαινόμενο της εποχής μας. Αυτό που πραγματικά όμως σόκαρε τη κοινωνία είναι πως η Σάρα Κέιν ήθελε να εκφράσει το ανείπωτο, και όποιος αντέξει. Και το έκανε με καινούργιες δομές δημιουργώντας μια γλώσσα υψηλής ποιητικής αξίας.

Η Σάρα Κέιν είναι αλήθεια ότι για πολλούς ίσως έγινε γνωστή λόγω της αυτοκτονίας της στα 28 μόνο χρόνια της. Είκοσι χρόνια μετά νομίζω ότι έγινε πια αντιληπτό για τους περισσότερους η σημασία του έργου της και της αξίας του. Εσείς που θεωρείται ότι έγκειται αυτή η αξία;

Θανάσης Γεωργίου: Στη λεπτή ευαισθησία της και στη δύναμη της γραφής της. Το γεγονός της αυτοκτονίας της σε πολύ νεαρή ηλικία “σκέπαζε” για αρκετά χρόνια τη δύναμη των έργων της. Συνέβαλαν σ’ αυτό και οι βίαιες εικόνες των έργων της που δημιούργησαν ένα τεράστιο σκάνδαλο. Η κοινωνία σοκαρίστηκε παραβλέποντας το γεγονός πως η παραβίαση των ορίων στο θέατρο δεν είναι φαινόμενο της εποχής μας. Αυτό που πραγματικά όμως σόκαρε τη κοινωνία είναι πως η Σάρα Κέιν ήθελε να εκφράσει το ανείπωτο, και όποιος αντέξει. Και το έκανε με καινούργιες δομές δημιουργώντας μια γλώσσα υψηλής ποιητικής αξίας.

 

«Δε μ’ αρέσει καθόλου το θέατρο ως απλή αφορμή για νυχτερινή έξοδο. Το θέατρο πρέπει να ερεθίζει και τα συναισθήματα και το μυαλό» ανάφερε σε μια συνέντευξη της η Σάρα Κέιν. Πόσο το πετυχαίνει αυτό το θέατρο στην Κύπρο, οι Δράσεις σας στόχευαν σε κάτι τέτοιο;

Θανάσης Γεωργίου: Αυτή ήταν η αρχική μας πρόθεση έτσι κι’ αλλιώς. Ένα κάλεσμα προς τα μέσα. Πήραμε το ρίσκο γνωρίζοντας πως μπορεί να μας χρεώσει κάποιος καλλιτεχνικό εστετισμό.  Ωστόσο αυτό το κάλεσμα προέρχεται από μια προσωπική ανάγκη, να μπορέσουμε να στραφούμε προς τα μέσα και να αφουγκραστούμε αληθινές λαχτάρες και επιθυμίες κόντρα σε μία καθημερινότητα που όλα διαδέχονται το ένα το άλλο χάνοντας το πραγματικό τους νόημα.