ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ: Η τέχνη είναι η άμυνα στη βαρβαρότητα

Σήμερα, στην εποχή της κρίσης, ο πολιτισμός είναι πιο αναγκαίος παρά ποτέ

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Ιδιαίτερες συστάσεις για τον Θάνο Μικρούτσικο δεν χρειάζονται. Εδώ και δεκαετίες παραμένει δημιουργικός προσφέροντάς μας μουσικές που ταξιδεύουν και μαγεύουν. Ενεργός στο δημόσιο διάλογο λέει ξεκάθαρα την άποψή του για τα μικρά και τα μεγάλα, για την πολιτική, την τέχνη, όλα αυτά που τον εμπνέουν και του δίνουν τη δύναμη να συνεχίζει το ήδη μεγάλο του έργο. Στην Κύπρο θα βρεθεί τη Δευτέρα, 16 Μαΐου, αφού έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση της μεγάλης συναυλίας που γίνεται προς τιμήν των 90 χρόνων ΚΚΚ-ΑΚΕΛ, ενός κόμματος για το οποίο ο Θάνος Μικρούτσικος δεν σέβεται μόνο την πολύχρονη πορεία του αλλά και τον τρόπο που προσφέρει στην κοινωνία παλεύοντας για το εφικτό κάνοντας τη διαφορά από όλα τα άλλα.

Να αρχίσουμε από τη μεγάλη συναυλία που θα γίνει τη Δευτέρα προς τιμήν των 90 χρόνων ΚΚΚ-ΑΚΕΛ, όπου και θα έχετε την καλλιτεχνική διεύθυνση. Ποιο είναι το δικό σας μήνυμα για τα 90χρονα του ΑΚΕΛ;

Προσωπικά πιστεύω ότι το ΑΚΕΛ ήταν και είναι ένα υποδειγματικό κόμμα της Αριστεράς σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Πέραν από το γεγονός ότι είναι ένα κόμμα 90 χρόνων και έχει μια σεβαστή πορεία, το ΑΚΕΛ στη συνολική πορεία του είναι ριζοσπαστικό κόμμα και ταυτοχρόνως παλεύει για το εφικτό και αυτό είναι εξαιρετικά μοναδικό. Εχουμε δει πολλά κόμματα της Αριστεράς και κομμουνιστικά κόμματα να αφομοιώνονται ή να ελαττώνουν την επιρροή τους στην κοινωνία. Το ΑΚΕΛ παραμένει με έναν εξαιρετικό τρόπο αιχμή του δόρατος και αυτό με κάνει να το θαυμάζω διαχρονικά.

Θεωρείτε ότι η Αριστερά, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα, μπορεί να κάνει τη διαφορά; Να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ιδιαίτερα σε τέτοιες δύσκολες εποχές;

Η κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται διαφορετικά. Μιλώντας για την Κύπρο αυτό που λέω είναι ότι το ΑΚΕΛ από το 1974 που έγινε η εισβολή μέχρι και σήμερα αντιμετωπίζει ένα τεράστιο πρόβλημα που είναι το εθνικό και του οποίου η λύση δυστυχώς δεν εξαρτάται από την Κύπρο εσωτερικά αλλά από τον διεθνή συσχετισμό, ο οποίος κατά κανόνα είναι εις βάρος της Κύπρου. Βρέθηκε σε μια δύσκολη συγκυρία, εάν προσθέσεις και την παγκόσμια κρίση που έγινε το 2008 μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers και ακολούθησε μια κρίση αλυσιδωτή σε ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα στις χώρες της Μεσογείου.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ΑΚΕΛ βρέθηκε στη διακυβέρνηση σε μια φοβερή συγκυρία όπου αντιμετώπισε και τρομερές επιθέσεις και διαστρεβλώσεις. Εάν το πείραμα της αριστερής διακυβέρνησης στην Κύπρο πετύχαινε, θα γινόταν ένα ντόμινο για παρά πολλές χώρες της Ευρώπης. Οι νεοφιλελεύθερες ελίτ που κυβερνούν δεν θα ήθελαν ποτέ να δουν κάτι τέτοιο. Συνεπώς και η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος Χριστόφιας, ο οποίος υπέστη του κόσμου τις επιθέσεις τα προηγούμενα χρόνια είχαν να αντιμετωπίσουν τερατώδη προβλήματα. Ανεξαρτήτως εάν κανείς συζητήσει για λάθη, το ουσιαστικό είναι ότι το ΑΚΕΛ διαφέρει από τα άλλα κόμματα εξουσίας υπό την έννοια ότι ακόμη και στις πιο άθλιες συνθήκες δεν υποκύπτει σε αντίθεση με τα συντηρητικά κόμματα αλλά και κάποια σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, που τα τελευταία 15 χρόνια και στην Ελλάδα και στην Κύπρο επί της ουσίας είναι συντηρητικά κόμματα και με νεοφιλελεύθερο πρόσημο.

Τώρα, για την Ελλάδα υπάρχει ένα μεγαλύτερο ζήτημα, διότι η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αυτή που πρέπει να είναι. Με την έννοια ότι όταν μίλησε ο Αλέξης Τσίπρας πριν από λίγες μέρες «για αυταπάτες», και εγώ θα το δεχτώ αυτό γιατί είμαι καλοπροαίρετος άνθρωπος, δεν θα πω ότι οι προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ τον Δεκέμβρη του 2014 πριν πάρει την κυβέρνηση ήταν κάλπικες. Θα δεχτώ ότι οι προθέσεις ήταν καλές, αλλά ένα πολιτικό κόμμα είναι υποχρεωμένο να ξέρει τι πρόκειται να αντιμετωπίσει, αν έρθει στην εξουσία. Τον κόσμο να σας το πω απλά δεν τον νοιάζουν μόνο οι προθέσεις αλλά και το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα είναι ότι εξακολουθούμε στην Ελλάδα να βιώνουμε μνημόνια σκληρά. Τι να σας πω τώρα, δεν θέλω να είμαι απαισιόδοξος αλλά δεν φαίνεται ότι μπορούμε μέσα σε αυτή τη διαδικασία να πάρουμε αέρα, να πάρουμε οξυγόνο.

mikroutsikos

Και πέρα από την οικονομική κρίση έχουμε και κρίση αξιών απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι γενικότερα.

Κοιτάξτε, κρίση αξιών υπήρχε πριν την οικονομική κρίση. Εδώ στην Ελλάδα την κρίση αξιών τη συναντούμε από την εποχή της διακυβέρνησης του Κώστα Σημίτη στα μέσα της δεκαετίας του ’90 με την όλη την ιστορία της πλαστής ευμάρειας. Αυτή η πλαστή ευμάρεια ήταν στοιχείο της τότε κυβέρνησης και στοιχείο της τότε κοινωνίας βοηθούμενη από όλα τα μεγάλα ΜΜΕ. Να θυμίσω την τρομακτική διαφημιστική καμπάνια από το πρωί μέχρι το βράδυ που διέφθειρε πολλές συνειδήσεις, του τύπου «θες διακοπές, πάρε μια κάρτα από την τάδε τράπεζα, θες να αγοράσεις ένα μπουφάν, πάρε μια κάρτα». Ως πρότυπο σού έδειχναν έναν νέο με ένα κάμπριο αυτοκίνητο στη Μύκονο κατά κανόνα που είναι κοσμικό νησί με το σλόγκαν το «μπορείς και εσύ».

Ολο αυτό δημιούργησε και κρίση αξιών. Βέβαια, στην Ελλάδα έχουμε και ένα αντίβαρο όπως και στην Κύπρο. Το αντίβαρο είναι η τέχνη, η οποία μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ειδικότερα στη μουσική και στο τραγούδι πραγματικά δημιούργησε ένα τείχος ενάντια στη βαρβαρότητα και σ’ αυτό το τείχος στάθηκαν πάρα πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο διανοούμενοι. Τι να πούμε τώρα, ότι εμείς έχουμε την τύχη ως Ελληνες και Κύπριοι να διαθέτουμε φυσιογνωμίες του επιπέδου του Χατζιδάκι και Θεοδωράκη, του Ρίτσου, του Σεφέρη και του Ελύτη. Μπορεί το αισθητήριο του νεοέλληνα να είναι τραυματισμένο, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες βγήκε μπροστά.

Αυτό είναι παρήγορο και αισιόδοξο ότι η τέχνη μπορεί να μπει μπροστά.

Είναι παρήγορο ναι.

Και θα πρέπει οι κυβερνήσεις να επενδύσουν στον πολιτισμό.

Είναι μια μεγάλη κουβέντα… Θεωρητικά και η κυβέρνηση της Αριστεράς αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα μιλάει για τον πολιτισμό, όμως η επένδυση είναι μηδέν. Και δεν βλέπω τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια να σταματήσει να είναι μηδέν. Και σε αυτό το θέμα δεν τους δικαιολογώ διόλου. Διότι η τέχνη και ο πολιτισμός -και δεν το λέω ως άνθρωπος της τέχνης λόγω συμφέροντος- δεν είναι μόνο το χνάρι του ανθρώπου πάνω στη γη, είναι και η άμυνα στη βαρβαρότητα. Τώρα χρειαζόμαστε τη μεγαλύτερη τέχνη, τώρα χρειαζόμαστε τον πολιτισμό περισσότερο και από άλλες περιόδους. Αλλά, δυστυχώς, ακόμα και από την Αριστερά τώρα στην Ελλάδα, η τέχνη και ο πολιτισμός θεωρείται πρακτικά είδος πολυτελείας, επειδή έχουν να λυθούν πολύ σημαντικά προβλήματα με τις συντάξεις, με τους μισθούς, με τις δουλειές, με την ανεργία.

Δεν λέω ότι δεν είναι, είναι πάρα πολύ σοβαρά, αλλά υπάρχουν και παραδείγματα ιστορικά ακόμα και από τη Σοβιετική Ενωση στις αρχές της, δηλαδή την περίοδο 1917-20 όπου τότε τα προβλήματα επιβίωσης του ρωσικού λαού ήταν τεράστια και πολύ μεγαλύτερα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα ή που αντιμετώπισε η Κύπρος, αλλά εντούτοις ο Βλαδίμηρος Λένιν, την ώρα που στην Πετρούπολη βάζανε σούπες στις πλατείες για να τρώει ο κόσμος, είπε «τώρα χρειάζονται τα Μπολσόι, τώρα ανοίξτε τα». Αυτό είναι μια διαφορετική αντιμετώπιση, διαφορετική εκτίμηση των πραγμάτων που δυστυχώς η σημερινή ηγεσία στην Ελλάδα δεν φαίνεται να κινείται σε αυτή την κατεύθυνση.


Μέχρι το τέλος της ζωής μου θέλω να ξεπερνάω τον εαυτό μου

mikroutsikos

Για έναν καλλιτέχνη του δικού σας μεγέθους τι είναι η επιτυχία, πώς τη μεταφράζετε; 

Είναι πολύ εύκολο να σας απαντήσω. Με ρωτούσε πρόσφατα και ένας συνάδελφός σας εδώ στην Ελλάδα: «Εχετε κάνει 70 δίσκους, χιλιάδες συναυλίες, πολλές δουλειές και εν αγνοία σας έχουν εκτελεστεί και στο εξωτερικό. Εχετε παίξει σε μεγάλα θέατρα, τι σας λείπει;» Και του είπα ότι μέχρι το τέλος της ζωής μου θέλω να μπορώ να ξεπερνάω τον εαυτό μου, να ξεπερνάω τις καταγεγραμμένες μου δυνατότητες, να σπρώχνω τα όριά μου, να κάνω μουσική.

Κάνω μουσική γι’ αυτό το χνάρι του ανθρώπου πάνω στη γη που ανέφερα και πιο πάνω, κάνω μουσική γιατί θέλω να ξεπερνώ τις δυνάμεις μου. Αυτό που κάνει ευτυχή είναι ότι σήμερα μιλάμε στις δέκα το πρωί, εγώ σηκώθηκα στις εφτά και άρχισα να δουλεύω και ήμουν τυχερός γιατί είμαι στο δρόμο για να προσπαθήσω να ξεπεράσω τον εαυτό μου. Το δεύτερο που με κινητοποιεί είναι η επαφή μου κυρίως με τους νέους ανθρώπους. Ιδιαίτερα τα τελευταία εφτά χρόνια στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο έχω δώσει πάνω από 500 συναυλίες και έχω συναντήσει στις συναυλίες μου δεκάδες χιλιάδες κοινού. Ο τρόπος που επικοινωνώ ο τρόπος που με εμψυχώνουν και τους εμψυχώνω είναι μοναδικός και είναι αυτό που με κινητοποιεί.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy