Θησαυρίζουν µε τις ΑΠΕ σε βάρος του καταναλωτή και µε τις ευλογίες της κυβέρνησης

  • Η Υπουργός Ενέργειας, Νατάσα Πηλείδου, εντάσσει τους µειοδοτικούς διαγωνισµούς στο πλαίσιο του ανοίγµατος της αγοράς και µόνο.
  • Πώς και γιατί έγινε, όµως, µειοδοτικός διαγωνισµός το 2013, ο οποίος µάλιστα έδωσε τιµές 8 και 9 σεντ την κιλοβατώρα αντί 18 σεντ την κιλοβατώρα (διπλάσια τιµή) που έδωσαν τα σχέδια του 2018 και του 2019;
  • Γιατί παραπέµπουν στο άνοιγµα της αγοράς που καθυστερεί εδώ και τρία τουλάχιστον χρόνια;

Της Νίκης Κουλέρµου

Πολύ περίπλοκο εγχείρηµα χαρακτήρισε η Υπουργός Ενέργειας τη διεξαγωγή µειοδοτικών διαγωνισµών για την εξασφάλιση χαµηλών τιµών ενέργειας από τις ΑΠΕ.

Η κα Νατάσα Πηλείδου, όταν κλήθηκε να σχολιάσει σχετική πρόταση του ΑΚΕΛ που τέθηκε, στην παρουσία της, στον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, µαζί µε άλλες προτάσεις, µε στόχο να µειωθεί το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, πρόταξε δύο λόγους για να µην προχωρήσουν αυτοί οι διαγωνισµοί:

Πρώτον, επειδή ανοίγει η ανταγωνιστική αγορά τον Οκτώβριο του 2022 και εποµένως πρέπει η οποιαδήποτε ενέργεια να γίνει ταυτόχρονα ώστε να διασφαλίζει το επιτυχές άνοιγµα της αγοράς και δεύτερον, επειδή πρέπει να ληφθούν υπόψη η συγκατάθεση και οι απόψεις της ΡΑΕΚ και σίγουρα θα πρέπει και να τεθούν συγκεκριµένοι περιορισµοί όσον αφορά αυτούς τους διαγωνισµούς.

Σηµείωσε πως µε οδηγίες του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας θα ακολουθήσουν συναντήσεις, στις οποίες θα συζητηθεί ενδελεχώς το θέµα για να δουν αν και πώς µπορεί αυτό το µέτρο να εφαρµοστεί στο πλαίσιο του ανοίγµατος της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση, όµως, η κα Πηλείδου εντάσσει τους µειοδοτικούς διαγωνισµούς στο πλαίσιο του ανοίγµατος της αγοράς και µόνο.

Πώς και γιατί έγινε, όµως, µειοδοτικός διαγωνισµός το 2013, ο οποίος µάλιστα έδωσε τιµές 8 και 9 σεντ την κιλοβατώρα αντί 18 σεντ την κιλοβατώρα (διπλάσια τιµή) που έδωσαν τα σχέδια του 2018 και του 2019; Γιατί παραπέµπουν στο άνοιγµα της αγοράς που καθυστερεί εδώ και τρία τουλάχιστον χρόνια;

Η κα Πηλείδου έχει ζητήσει γνωµάτευση από τη Νοµική Υπηρεσία -κατά πόσο µπορεί να προχωρήσουν µειοδοτικοί διαγωνισµοί κόντρα στα συµβόλαια που έχουν γίνει µε τους ιδιοκτήτες πάρκων ΑΠΕ- η οποία ωστόσο ακόµα δεν δόθηκε.

Η «Χαραυγή» αποτάθηκε στον κ. Γιώργο Σιαµµά, τέως πρόεδρο της ΡΑΕΚ, ο οποίος διατυπώνει κάθετη διαφωνία µε την ερµηνεία που δίδει το Υπουργείο στις κατευθυντήριες γραµµές της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

Η πράσινη µετάβαση απαιτεί, µεταξύ άλλων, πολλά έργα ΑΠΕ

Το Υπουργείο ανέφερε σε επιστολή του που δηµοσιοποιήθηκε πως αφού δεν υπάρχει αγοραία τιµή ηλεκτρισµού που να προκύπτει από την αγορά, τότε δεν µπορεί να γίνουν µειοδοτικοί διαγωνισµοί.

Ο κ. Σιαµµάς παρατηρεί πως «τιµή αγοράς υπάρχει, και στη φάση αυτή είναι το κόστος αποφυγής της ΑΗΚ, όπως καθορίζεται ανά µήνα µε απόφαση της ΡΑΕΚ και χρησιµοποιείται από το Υπουργείο για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ.

Περαιτέρω, η ΕΕ µε αποφάσεις της το 2016 και το 2021 ενέκρινε τα σχέδια µειοδοτικών διαγωνισµών αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ της Ελλάδας, στα οποία περιλαµβάνονταν έργα στο διασυνδεδεµένο σύστηµα της χώρας που θα συµµετέχουν και στην αγορά, καθώς και ξεχωριστά έργα για τα 32 αποµονωµένα νησιά στα οποία δεν λειτουργεί η αγορά. Εποµένως, συµπεραίνεται πως µειοδοτικοί διαγωνισµοί επιτρέπεται και επιβάλλεται, θα έλεγα, να γίνονται και σε κράτη που δεν λειτουργεί ακόµα η αγορά».

Όπως εξηγεί ο κ. Σιαµµάς, «η πράσινη µετάβαση απαιτεί, µεταξύ άλλων, την εγκατάσταση και λειτουργία πολλών έργων ΑΠΕ, αποθήκευσης, ενίσχυσης των δικτύων µεταφοράς και διανοµής, καθώς και διασυνδέσεων».

Η Ελλάδα µάς έβαλε γυαλιά…

Στο ερώτηµα πώς θα επωφεληθεί ο καταναλωτής, ο κ. Σιαµµάς εξηγεί ότι οι µειοδοτικοί διαγωνισµοί είναι ανταγωνιστικές διαδικασίες που σκοπό έχουν την επίτευξη των πιο χαµηλών τιµών ενέργειας από ΑΠΕ προς όφελος της οικονοµίας και των καταναλωτών του. Επίσης, διασφαλίζουν ένα εύλογο κέρδος στους επενδυτές, ώστε τα έργα τους να εξασφαλίζουν εύκολα χρηµατοδότηση.

Πιο συγκεκριµένα, φέρνοντας ως παράδειγµα τον τρόπο που έγιναν στην Ελλάδα οι διαγωνισµοί για ΑΠΕ, σηµειώνει πως «βλέπουµε πως οι διαγωνιζόµενοι εξασφαλίζουν µια τιµή αναφοράς για την παραγωγή τους, π.χ. 5 σεντ/KWh. Συµµετέχουν στην αγορά ηλεκτρισµού και εισπράττουν από αυτή την πραγµατική τιµή αγοράς.

Όταν η τιµή αγοράς είναι χαµηλότερη από την τιµή αναφοράς, π.χ. αν είναι 4 σεντ/KWh (κάτι που έχει πολύ λίγες πιθανότητες να συµβεί), τότε το Ταµείο ΑΠΕ του κράτους θα τους καταβάλει τη διαφορά, δηλ. 1 σεντ/KWh. Αν η τιµή αγοράς είναι ψηλότερη από την τιµή αναφοράς του διαγωνισµού, π.χ. στα 18 σεντ/KWh, τότε ο παραγωγός επιστρέφει τη διαφορά, δηλ. 13 σεντ/KWh, στο λογαριασµό του Ταµείου ΑΠΕ.

Με τον τρόπο αυτό, στην Ελλάδα το ειδικό ταµείο ΑΠΕ, τώρα που είναι πολύ ψηλές οι τιµές ενέργειας, συγκέντρωσε πολλά εκατοµµύρια ευρώ που θα διατεθούν για την πράσινη µετάβαση. Χωρίς διαγωνισµούς, τα χρήµατα αυτά θα έµεναν ως υπερκέρδη στους επενδυτές και το κράτος θα ήταν υποχρεωµένο να τα εισπράξει από τους φορολογούµενους».

Ο τρόπος που λειτουργεί το σύστηµα αυτό στην Ελλάδα παρουσιάζεται σε σχήµα από έκθεση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας της Ελλάδας, ΡΑΕ, που ορίστηκε ως αρµόδια Αρχή για τη διεξαγωγή των διαγωνισµών (φωτο).

Μειοδοτικοί διαγωνισµοί προς όφελος του καταναλωτή

Κληθείς να δώσει παραδείγµατα άλλων χωρών που διεξήγαγαν µε επιτυχία µειοδοτικούς διαγωνισµούς, ο κ. Σιαµµάς ανέφερε ότι «υπάρχουν πολλά» και σηµείωσε: «Μόνο σε τρεις χώρες: την Πορτογαλία που πήρε και την πιο χαµηλή τιµή, ύψους 1,5 σεντ/KWh, την Ελλάδα που την τριετία 2018-2020 κατακύρωσε σε διαγωνισµούς ξεχωριστούς για αιολικά και φωτοβολταϊκά ισχύ ύψους 2700 MW, µε τιµές από 4 µέχρι 5 σεντ, και τη Γερµανία που διεξήγαγε πολλούς διαγωνισµούς, ένας εκ των οποίων αφορούσε µόνο φωτοβολταϊκά σε στέγες».

Όσον αφορά την Κύπρο, ο κ. Σιαµµάς εισηγείται πως «πέραν της προώθησης του ανοίγµατος της αγοράς ηλεκτρισµού, που αναµένεται πριν το τέλος του 2022, θα πρέπει να ετοιµαστεί µε προσοχή ένας µειοδοτικός διαγωνισµός για ΑΠΕ, µε τρόπο παρόµοιο µε αυτόν που ακολούθησε η Ελλάδα, ώστε να αυξηθεί η διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό µείγµα µε το χαµηλότερο δυνατό κόστος για τον καταναλωτή».

Η συµβολή της ΑΗΚ µπορεί να είναι καθοριστική

Το επόµενο ερώτηµα για το πώς µπορεί να συµβάλει η ΑΗΚ προς αυτή την κατεύθυνση είναι φυσιολογικό, καθώς η ΑΗΚ παραµένει ο βασικός παροχέας ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κ. Σιαµµάς τονίζει ότι «η ΑΗΚ µπορεί να συµβάλει προς την κατεύθυνση αυτή µε δύο βασικούς τρόπους:

– Μέσω των ανταγωνιστικών της δραστηριοτήτων να προχωρήσει στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ µε το χαµηλότερο δυνατό κόστος, ώστε να βελτιώσει το ενεργειακό της µείγµα και να παραµείνει ένας σηµαντικός παίκτης στην παραγωγή και την προµήθεια ηλεκτρισµού, µέσα στις νέες συνθήκες της ανταγωνιστικής αγοράς.

– Μέσω, δε, των µονοπωλιακών της δραστηριοτήτων Μεταφοράς και ∆ιανοµής να προχωρήσει έγκαιρα στο σχεδιασµό και την ανάπτυξη των έξυπνων ∆ικτύων Μεταφοράς και ∆ιανοµής, ώστε να µπορέσουν να συνδεθούν χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς διακρίσεις τα πολλά έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης που έχει ανάγκη η Κύπρος για να επιτύχει τους στόχους που τίθενται για αντιµετώπιση της κλιµατικής κρίσης».

Το ερώτηµα που προκύπτει, βέβαια, είναι πώς συµβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση η ΡΑΕΚ, η οποία µε διοικητική απόφασή της έχει απαγορεύσει στην ΑΗΚ να προβαίνει σε µειοδοτικούς διαγωνισµούς. Έχουµε υποβάλει σχετικές ερωτήσεις στη Ρυθµιστική Αρχή και θα επανέλθουµε µόλις έχουµε τις απαντήσεις της.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy