
Της Ελένης Μαύρου
Τη Δευτέρα που πέρασε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, δήλωνε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής ότι έχει στείλει επιστολές στον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και τις διοικήσεις των τραπεζών «με σαφέστατες υποδείξεις» όσον αφορά την ανάγκη για μείωση των επιτοκίων στα δάνεια, αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις και έγκαιρη παροχή βιώσιμων αναδιαρθρώσεων προς τους δανειολήπτες. Προειδοποίησε μάλιστα ότι σε περίπτωση που δεν υπάρξει ανταπόκριση από τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς δανείων, θα προχωρήσει στη λήψη μέτρων.
Δεν πέρασαν 24 ώρες και το Υπουργείο Οικονομικών με ανακοίνωσή του φρόντισε να κάνει σαφές ότι «η κυβέρνηση δεν µπορεί να εµπλακεί στην επιτοκιακή πολιτική των πιστωτικών ιδρυµάτων», τονίζοντας «τη βαρύτητα που δίνουν οι διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης» στο θέµα των εκποιήσεων.
Όλα αυτά σε μια περίοδο που οι συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων (σε συνάρτηση με τα καθηλωμένα εισοδήματα των νοικοκυριών και πολλών μικρομεσαίων επιχειρήσεων) δοκιμάζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι, σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΚΤ, οι κυπριακές τράπεζες έχουν ίσως το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους σε ολόκληρη την ευρωζώνη όσον αφορά τα επιτόκια.
Η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων από τον Ιούλιο του 2022 έχει οξύνει και το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Θυμηθείτε την προειδοποίηση της Κοµισιόν προς την Κύπρο πριν μερικούς μήνες ότι «πιθανή αύξηση των επιτοκίων θα επηρεάσει την ικανότητα των νοικοκυριών να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, αφού τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια είναι συνδεδεµένα µε κυµαινόµενο επιτόκιο».
Για κάποιους αυτά είναι ψιλά γράμματα. Κι ας πληθαίνουν οι ειδοποιήσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρµα των πλειστηριασµών. Κι ας παραδέχεται τόσο ο ∆ιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας όσο και ο Υπουργός Οικονομικών ότι δεν εφαρµόζεται ο κώδικας της Κεντρικής Τράπεζας για τις αναδιαρθρώσεις.
Μόλις πριν λίγες βδομάδες τα κόμματα ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ επέτρεψαν να συνεχίζει να υφίσταται ένα νομοθετικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις που σκανδαλωδώς ευνοεί τις τράπεζες σε βάρος των δανειοληπτών καταψηφίζοντας Πρόταση Νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ και οι βουλευτές Ευσταθίου και Παπαδούρης για στοχευμένη τρίμηνη αναστολή των εκποιήσεων κύριας κατοικίας και μικρής επαγγελματικής στέγης.
Όλους μας ενδιαφέρει να έχουμε έναν ισχυρό και υγιή χρηματοπιστωτικό τομέα. Ιδιαίτερα μετά την κρίση που προκάλεσαν το 2013 οι κακές πρακτικές των τραπεζών. Αυτή η δύναμη όμως πρέπει να στηρίζει την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει σε ποια πλευρά θα σταθεί. Και να φέρει προτάσεις συγκεκριμένες και άμεσες: για στοχευμένη επιδότηση των επιτοκίων, για πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε βιώσιμο δανεισμό, για στοχευμένη επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των δανείων… και πολλά άλλα.
Υστερόγραφο:
Την ώρα που ο Υπουργός Οικονομικών απέφευγε να απαντήσει κατά πόσο είναι έτοιμος να συζητήσει την επαναφορά του δικαιώματος του δανειολήπτη να προσφεύγει στη δικαιοσύνη και να εξασφαλίζει διάταγμα για αναστολή της εκποίησης της περιουσίας του, σε περίπτωση που το δάνειο του περιλαμβάνει υπερχρεώσεις, έρευνα που ετοίμασαν οι υπηρεσίες της Βουλής με στοιχεία από 18 ευρωπαϊκά κράτη καταδεικνύει ότι σε 14 από αυτά οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων θα πρέπει να εξασφαλίσουν δικαστική απόφαση προτού βγάλουν στο σφυρί το ακίνητο ενός δανειολήπτη.
