Του Παύλου Καλοσυνάτου*
Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, κ. Αβέρωφ Νεοφύτου, κάλεσε πριν μερικές μέρες σε διάσκεψη Τύπου με αντικείμενο την απασχόληση και την ανεργία, στην οποία, αναφερόμενος στη δημοσίευση της Eurostat για την ανεργία τον Μάρτιο του 2016, πανηγύρισε τη μείωση της ανεργίας στην Κύπρο αποδίδοντάς την στην πιστή εφαρμογή του μνημονίου ανάμεσα στην κυβέρνηση Αναστασιάδη και την Τρόικα. Ακολούθησαν οι πανηγυρισμοί του Υπουργικού Συμβουλίου. O Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους για τη σχετική ανακοίνωση που έκανε η Υπουργός Εργασίας στο Υπουργικό Συμβούλιο, έκανε μία σωστή επισήμανση: τα μηνιαία στοιχεία της Eurostat αποτελούν μία πρόβλεψη.
Οι μηνιαίες προβλέψεις της Eurostat για την ανεργία στην Ευρωπαϊκή Ενωση γίνονται με μία ειδική μεθοδολογία με στόχο την αποτύπωση τάσεων στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι σχετικές δημοσιεύσεις δεν προσφέρονται για βαθύτερη ανάλυση, επειδή δεν περιλαμβάνουν τις μεταβολές άλλων σημαντικών μεγεθών που επιτρέπουν την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, όπως είναι η απασχόληση και το εργατικό δυναμικό. Μία τέτοια ανάλυση απαιτεί την αξιοποίηση των δεδομένων της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ), με την οποία υπολογίζεται το «επίσημο» ποσοστό ανεργίας. Η ΕΕΔ γίνεται σε τριμηνιαία βάση σε όλες τις χώρες της ΕΕ με την ίδια μεθοδολογία. Η παρακάτω ανάλυση στηρίζεται στα προκαταρκτικά δεδομένα της ΕΕΔ 2015 που δημοσίευσε η Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου στις 28 Μαρτίου 2016.
Οπως φαίνεται και στο πιο πάνω γράφημα, η ΕΕΔ παρουσιάζει μία αξιοσημείωτη πτώση του ποσοστού ανεργίας στο 12,8% για το 4ο τρίμηνο του 2015 από 16% το 4ο τρίμηνο του 2014, γεγονός που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με αισιοδοξία. Ωστόσο, μία πιο προσεκτική ματιά στα στοιχεία αποκαλύπτει ένα παράδοξο. Η απασχόληση στο 4ο τρίμηνο του 2015 μειώθηκε στις 361.448 από 365.804 που ήταν το 4ο τρίμηνο του 2014 (μείωση κατά 1,2%). Υπό κανονικές συνθήκες η μείωση της απασχόλησης θα έπρεπε να προκαλέσει την αύξηση του ποσοστού ανεργίας και όχι μείωση. Πώς είναι, λοιπόν, δυνατό να καταστρέφονται θέσεις εργασίας και την ίδια περίοδο να μειώνεται το ποσοστό ανεργίας;
Η λύση του παραδόξου βρίσκεται στον όγκο του εργατικού δυναμικού, δηλαδή στο συνολικό αριθμό των απασχολουμένων και των αναζητούντων εργασία. Ως γνωστό η ανεργία υπολογίζεται ως ποσοστό των αναζητούντων εργασία στο συνολικό μέγεθος του εργατικού δυναμικού. Η ΕΕΔ 2015 παρουσιάζει το εργατικό δυναμικό να μειώνεται με ακόμη πιο θεαματικό ρυθμό: από 435.491 που ήταν το 4ο τρίμηνο του 2014 μειώθηκε στις 414.469 το 4ο τρίμηνο του 2015, μειώθηκε δηλαδή κατά 21 χιλιάδες ή κατά 4,8%.
Συμπέρασμα: το ποσοστό ανεργίας, κατά κύριο λόγο, μειώθηκε όχι επειδή η οικονομική δραστηριότητα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, αλλά επειδή μειώθηκε ο αριθμός των απασχολουμένων ή/και αυτών που αναζητούν εργασία. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της μετανάστευσης εργαζομένων από την Κύπρο στο εξωτερικό ή/και στο γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός ανέργων, ιδιαίτερα οι μακροχρόνια άνεργοι, τερματίζουν λόγω απογοήτευσης την αναζήτηση εργασίας. Οι τελευταίοι, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΕΔ, δεν υπολογίζονται στους ανέργους.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις στατιστικές φτώχειας, που ο κ. Προδρόμου και ο ΔΗΣΥ επικαλούνται τις τελευταίες ημέρες. Το ποσοστό φτώχειας έχει υποχωρήσει το 2014 έναντι του 2013, επειδή στους εργαζομένους που μεταναστεύουν στο εξωτερικό κυριαρχούν οι φτωχοί και τα άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση σοβαρής υλικής στέρησης, γεγονός που επιβεβαιώνουν οι σχετικές στατιστικές της Eurostat.
Η πραγματικότητα της αγοράς εργασίας συνεχίζει να είναι θλιβερή και δεν αφήνει περιθώριο για κανένα πανηγυρισμό. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η αναιμική ανάπτυξη του 2015 έχει συντελεστεί με λιγότερους εργαζομένους και δεν είναι σίγουρο ότι, χωρίς αλλαγή πολιτικής, η όποια μελλοντική ανάπτυξη θα δημιουργεί επαρκείς νέες θέσεις εργασίας που θα οδηγήσουν την ανεργία σε ουσιαστική υποχώρηση, θα δώσουν αισιοδοξία στου εργαζομένους και θα τερματίσουν τη μετανάστευση προς το εξωτερικό.
Εάν η κυβέρνηση κατορθώσει να απομακρύνει με την πολιτική της όλους τους φτωχούς από την Κύπρο, προφανώς θα βελτιωθούν θεαματικά οι δείκτες φτώχειας και στέρησης. Εάν στείλει και άλλους Κύπριους νέους στο εξωτερικό, θα μειώσει θεαματικά το ποσοστό της νεανικής ανεργίας. Εάν κατορθώσει η κυβέρνηση να στείλει στα σπίτια τους τούς ανέργους που αποθαρρύνονται από τη μακροχρόνια ανεργία και σταματούν να αναζητούν εργασία, θα έχει μειώσει το γενικό ποσοστό ανεργίας θεαματικά (διότι ως γνωστό, για τη στατιστική όποιος δεν αναζητά εργασία δεν είναι άνεργος) και φυσικά θα θριαμβολογεί.
*Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου – ΠΕΟ
«Η ανεργία στην Κύπρο καταγράφει μία σημαντική πορεία αποκλιμάκωσης κατά τα τελευταία 2 χρόνια» (Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, 10.05.2016)
«Εχουμε αφήσει πίσω την ύφεση, είμαστε ξανά σε ανάπτυξη, βλέπουμε πως ακόμη και η ανεργία καταγράφει επιτέλους σημαντική μείωση» (Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, 06.05.2016)
«Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης θα είναι πολύ υψηλότερος από τις εκτιμήσεις και αν διατηρήσει η χώρα τη σταθερή προοπτική, στο τέλος του έτους ή στις αρχές του 2017, θα έχουμε μονοψήφιο αριθμό ανεργίας» (Αβέρωφ Νεοφύτου, 12 Μαΐου 2016)
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
