Τίποτε δεδομένο στις σχέσεις Ερντογάν με ΗΠΑ και ΕΕ

Του συνεργάτη μας Βαγγέλη Αρεταίου

Αυξάνονται οι προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί ο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό οι εξελίξεις αναδεικνύονται όλο και πιο αντίξοες για την Τουρκία και τον Τούρκο Πρόεδρο.

Οι άνεμοι των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων απέχουν πολύ από το να προμηνύονται ούριοι μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Τζο Μπάιντεν, ενώ οι σχέσεις με την ΕΕ δεν δείχνουν ικανές να δώσουν στον Ταγίπ Ερντογάν αυτά που περιμένει και που χρειάζεται.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η συνεργασία του ΑΚΡ με τους εθνικιστές του ΜΗΡ γίνεται όλο πιο δύσκολη, ενώ βετεράνοι αναλυτές εκτιμούν ότι κάτω από το βάρος των πιέσεων στην οικονομία αλλά και των πιέσεων που αναμένεται να αρχίσουν και από το εξωτερικό, η συνοχή της συμμαχίας του Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί δεν θεωρείται πλέον δεδομένη. Ωστόσο, καθώς οι επιλογές του Τούρκου Προέδρου είναι ασφυκτικά περιορισμένες, πολλοί είναι οι αναλυτές στην Τουρκία που εκτιμούν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα αναγκαστεί ενδεχομένως να επιλέξει το δρόμο ενός ακόμα πιο σφιχτού «εναγκαλισμού» με τους εθνικιστές.

 

ΗΠΑ και ΕΕ

Στην Άγκυρα πολλοί είναι αυτοί πλέον που ανησυχούν για την πορεία που θα πάρουν οι σχέσεις με την Ουάσινγκτον, καθώς τα πρώτα σημάδια που στέλνει ο Τζο Μπάιντεν και η νέα αμερικανική διοίκηση προς την Τουρκία ερμηνεύονται πολύ αρνητικά.

Εκτός από τον υποψήφιο Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, που αποκάλεσε την Τουρκία «λεγόμενο στρατηγικό σύμμαχο» και που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασης των κυρώσεων σε βάρος της για τους S-400, η τοποθέτηση του Μπρετ ΜακΓκερκ ως επικεφαλής του Λευκού Οίκου για τη Μέση Ανατολή θεωρήθηκε «κόκκινο πανί» στην Άγκυρα. Και αυτό διότι ο ΜακΓκερκ θεωρείται ότι ήταν ο πρωτεργάτης της συνεργασίας των ΗΠΑ με τους Κούρδους της Συρίας εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους».

Πάντως, όπως έγραψε σε πρόσφατο άρθρο της στο Al Monitor η έμπειρη δημοσιογράφος και αναλύτρια Αμπερίν Ζαμάν, το πραγματικό πρόβλημα της Τουρκίας είναι η συναίνεση ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο -μαζί και με τον νέο Πρόεδρο- ότι η Άγκυρα, και όχι ο ΜακΓκερκ, είναι αδίστακτη.

Στο μέτωπο της ΕΕ, παρ’ όλο που οι Ευρωπαίοι προσπαθούν διακαώς να βρουν ένα νέο τρόπο συμβίωσης με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, ουσιαστικά δεν έχουν και πολλά να δώσουν στον Τούρκο Πρόεδρο. Μπορεί να μην επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία, είπαν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές στη «Χαραυγή», αλλά ούτε στο θέμα της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης ούτε στο θέμα των ταξιδιωτικών θεωρήσεων οι Βρυξέλλες μπορούν να δώσουν στον Τούρκο Πρόεδρο αυτά που χρειάζεται.

Και η αδυναμία αυτή της ΕΕ, μαζί με τις δύσκολες τουρκο-αμερικανικές σχέσεις που διαγράφονται στον άμεσο ορίζοντα εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν άμεσα τους συσχετισμούς δυνάμεων στο εσωτερικό της Τουρκίας, αλλά και της συμμαχίας του ΑΚΡ με το ΜΗΡ.

 

Δυσκολίες στη συμμαχία

Την περασμένη βδομάδα, με αφορμή την επίθεση που δέχθηκε ένας δημοσιογράφος αντιπολιτευόμενης εφημερίδας και ένα στέλεχος του κόμματος του Αχμέτ Νταβούτογλου, πολλοί ήταν αυτοί στην Τουρκία που εξέφρασαν φόβους για επιστροφή των Γκρίζων Λύκων στην πολιτική σκηνή, καθώς οι δράστες των επιθέσεων φέρεται να ήταν μέλη των Γκρίζων Λύκων. Έντονες πολιτικές αντιδράσεις προκάλεσε και το γεγονός ότι ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί δεν καταδίκασε τις επιθέσεις.

Παράλληλα, επανήλθαν στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης οι εικασίες σύμφωνα με τις οποίες η συνεργασία ανάμεσα στο ΑΚΡ και το ΜΗΡ περνά βαθιά κρίση.

Έμπειροι δημοσιογράφοι και αναλυτές στην Τουρκία εκτιμούν ότι η συμμαχία ανάμεσα στα δύο κόμματα έχει εισέλθει σε περίοδο μεγάλων εντάσεων και αυτό, πρώτον διότι η οικονομία «ροκανίζει» τις εκλογικές βάσεις και των δύο κομμάτων, αλλά κυρίως του ΜΗΡ και δεύτερον, διότι ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί έχει ανάγκη να προβαίνει σε επιδείξεις ισχύος ώστε να αναγκάζει τον Ταγίπ Ερντογάν να συνεχίζει τη συνεργασία τους.

Όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταγράφουν σταθερά πλέον ότι το ΜΗΡ βρίσκεται κάτω του ορίου του 10%, αλλά και ότι η συμμαχία ΑΚΡ-ΜΗΡ απέχει από το 50% που απαιτείται για την εκλογή Προέδρου, αλλά και την αυτοδυναμία στην Εθνοσυνέλευση.

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι εντάσεις που αναμένονται στα τουρκο-αμερικανικά και ενδεχομένως οι απογοητεύσεις από την ΕΕ θα οξύνουν τις εντάσεις ανάμεσα στους εθνικιστές και στον Ταγίπ Ερντογάν και θα απειλήσουν τη συνοχή της συμμαχίας τους.

Ωστόσο, όπως σημειώνουν τα ίδια πρόσωπα, οι επιλογές του Τούρκου Προέδρου είναι πολύ περιορισμένες και συνεπώς είναι πιθανό να αναγκαστεί να «εναγκαλιστεί» ακόμα πιο πολύ με τους εθνικιστές, με ό,τι αποτελέσματα θα έχει αυτό τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό.

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy