Το 25% των Κέντρων Υγείας λειτουργούν με μόνο έναν ιατρό

 

• Κίνδυνος να μην καταφέρουν να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό που θα επέλθει μετο ΓεΣΥ
• Τι προτείνει η μελέτη της ΚPMG και τι απαντούν οι επαγγελματίες υγείας

 

Της Μαρίνας Κουμάστα

Τον κίνδυνο τα κρατικά Κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΚΠΦΥ) να μην μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό που θα επέλθει με το ΓεΣΥ υπογραμμίζει η μελέτη της KPMG, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας και εξετάζει τη λειτουργία των κρατικών νοσηλευτηρίων και κέντρων υγείας σε σχέση με το ανθρώπινο προσωπικό. Πρόβλημα εντοπίζουν οι μελετητές στο ωράριο των ΚΠΦΥ, με την παραδοχή ωστόσο ότι η επέκτασή του είναι δύσκολη λόγω έλλειψης προσωπικού. Το 25% των ΚΠΦΥ σήμερα λειτουργούν με μόνο έναν ιατρό! Οι μελετητές καταστούν σαφές ότι με την επικείμενη εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας, τα κρατικά Κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται στις αστικές περιοχές όπου υπάρχει αυξημένη κάλυψη από ιδιώτες ιατρούς, θα πρέπει να γίνουν ανταγωνιστικά για να μπορέσουν να προσελκύσουν ασθενείς και να μπορούν να είναι οικονομικά βιώσιμα.

Πρόβλημα το ωράριο

Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα τα οποία εντοπίζει η μελέτη αφορά το ωράριο λειτουργίας «αφού τα ΚΠΦΥ βρίσκονται σε μειονεκτικότερη θέση από τους ιατρούς του ιδιωτικού τομέα, παρά τις καλές υποδομές και τον εξοπλισμό που διαθέτουν, καθώς επίσης και το έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό». Το ωράριο, αναφέρουν οι μελετητές, «τα καθιστά λιγότερο ανταγωνιστικά, κυρίως λαμβάνοντας υπόψιν την επικείμενη εισαγωγή του ΓεΣΥ. Από την άλλη η επέκταση του ωραρίου λειτουργίας όλων των ΚΠΦΥ είναι δύσκολη γιατί το 25% λειτουργούν μόνο με ένα γιατρό».

Με βάση στοιχεία που δόθηκαν από αναλύσεις του Υπουργείου για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, οι μελετητές κρίνουν «ορθή τη λογική της συμπλεγματοποίησης των ΚΠΦΥ και την υιοθέτηση Περιφερικών Κέντρων που θα λειτουργούν ως πολυ-ιατρεία και θα παρέχουν περισσότερες και καλύτερες ιατρικές υπηρεσίες». Εκτιμούν ότι μέσα από την αναδιοργάνωση και τη συμπλεγματοποίηση θα επιτευχθεί ευκολότερη πρόσβαση για θεραπεία, βελτίωση της διαθεσιμότητας στα ΚΠΦΥ, μείωση του χρόνου αναμονής των ασθενών και επίτευξη μεγαλύτερου διαθέσιμου χρόνου ανά επίσκεψη ασθενή. Προτείνουν μάλιστα «σε ΚΠΦΥ όπου απασχολούνται πολλοί ιατροί, αλλά και η υπόλοιπη διεπαγγελματική ομάδα να λειτουργούν εξειδικευμένες κλινικές (π.χ. Κλινική Διαβήτη, Άσθματος) με εφαρμογή πρωτοκόλλων, εκπαίδευση των ασθενών και γενικά πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση, αποτελεσματικότερη εφαρμογή προληπτικών και ανιχνευτικών προγραμμάτων και προσέλκυση ασθενών που δεν είναι δικαιούχοι δωρεάν περίθαλψης, που λόγω της οικονομικής κρίσης άρχισαν να στρέφονται προς τις Υπηρεσίες Υγείας του δημοσίου τομέα». Οι μελετητές εκτιμούν επίσης ότι η ενδυνάμωση των ΚΠΦΥ θα επιφέρει μείωση των ασθενών και αποσυμφόρηση στα ΤΑΕΠ των νοσοκομείων.

Συμπλεγματοποίηση μόνο στη Λευκωσία

Εξετάζοντας όλα τα αστικά κέντρα στην Κύπρο οι μελετητές διαπιστώνουν ότι μόνο στη Λευκωσία δύναται να εξεταστεί το ενδεχόμενο συμπλεγματοποίησης, αφού λειτουργούν 13 κέντρα υγείας. «Στην αστική περιοχή της Λευκωσίας όπου θα μπορούσε να επιτευχθεί συμπλεγματοποίηση, 5 από τα Κέντρα Υγείας θα μπορέσουν να έχουν παρατεταμένο ωράριο για καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών», επισημαίνουν και προτείνουν την επέκταση των ωραρίων των εξής κέντρων υγείας:

-Στροβόλου

-Λακατάμειας

-Έγκωμης

-Αγλαντζιάς

-Καϊμακλίου

Οι προτάσεις των μελετητών

Για την επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των πέντε ΚΠΦΥ οι μελετητές κρίνουν ότι θα πρέπει να διακοπεί εντελώς η λειτουργία των εξωτερικών ιατρείων που στεγάζονται στο χώρο του Παλαιού Νοσοκομείου Λευκωσίας και του οποίου οι κτιριακές υποδομές με βάση στοιχεία του Υπουργείου Υγείας έχουν κριθεί ακατάλληλες από το Τμήμα Δημοσίων Έργων. «Μέσα από τη συμπλεγματοποίηση και την ενίσχυση των ΚΠΦΥ με το προσωπικό του Παλαιού Νοσοκομείου, όλοι οι ιατροί που εργάζονται στα υφιστάμενα αστικά κέντρα υγείας της Λευκωσίας θα εκτελούν περίπου 2-3 απογευματινές βάρδιες το μήνα» εκτιμούν και προχωρούν στο εξής σενάριο σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τους:

-Πέντε ΚΠΦΥ θα μπορούν να λειτουργούν 12 ώρες την ημέρα από τις 7:30 π.μ. μέχρι τις 19:30 μ.μ.

-Το Σάββατο 5 ώρες, από τις 8:00 π.μ. μέχρι τη 13:00 μ.μ.

-Οι καθημερινές βάρδιες θα μπορούσαν να διαμορφωθούν σε 7,5 ώρες η πρωινή (7:30 π.μ. – 15:00 μ.μ.) και 6,5 ώρες η απογευματινή (14:00 μ.μ. – 20:30 μ.μ.).

Το προσωπικό που θα χρειαστεί

Νοσηλευτές: Για να γίνει εφικτή η λειτουργία των πέντε Κέντρων Υγείας με απογευματινή βάρδια και εργασία το Σάββατο, θα πρέπει σε κάθε Κέντρο Υγείας να εργάζονται τουλάχιστον τέσσερις νοσηλευτές. Αν, αναφέρουν οι μελετητές, οι πέντε νοσηλευτικοί λειτουργοί του Παλαιού Νοσοκομείου κατανεμηθούν στα πέντε Κέντρα Υγείας διατηρείται αναλογία 0,7 και 0,8 νοσηλευτές ανά ιατρό με 4 – 7 νοσηλευτές να κυμαίνονται μεταξύ των πέντε ΚΠΦΥ.

Φαρμακοποιοί: Αναφορικά με την ανάγκη στελέχωσης του κάθε ΚΠΦΥ με φαρμακοποιούς και συνυπολογίζοντας οι μελετητές ότι χρειάζονται τουλάχιστον τρεις φαρμακοποιοί ανά ΚΠΦΥ (σύνολο 15 φαρμακοποιοί), τότε με βάση τους υφιστάμενους αριθμούς (11 φαρμακοποιοί) χρήζει η ανάγκη, κατά την εκτίμησή τους για πρόσληψη ακόμη ενός φαρμακοποιού (με την προϋπόθεση ότι το Παλαιό Νοσοκομείο θα κλείσει και οι 3 φαρμακοποιοί του νοσοκομείου θα κατανεμηθούν στα ΚΠΦΥ). Η δαπάνη για καθένα φαρμακοποιό εκτιμάται στις €33.008. Επί τούτου οι μελετητές προτείνουν και το εξής: Για εξοικονόμηση δαπανών θα μπορούσε το Υπουργείο να εξετάσει ποια τέσσερα από τα πέντε ΚΠΦΥ έχουν τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα ασθενών, έτσι ώστε να λειτουργούν φαρμακεία σε βάρδια μόνο στα τέσσερα από τα πέντε ΚΠΦΥ.

Βοηθητικό προσωπικό: Λαμβάνοντας οι μελετητές υπόψιν την εξοικονόμηση γραφέων από το Παλαιό Νοσοκομείο, ο απαιτούμενος αριθμός επιπρόσθετων γραφέων υπολογίζεται στους τέσσερις. Θα μπορούσε, σύμφωνα με τους μελετητές, οι γραφείς να εξασφαλιστούν από το εναλλάξιμο προσωπικό από άλλες υπηρεσίες. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό η δαπάνη για τέσσερις γραφείς εκτιμάται στις €97.620 (4 x €24.405).

Στα υπόλοιπα αστικά κέντρα, όπως γράφουν στη μελέτη τους οι ειδικοί της KPMG, «δεν υφίσταται ενδεχόμενο συμπλεγματοποίησης λόγω του μικρού αριθμού ΚΠΦΥ. Στη Λεμεσό λειτουργούν μόνο δύο αστικά Κέντρα Υγείας, στην Πάφο ένα, στη Λάρνακα δύο και στο Παραλίμνι ένα».

Επηρεάζονται τα ΤΑΕΠ

Η υφιστάμενη λειτουργία των Κέντρων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΚΠΦΥ) αποτελεί ίσως την πιο σημαντική στρέβλωση, η οποία οδηγεί σε δυσλειτουργίες και επηρεάζει σημαντικά τα νοσοκομεία και κυρίως τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, αναφέρει η μελέτη της KPMG που έγινε για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένα η μελέτη διαπιστώνει περιορισμένη διαθεσιμότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας κατά τις απογευματινές ώρες με αποτέλεσμα να μην ικανοποιούνται οι ανάγκες των ασθενών. Ενδεικτικά, όπως αναφέρουν οι μελετητές, στη Λευκωσία δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση όλων των ασθενών στα κρατικά Κέντρα Υγείας αφού το μόνο Κέντρο που παρέχει υπηρεσίες κατά τις απογευματινές ώρες για ολόκληρη την περιοχή Λευκωσίας είναι το Παλαιό Νοσοκομείο Λευκωσίας, το οποίο στελεχώνεται με 3 γιατρούς. Προσφάτως άρχισε να λειτουργεί απογευματινά ιατρεία και το Ιατρικό Κέντρο στα Λατσιά. «Ως επακόλουθο», αναφέρουν οι μελετητές, «δημιουργείται συνωστισμός στα ΤΑΕΠ των νοσοκομείων, κυρίως κατά τις απογευματινές και βραδινές ώρες, για μη επείγοντα περιστατικά». Εκτιμούν ότι οι ώρες αιχμής των ΤΑΕΠ είναι μεταξύ 11:00-15:00 και 20:00-23:00.

Τι λένε γιατροί και νοσηλευτές

Σχολιάζοντας τη συμπλεγματοποίηση των αστικών κέντρων υγείας ο πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ, Σωτήρης Κούμας, είπε πως το όλο θέμα χρήζει συζήτησης σε βάθος. Είναι ένα θέμα το οποίο χρειάζεται ενδελεχή μελέτη, είπε χαρακτηριστικά και ανέφερε πως αυτό το οποίο πρέπει να ξεκαθαρίσει είναι το περιεχόμενο της συμπλεγματοποίησης. «Όταν έρθει μια τέτοια πρόταση στο τραπέζι, τότε θα τη συζητήσουμε». Ο εκπρόσωπος Τύπου της ΠΑΣΥΝΟ, Θεόδωρος Πετέλης, μιλώντας στη «Χ» ανέφερε πως η συμπλεγματοποίηση κέντρων υγείας, με δεδομένο ότι θα δημιουργηθούν κέντρα σωστά στελεχωμένα και επαρκώς εξοπλισμένα, φαίνεται πως θα επιφέρει όφελος προς τους ασθενείς. Ωστόσο είπε, για να μπορεί η συντεχνία να τοποθετηθεί επίσημα σε αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να έχει μπροστά της πρόταση για να μπορεί να τη μελετήσει και να εκφράσει τις απόψεις της.