«Το ΑΚΕΛ είναι η ελπίδα για μια σωστή λύση του Κυπριακού»

«Ούτε όσοι λένε όχι σε όλα, ούτε όσοι λένε ναι σε όλα υπηρετούν την προοπτική μιας σωστής λύσης τους Κυπριακού»

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Η Σκεύη Κούτρα Κουκουμά δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Εδώ και χρόνια βρίσκεται στις επάλξεις αγωνιζόμενη μαζί με το ΑΚΕΛ για τα δίκαια του απλού κόσμου, για τα δικαιώματα των γυναικών, των προσφύγων, της κοινωνίας μας γενικότερα. Η Σκεύη Κουκουμά επαναδιεκδικεί μια θέση στο Κοινοβούλιο για την επαρχία Αμμοχώστου και στη συνέντευξη που ακολουθεί επισημαίνει, μεταξύ άλλων, πως η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προωθήσει μια βίαιη αναδιανομή του πλούτου του τόπου προς όφελος 100-200 οικογενειών της ελίτ.

Στόχος του ΔΗΣΥ, άλλωστε, όπως εκτιμά, είναι ένα μόνιμο μνημόνιο για την εργατική τάξη της Κύπρου. Την ίδια ώρα τονίζει πως η λύση του Κυπριακού είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους Κυπρίους και όχι μόνο τους Αμμοχωστιανούς. Βέβαια, η πόλη της Αμμοχώστου έχει ιδιαίτερη σημασία. Η επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της και το ξαναζωντάνεμα της πόλης από τους Ε/κ και Τ/κ, μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα αρμονικής συνεργασίας και συμβίωσης των δύο κοινοτήτων.

Πόσο σημαντική ήταν για σένα η απόφαση να επαναδιεκδικήσεις το βουλευτικό αξίωμα; Ιδιαίτερα σε μια εποχή δύσκολη τόσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και για το γεγονός ότι ακόμη, δυστυχώς, ο σεξισμός είναι διάχυτος στην κυπριακή κοινωνία;

Στο ΑΚΕΛ οι αποφάσεις για συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο δεν είναι ατομική υπόθεση αλλά συλλογική. Στο ΑΚΕΛ δεν συμβαίνουν, ευτυχώς, τα φαινόμενα που επικρατούν σε άλλους πολιτικούς χώρους, με προσωπικές ατζέντες, πολυδάπανες διαφημίσεις υποψηφίων και διασυνδέσεις με τους καναλάρχες, ώστε να καταφέρνουν κάποιοι να επιβάλλονται στους άλλους. Αυτό είναι κάτι που ως ΑΚΕΛ πρέπει να προασπίσουμε.

Τα θέματα της σύγχρονης γυναίκας, ο σεξισμός, η κατάσταση στα ανθρώπινα δικαιώματα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων αποτελούν πεδία στα οποία η Κύπρος υστερεί. Η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση που βιώνει ο τόπος οδηγεί αλυσιδωτά σε συρρίκνωση των δικαιωμάτων για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, σε αύξηση φαινομένων όπως η ενδο-οικογενειακή βία. Οι γυναίκες πλήττονται διπλά. Δεν είναι τυχαίο που το 2014 οι περισσότερες από τις μισές καταγγελίες στην Αρχή Ισότητας αφορούσαν διακρίσεις λόγω φύλου και σχεδόν στο σύνολό τους αφορούσαν τον ιδιωτικό τομέα: απολύσεις εγκύων, διακρίσεις στην πρόσληψη και την ανέλιξη, διακρίσεις στη μητρότητα αλλά και σεξουαλική παρενόχληση.

Oσον αφορά λοιπόν αυτά τα θέματα, το ΑΚΕΛ έχει παραγάγει χειροπιαστό κοινοβουλευτικό έργο που πρέπει να συνεχιστεί και στην επόμενη Βουλή. Πρόσφατο παράδειγμα είναι το θέμα των δικαιωμάτων των καρκινοπαθών και άλλων ασθενών που υποφέρουν από χρόνια νοσήματα, το οποίο βγήκε στην επιφάνεια με το περιστατικό της απόλυσης καρκινοπαθούς εργαζόμενης από επιχείρηση, μετά από ένα χρόνο αγώνα με τον καρκίνο του μαστού.

Το ΑΚΕΛ ενέγραψε το θέμα και κατέθεσε πρόταση νόμου, η οποία στοχεύει να διευρύνει την περίοδο κατά την οποία απαγορεύεται η απόλυση ενός εργαζομένου που ασθενεί σοβαρά. Μόνο το τελευταίο τρίμηνο το ΑΚΕΛ προώθησε επίσης προτάσεις νόμου για την προστασία της παρένθετης μητρότητας, για την ψυχολογική στήριξη των ανήλικων παιδιών που βιώνουν ενδο-οικογενειακή βία, για το επίδομα μονογονιού σε γονέα ανήλικων παιδιών όταν ο άλλος γονέας βρίσκεται στη φυλακή, για τον τερματισμό της αναχρονιστικής πρόνοιας για τερματισμό του επιδόματος μονογονιού όταν η γυναίκα έχει συμβίο, για το θέμα της πατρότητας σε περιπτώσεις που παιδί γεννιέται πριν την έκδοση διαζυγίου, για την επιπλέον στήριξη της γυναίκας που κυοφορεί δίδυμα, τρίδυμα κ.λπ..

Ποια μηνύματα παίρνετε από τις μέχρι σήμερα επαφές σας με τον κόσμο; Δεδομένων και των δυσκολιών που υπάρχουν λόγω της κρίσης και των πολιτικών λιτότητας;

Μέσα στα λαϊκά στρώματα, στους χαμηλόμισθους, στους άνεργους, στους συνταξιούχους, επικρατεί αγανάκτηση. Οχι μόνο γιατί η κατάσταση που βιώνουν είναι δραματική, αλλά και γιατί ακούν από πάνω τα κυβερνητικά στελέχη να μιλούν για «success story». Δεν είναι αδικαιολόγητη αυτή η αγανάκτηση, γιατί ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι όσα βιώνουν δεν είναι απλή ανικανότητα ή αδυναμία της κυβέρνησης να λύσει προβλήματα.

Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προωθήσει μια βίαιη αναδιανομή του πλούτου του τόπου προς όφελος 100-200 οικογενειών της ελίτ, με αποτέλεσμα το βιοτικό επίπεδο όλων των υπολοίπων να σπρώχνεται προς τα κάτω. Επίσης, εκτιμώ ότι ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι η κατάσταση που δημιούργησε η κυβέρνηση δεν θα είναι προσωρινή, αφού το ξήλωμα των εργασιακών σχέσεων θα μας μείνει, ενώ οι ημικρατικοί θα ξεπουληθούν μια για πάντα. Στόχος του ΔΗΣΥ είναι ένα μόνιμο μνημόνιο για την εργατική τάξη της Κύπρου.

Από την άλλη, συναντούμε συνεχώς περισσότερο κόσμο, ο οποίος –έστω και με διαφωνίες ή και παράπονα- εκτιμά ότι το ΑΚΕΛ είναι η ελπίδα της Κύπρου για μια σωστή λύση του Κυπριακού και το μοναδικό εμπόδιο που μπορεί να σταματήσει την ταξική επίθεση κυβέρνησης-ΔΗΣΥ-κεφαλαίου στους εργαζομένους.

Πρόσφατα ανακινήσατε μια πτυχή της κυπριακής τραγωδίας – ίσως από τις πιο οδυνηρές και δύσκολες. Το ζήτημα της στήριξης των γυναικών που έχουν υποστεί το έγκλημα του βιασμού από άνδρες του τουρκικού στρατού κατά την εισβολή του 1974. Αντιλαμβάνομαι ότι ήταν μια δύσκολη περίοδος για εσάς με όλες αυτές τις μαρτυρίες που λάβατε, με τις προσπάθειες που έγιναν να δικαιωθούν έστω και στο ελάχιστο οι γυναίκες αυτές.

Το πρώτο αίσθημα ήταν η απογοήτευση γιατί μια τόσο σοβαρή και οδυνηρή πτυχή για δεκαετίες δεν έλαβε την προσοχή που της αναλογούσε. Στον πόνο από τη βάρβαρη εμπειρία του βιασμού, στις ενοχές που φορτώθηκαν από τον οικογενειακό κύκλο, προστέθηκε και η απουσία στήριξης από την πολιτεία. Μετά την ανάδειξη του θέματος, συναντήθηκα και μίλησα προσωπικά με κάθε γυναίκα που επικοινώνησε μαζί μου. Για ορισμένες γυναίκες ήταν η πρώτη φορά στη ζωή τους που μιλούσαν γι’ αυτό τον εφιάλτη.

Τα συναισθήματα δεν μπορούν να αποτυπωθούν με λέξεις. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσω με ικανοποίηση ότι η διαδικασία αναγνώρισής τους ως παθούσες του 1974 και η στήριξή τους προχωρεί με την απαραίτητη διακριτικότητα. Θέλω να επαναλάβω και με αυτή την ευκαιρία, ότι οι γυναίκες-θύματα δεν έχουν τίποτα να ντρέπονται για όσα πέρασαν. Η ντροπή ανήκει στους δράστες, τον τουρκικό στρατό. Πρέπει επίσης να επισημάνω ότι βιασμοί διαπράχθηκαν και από τους φασίστες των δύο κοινοτήτων, τους οποίους επίσης καταδικάζουμε απερίφραστα.

Πόσο σημαντικό είναι για εσάς τους Αμμοχωστιανούς η προοπτική επίλυσης του Κυπριακού; Πώς κρίνετε τις μέχρι σήμερα εξελίξεις;

Οι εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις δεν είναι «μαύρο-άσπρο». Υπήρξε πρόοδος σημαντική, αλλά υπάρχει ακόμα δρόμος για να φτάσουμε σε συμφωνία. Ομως πρέπει να κάνουμε όσα περνούν από το χέρι μας για να διανυθεί αυτός ο δρόμος, γιατί η λύση του Κυπριακού είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους Κυπρίους, όχι μόνο για τους Αμμοχωστιανούς. Σίγουρα, η πόλη της Αμμοχώστου έχει ιδιαίτερη σημασία. Η επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της και το ξαναζωντάνεμα της πόλης από τους Ε/κ και Τ/κ μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα αρμονικής συνεργασίας και συμβίωσης των δύο κοινοτήτων. Η ανοικοδόμηση της πόλης μας μέσα σε μια επανενωμένη Κύπρο θα είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της νέας γενιάς του τόπου.

Σας ανησυχεί η προσπάθεια από πλευράς συγκεκριμένων κύκλων δαιμονοποίησης ή και ακύρωσης της όποιας προοπτικής λύσης;

Ούτε η δαιμονοποίηση, ούτε η ωραιοποίηση της κατάστασης στο Κυπριακό εξυπηρετούν την προσπάθειά μας. Ούτε όσοι λένε «όχι σε όλα» ούτε όσοι λένε «ναι σε όλα» υπηρετούν την προοπτική μιας σωστής λύσης του Κυπριακού που θα τερματίζει την κατοχή και θα επανενώνει το νησί μας. Πιστεύω πραγματικά, ότι η μεγάλη πλειονότητα της ελληνοκυπριακής κοινότητας είναι έτοιμη για ένα συμβιβασμό με τους Τ/κ, όχι όμως συμβιβασμό με την κατοχή και τους ξένους εγγυητές. Θέλει λύση, γιατί αντιλαμβάνεται ότι η μη λύση βυθίζει την Κύπρο σε μια κινούμενη άμμο και ταυτόχρονα γνωρίζει ότι μια κακή λύση δεν θα έχει μέλλον. Η πολιτική του ΑΚΕΛ εκφράζει ακριβώς αυτό: λύση βασισμένη σε αρχές.

---

Η κυβέρνηση δεν νοιάζεται για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της ελεύθερης Αμμοχώστου

Είστε υποψήφια στην επαρχία Αμμοχώστου. Νιώθετε ότι χρειάζεται από πλευράς των βουλευτών περισσή προσπάθεια, ώστε να επιλύονται κάποια προβλήματα που απασχολούν την Αμμόχωστο; Είναι κάπως στο περιθώριο από πλευράς κυβέρνησης;

Η ανεργία, η έλλειψη σύγχρονων υποδομών και η απουσία σημαντικών κρατικών υπηρεσιών είναι τα σημαντικότερα βαρίδια για την ελεύθερη Αμμόχωστο. Τα πράγματα οξύνονται από τις πρακτικές μεγαλοξενοδόχων της περιοχής που εκμεταλλεύονται διπλά τους ξενοδοχοϋπαλλήλους, Κυπρίους και ξένους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αδήλωτη εργασία στην ελεύθερη Αμμόχωστο αγγίζει ενίοτε το 40%, ιδιαίτερα σε χώρους όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία, οικοδομές, τουριστικά καταστήματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη κάθε προστασίας για τους εργαζομένους.

Τον Αύγουστο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έριξε διάφορα πυροτεχνήματα-εξαγγελίες για την ελεύθερη Αμμόχωστο. Πρόκειται για μέτρα αργοπορημένα, ελλιπή, χωρίς καμία πρόνοια για την παιδεία, τον αθλητισμό, τη μείωση της ανεργίας, την υγεία, την αγροτική ανάπτυξη, ενώ ο καταμερισμός των έργων μεταξύ των δήμων και των κοινοτήτων ήταν ανισομερής.

Μάλιστα, όπως αποδείχθηκε, η κυβέρνηση κορόιδεψε κανονικότατα τους κατοίκους της περιοχής για το θέμα της ανέγερσης Περιφερειακού Κολυμβητηρίου στη Δερύνεια, αφού, ενώ ο Πρόεδρος το υποσχέθηκε, στον Προϋπολογισμό του 2016 δεν προβλέπεται κανένα κονδύλι. Εχουμε μάλιστα πολλά προβλήματα στο οδικό σύστημα της περιοχής, εξαιτίας σοβαρών κακοτεχνιών στο έργο κατασκευής του Κεντρικού Αποχετευτικού Συστήματος Κοκκινοχωρίων, με περιστατικά υποχώρησης οδοστρώματος και κίνδυνο για τη ζωή οδηγών και παιδιών, όπως πρόσφατα στο Αυγόρου, στη Δερύνεια και άλλες κοινότητες. Η κυβέρνηση, δυστυχώς, δεν νοιάζεται για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της ελεύθερης Αμμοχώστου.

Ως ΑΚΕΛ έχουμε συγκεκριμένα αιτήματα για την ποιότητα ζωής της ελεύθερης Αμμοχώστου, τα οποία προωθούμε από κάθε έπαλξη: Για την εκπαίδευση (ανέγερση Λυκείου στη Δερύνεια, Γυμνασίου στην Αγία Νάπα, 5ου Δημοτικού στο Παραλίμνι, νέου νηπιαγωγείου στο Δάσος Αχνας, αίθουσα εκδηλώσεων στην Τεχνική Παραλιμνίου), για τη δημόσια υγεία (με ενίσχυση σε προσωπικό του Γ. Νοσοκομείου Αμμοχώστου και αναβάθμιση των Αγροτικών Ιατρικών Κέντρων), για τον αθλητισμό (κατασκευή Κολυμβητηρίου στη Δερύνεια και Αθλητικού Κέντρου στην Αγία Νάπα).