Το δημοσιογραφείν εν καιρώ πανδημίας κορονοϊού

Του
Γιώργου Φράγκου*

 

Ο κορονοϊός, μέσα σε πολύ βραχύ χρονικό διάστημα, κατάφερε να αλλάξει άρδην τη δημοσιογραφία και τα ΜΜΕ παγκοσμίως. Άλλαξε δραματικά τη θεματογραφία, άλλαξε καταλυτικά τον τρόπο και τις συνθήκες εργασίας. Το δημοσιογραφικό και μιντιακό τοπίο είναι πια εντελώς διαφορετικά. Όλες οι θεματικές και υπο-θεματικές των ΜΜΕ έχουν διαφοροποιηθεί αισθητά, ευδιάκριτα και νομοτελειακά. Ο τρόπος εργασίας των δημοσιογράφων άλλαξε ριζικά και οι συνθήκες υπό τις οποίες καλούνται να επιτελέσουν την αποστολή και το έργο τους είναι εντελώς διαφορετικές, αλλά και αφάνταστα πιο δυσχερείς. Έντυπος, διαδικτυακός, ηλεκτρονικός-ραδιοτηλεοπτικός Τύπος επανιεράρχησαν τις προτεραιότητές τους. Το ζωντανό ρεπορτάζ προσλαμβάνει άλλες μορφές, η σχολιογραφία αλλάζει προσανατολισμούς, η αρθρογραφία αγγίζει άλλους ορίζοντες. Και μέσα σε όλη αυτή τη δραματική κοσμογονία, ο δημοσιογράφος καλείται να εργαστεί, να επιτελέσει έργο, να υπηρετήσει μια αποστολή, ένα λειτούργημα, που ούτως ή άλλως πάντα υπήρξε δύσκολο, δυσχερές και πολυδαίδαλο. Ο δημοσιογράφος οφείλει να βρίσκεται στην καρδιά των γεγονότων, προκειμένου να αποκομίσει πλήρη και σφαιρική εικόνα των όσων θα καταγράψει και θα μεταφέρει στην κοινή γνώμη. Μόνο που η καρδιά των γεγονότων εμπερικλείει πλέον κινδύνους και υπόκειται σε περιορισμούς διακίνησης. Έτσι επιστρατεύεται η τεχνολογία, που δεν αποτελεί πάντα εχέγγυο πιστής απόδοσης των δρωμένων. Όπως και να έχει, σε περιόδους κρίσης οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ πρέπει να τυγχάνουν περαιτέρω διευκολύνσεων και μεγαλύτερης αρωγής, αντί πρόσθετων περιορισμών, μεγαλύτερων ακόμα και από ό,τι ισχύει για όλους τους υπόλοιπους πολίτες. Όπως σε καιρό πολέμου η απρόσκοπτη λειτουργία των ΜΜΕ και η ανεμπόδιστη εργασία των δημοσιογράφων αποτελεί μέρος της αμυντικής θωράκισης μιας χώρας, ομοίως και εν καιρώ πανδημίας. Η απρόσκοπτη λειτουργία των ΜΜΕ και η ανεμπόδιστη εργασία των δημοσιογράφων αποτελούν αναπόσπαστο και νευραλγικό μέρος της αντιμετώπισης της λαίλαπας του κορονοϊού από όλα τα συγκρατημένα και θεσμοθετημένα όργανα της πολιτείας μας. Εξάλλου, όπως απέδειξε η ίδια η ζωή και η καθημερινή πρακτική των τελευταίων εβδομάδων, από όλες τις επαγγελματικές ομάδες το βάρος διαχείρισης της πανδημίας επωμίζονται πρώτα οι γιατροί και οι νοσηλευτές και μετά οι δημοσιογράφοι. Διότι η ενημέρωση της κοινής γνώμης είναι η αμυντική μας θωράκιση έναντι του ιού. Και την ενημέρωση την επωμίζονται  αποκλειστικά οι δημοσιογράφοι.

Βεβαία ο ρόλος της δημοσιογραφικής κοινότητας είναι διττός. Ναι μεν ενισχύουμε τις αρμόδιες αρχές στη διάδοση και μετάδοση όλων των συναφών οδηγιών και διαταγμάτων περί της πανδημίας, αλλά την ίδια ώρα ελέγχουμε και εξετάζουμε κριτικά τις οδηγίες, τις αποφάσεις και αυτά τα διατάγματα. Ελέγχουμε και κρίνουμε τη στόχευση, τη συγκρότηση, την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των όσων αποφασίζονται και εφαρμόζονται.  Την ίδια ώρα βέβαια η δημοσιογραφική κοινότητα οφείλει να είναι αυτοκριτική και με τον εαυτό της, αλλά και κριτική για το σύνολο των πολιτών. Ως Ένωση Συντακτών από την πρώτη στιγμή καλέσαμε όλους τους συναδέλφους όπως στα σχετικά με τον κορονοϊό ρεπορτάζ αποφεύγουν το συναισθηματισμό, την εντυπωσιοθηρία και την υπερβολή και όπως απευθύνονται αποκλειστικά και μόνο στους αρμόδιους και στους εμπειρογνώμονες για άντληση ενημέρωσης και συναφών πληροφοριών. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων η δημοσιογραφική δεοντολογία τηρείται και δεν έχουμε παρά να σεμνυνόμαστε γι’ αυτό.

Όσον αφορά την κριτική στάση των δημοσιογράφων έναντι όλων των πολιτών και για τον τρόπο και το βαθμό συμμόρφωσής τους σε όλα τα αναγκαία και επιβεβλημένα μέτρα, δεν είναι λίγες οι φορές που μέσα από τα ΜΜΕ ασκήθηκε κριτική για όλες τις περιπτώσεις και τα φαινόμενα απείθειας, άσκεφτων ενεργειών, παρατυπιών και παρανομιών. Και έτσι θα συνεχίσει να ενεργεί η δημοσιογραφική κοινότητα μέχρι τέλους. Αυτός είναι ο διττός, ο πολλαπλός της ρόλος.

Άφησα για το τέλος τη συνδικαλιστική πτυχή του όλου θέματος δημοσιογραφία και κορονοϊός. Η Ένωση Συντακτών Κύπρου έχει την πεποίθηση ότι η κατανομή των βαρών από την πανδημία του κορονοϊού πρέπει να είναι ακριβοδίκαιη, ισομερής, κοινωνικά ευαίσθητη και αλληλέγγυα. Εργοδότες και εργοδοτούμενοι, ιδιοκτήτες ΜΜΕ και δημοσιογράφοι να επωμιστούν το βάρος που πραγματικά τους αναλογεί, χωρίς η πλάστιγγα να γέρνει προς τη μια ή την άλλη πλευρά. Όποτε διαπιστώνεται «αξιοποίηση» του κορονοϊού προς περαιτέρω συρρίκνωση εργασιακών δικαιωμάτων και ωφελημάτων, η ΕΣΚ θα προβαίνει στις δέουσες ενέργειες, καταγγέλλοντας και στηλιτεύοντας ανάλογα φαινόμενα.

*Πρόεδρος ΕΣΚ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy