Το εµπόριο της Πράσινης Γραµµής συµβάλλει στην οικοδόµηση εµπιστοσύνης µεταξύ των δύο κοινοτήτων

Κανείς δεν γίνεται «προδότης» όταν αγοράζει προϊόντα που παράγονται από την άλλη κοινότητα

Η υπάρχουσα πολιτική/ψυχολογική στάση για τις συναλλαγές µε τους Τουρκοκυπρίους παραµένει το µεγαλύτερο εµπόδιο

Για πρώτη φορά µετά από όλα αυτά τα χρόνια, ο ετήσιος όγκος συναλλαγών αυξήθηκε από 6,1 εκατ. ευρώ σε 14,7 εκατ. ευρώ το 2022

Μέσα στο 2023 αναμένεται ο εµπλουτισµός των προϊόντων που επιτρέπεται να διακινούνται

Πέρα από τα αγροτικά προϊόντα, υπάρχουν και βιοµηχανικά προϊόντα τα οποία αποτελούν ένα πολύ µεγάλο ποσοστό των εµπορευµάτων που διακινούνται διαµέσου της Πράσινης Γραµµής βάσει των σχετικών κανονισµών, όπως µας δήλωσε ο αναπληρωτής Γενικός Γραµµατέας του Τουρκοκυπριακού Εµπορικού Επιµελητηρίου, Μουσταφά Εργκιουβέν. Συγκεκριµένα, τον τελευταίο χρόνο ψηλά στη λίστα είναι τα προκατασκευασµένα δοχεία, τα υλικά κατασκευής, τα ξύλινα έπιπλα, τα πλαστικά προϊόντα και τα φρέσκα ψάρια. Αυτά τα πέντε προϊόντα καλύπτουν σχεδόν το 89% του συνολικού όγκου. Σε ό,τι αφορά τα εµπόδια που παρατηρούνται, αυτά περιορίζονται κυρίως στην πολιτική και ψυχολογική προσέγγιση σε ό,τι αφορά τα τουρκοκυπριακά προϊόντα, αφού υπάρχει η άρνηση να φθάσουν σε ράφια ελληνοκυπριακών καταστηµάτων.

 

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

 

Πώς ο Κανονισμός για την Πράσινη Γραμμή έχει επηρεάσει τις εμπορικές, αλλά και τις διαπροσωπικές επαφές στην Κύπρο;

Ο Κανονισμός για την Πράσινη Γραμμή, κατά κανόνα, επιτρέπει τη διέλευση τοπικών προϊόντων από το βόρειο τμήμα του νησιού στο νότιο. Υπάρχει, όμως και μια παρόμοια διαδικασία που επιτρέπει και αντίστροφα τη διέλευση προϊόντων από το νότιο μέρος στο βόρειο.

Ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής έχει αναδείξει ένα κοινό συμφέρον των ανθρώπων που είναι το εμπόριο. Με τα χρόνια, η εμπορική σχέση μεταξύ αποστολέων και παραληπτών έχει εξελιχθεί περισσότερο σε σχέση φιλίας. Ορισμένοι από τους παραγωγούς που εμπορεύονται ενεργά μέσω της Πράσινης Γραμμής έχουν σταθερούς παραλήπτες και έχουν εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ τους. Αυτό συμβάλλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο νησί. Ως εταίρος εφαρμογής του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή για περίπου 20 χρόνια, το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο πάντα υποστήριζε το εμπόριο της Πράσινης Γραμμής και εργαζόταν για την επέκτασή του. Διότι πιστεύουμε ότι η οικονομική και η εμπορική συνεργασία μεταξύ των δύο κοινοτήτων διαδραματίζει πολύ σημαντικό και καθοριστικό ρόλο στην προσέγγιση των δύο κοινοτήτων.

 

 

Έχει συμβάλει ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής στην ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων πέρα από το εμπόριο μέσω της διαδικασίας αυτής;

Η πιο θετική συμβολή του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής είναι η πολύ συχνή επικοινωνία μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Πριν από τη θέσπιση τού εν λόγω Κανονισμού δεν υπήρχε ούτε εμπορική επικοινωνία ούτε δραστηριότητες μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Με την έναρξη ισχύος του Κανονισμού, οι οικονομικές δραστηριότητες άρχισαν να αναπτύσσονται και συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Αυτό γίνεται σε δύο κατευθύνσεις. Είναι οι εμπορικές μεταβάσεις που γίνονται μέσω του Τουρκοκυπριακού Εμπορικού Επιμελητηρίου και οι οικονομικές δραστηριότητες που προκύπτουν από τις προσωπικές αγορές.

Ωστόσο, παρά τη σχετική ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων ο όγκος του εμπορίου παρέμεινε στάσιμος για πολλά χρόνια. Για πρώτη φορά, μετά από όλα αυτά τα χρόνια, ο ετήσιος όγκος συναλλαγών αυξήθηκε από 6,1 εκατ. ευρώ σε 14,7 εκατ. ευρώ το 2022. Κύριοι λόγοι αυτής της αύξησης είναι η υποτίμηση της τουρκικής λίρας και η ανατίμηση του ευρώ έναντί της και η αύξηση του πληθωρισμού και του κόστους στο νότιο μέρος της Κύπρου, γεγονός που παρακίνησε ορισμένες επιχειρήσεις να αναζητήσουν εναλλακτικούς προμηθευτές στο βόρειο μέρος προκειμένου να μειώσουν ανάλογα το κόστος τους.

 

 

Ποια προβλήματα εντοπίζετε στη διαδικασία αυτή;

Μέσα από το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής έχουν αναδειχθεί κάποια πολιτικά ή ψυχολογικά εμπόδια, ο περιορισμένος χρόνος για κτηνιατρική επιθεώρηση φρέσκων ψαριών, τα προβλήματα μεταφοράς χρημάτων και τραπεζικών επιταγών και οι περιορισμοί στα τουρκοκυπριακά βαρέα εμπορικά οχήματα. Θα έλεγα ότι η υπάρχουσα πολιτική/ψυχολογική στάση απέναντι στις συναλλαγές με τους Τουρκοκυπρίους παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο. Η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων προτιμούν να μένουν αφανείς όταν συναλλάσσονται με τους Τουρκοκυπρίους. Παρ’ όλες τις προσπάθειες, τα τουρκοκυπριακά προϊόντα απέτυχαν να φτάσουν στα ράφια της ελληνοκυπριακής αγοράς λόγω άρνησης από τους Ελληνοκύπριους καταστηματάρχες.

Για να ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα εργαζόμαστε σε ένα δικοινοτικό έργο. Στόχος μας είναι να αυξήσουμε την ευαισθητοποίηση για το εμπόριο της Πράσινης Γραμμής και τις ευκαιρίες και για τις δύο πλευρές. Θέλουμε να παρακινήσουμε και τις δύο κοινότητες να αναπτύξουν περισσότερο τις εμπορικές τους σχέσεις, τονίζοντας ότι το εμπόριο δεν έχει εθνικότητα και κανείς δεν γίνεται «προδότης» όταν αγοράζει προϊόντα που παράγονται από την άλλη κοινότητα.

Ένα άλλο πρόβλημα που προκύπτει είναι το γεγονός ότι το πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού είναι πολύ «περιορισμένο» από τη φύση του. Ρυθμίζει μόνο το ενδονησιωτικό εμπόριο και είναι μόνο ένα προσωρινό μέτρο. Επιπλέον, είναι περιορισμένο ως προς τα προϊόντα που επιτρέπει να διακινηθούν.

 

 

Δεν έγιναν κινήσεις για διεύρυνση του πεδίου;

Βεβαίως. Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται στον Κανονισμό: «Μέχρι να είναι διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας των ζώων … η μετακίνηση ζώων και ζωικών προϊόντων θα απαγορεύεται». Τον Μάιο του 2007, ως πρώτο βήμα για τη σταδιακή άρση αυτής της απαγόρευσης, η απόφαση της Επιτροπής (330/2007) επέβαλε την εμπορία νωπών ψαριών και μελιού πέρα από την Πράσινη Γραμμή. Το Επιμελητήριο υπέβαλε αίτηση για εμπορία ψαριών υδατοκαλλιέργειας το 2010 και τα αποτελέσματα των δοκιμών μας υπήρξαν θετικά, που θα είναι ένα ακόμη άνοιγμα για τα ζωικά προϊόντα, ωστόσο η απαιτούμενη ρύθμιση για το εμπόριο ψαριών υδατοκαλλιέργειας εκκρεμεί ακόμη.

Το 2021, η απόφαση της Επιτροπής τροποποιήθηκε περιλαμβάνοντας το Hellim/Halloumi (ΠΟΠ), ωστόσο καθώς η διαδικασία ΠΟΠ συνεχίζεται στο βόρειο μέρος και λόγω των προϋποθέσεων που τίθενται στην απόφαση, το εμπόριο χαλλουμιού (ΠΟΠ) δεν αναμένεται να ξεκινήσει πριν το 2024. Να σημειώσω ακόμη ότι, μετά από πολλές προσπάθειες, το 2022 καταργήθηκε η απαγόρευση για 7 επεξεργασμένα τρόφιμα μη ζωικής προέλευσης που είναι το ελαιόλαδο, ελιές, μαρμελάδα, μελάσα χαρουπιού, ταχίνι, χαλβάς και χυμός φρούτων. Οι προσπάθειες να συμπεριληφθούν και άλλα προϊόντα συνεχίζονται και αναμένεται εμπλουτισμός των προϊόντων που επιτρέπεται να διακινούνται μέσα στο 2023.

 

 

Από το 2004 έως τώρα που έχει τεθεί σε εφαρμογή ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής ποιες αλλαγές έχουν συμβεί στον τομέα της εμπορίας προϊόντων;

Έχει σημειωθεί αλλαγή στον τομέα της διαχείρισης προϊόντων. Υπάρχουν αγαθά που επιτρέπονται από την απόφαση της Επιτροπής. Στο πλαίσιο αυτό π.χ. το 2007 άρθηκε η απαγόρευση του φρέσκου ψαριού και του μελιού. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για το χαλλούμι το 2021 με καταχωρισμένο προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

 

 

Ποια είναι τα κύρια προϊόντα και ο όγκος των εμπορευμάτων που διακινούνται διαμέσου της Πράσινης Γραμμής;

Τα πιο εμπορεύσιμα προϊόντα, εκτός από τα αγροτικά προϊόντα, είναι τα βιομηχανικά προϊόντα. Σε αυτά περιλαμβάνονται έπιπλα, πλαστικά μπουκάλια και πλαστικές σακούλες, προκατασκευασμένα δοχεία, υλικά κατασκευής, παράθυρα και πόρτες αλουμινίου. Επιπλέον, το φρέσκο ψάρι βρίσκεται στη λίστα με τα πιο εμπορεύσιμα προϊόντα από το 2007.

Τον τελευταίο χρόνο ψηλά στη λίστα είναι τα προκατασκευασμένα δοχεία, τα υλικά κατασκευής, τα ξύλινα έπιπλα, τα πλαστικά προϊόντα και τα φρέσκα ψάρια. Αυτά τα πέντε προϊόντα καλύπτουν σχεδόν το 89% του συνολικού όγκου.

Ωστόσο, με τη συμπερίληψη του χαλλουμιού εντός του 2024, πιστεύουμε ότι αυτό θα είναι ένα από τα προϊόντα με τις περισσότερες συναλλαγές.

Στενή η σχέση ΚΕΒΕ και ΚΤΤΟ

Τη συµβολή του εµπορίου µέσω της Πράσινης Γραµµής στη βελτίωση του διαλόγου και της συνεργασίας µεταξύ τους, αλλά και στις προσπάθειες για µια βιώσιµη λύση του Κυπριακού αναγνωρίζουν µεταξύ άλλων το Κυπριακό Εµπορικό και Βιοµηχανικό Επιµελητήριο (ΚΕΒΕ) και το Τουρκοκυπριακό Εµπορικό Επιµελητήριο (ΚΤΤΟ).

Αντιπροσωπείες των δύο Επιµελητηρίων που συναντήθηκαν πρόσφατα επανέλαβαν ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την εξάλειψη διµερών γραφειοκρατικών προκλήσεων που σχετίζονται µε το εµπόριο µέσω της Πράσινης Γραµµής, προκειµένου να προωθηθεί η περαιτέρω σύγκλιση µεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Το ΚΕΒΕ και το ΚΤΤΟ, ως οι πιο αντιπροσωπευτικοί επιχειρηµατικοί θεσµοί των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, γνωρίζουν ότι η βελτίωση και η ανάπτυξη των σχέσεων µεταξύ των δύο κοινοτήτων µπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω µέσω της ανάπτυξης των οικονοµικών σχέσεων και του εµπορίου. Σηµείωσαν επιπλέον ότι η παροχή περισσότερων οφελών στις ενδιαφερόµενες οντότητες και από τις δύο κοινότητες θα συµβάλει στην ενίσχυση της εµπιστοσύνης µεταξύ τους, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίλυση του Κυπριακού.

Ως εκ τούτου, ΚΕΒΕ και το ΚΤΤΟ στηρίζουν όλες τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην αµφίδροµη βελτίωση του εµπορίου µέσω της Πράσινης Γραµµής και καλούν τον Ελληνοκύπριο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη να συµβάλουν σε αυτή την προσπάθεια.