Από το κακό στο χειρότερο οδηγείται η ύπαιθρος της Λεμεσού

Κανένα ευνοϊκό πλαίσιο ή υποστηρικτικές πολιτικές που να δημιουργούν τις προϋποθέσεις βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων που παλεύουν με νύχια και με δόντια για να κρατηθούν στον τόπο τους

Του
Χρήστου Χαραλάμπους

Η ύπαιθρος αποτελεί έναν ισχυρό θεματοφύλακα της ταυτότητας, του πολιτισμού και της κουλτούρας μας. Αυτό επισημαίνουν με κάθε ευκαιρία οι πάντες, με πρώτους και καλύτερους τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος σε όλες τις μέχρι τώρα εμφανίσεις του δεν έμεινε υπόσχεση και «θα» που δεν μοίρασε στις Τοπικές Αρχές και τους κατοίκους της υπαίθρου.

Ωστόσο, παρά την αξιακή βαρύτητα που πράγματι έχει για τον τόπο ο κόσμος της υπαίθρου, αυτοί οι άνθρωποι παλεύουν με νύχια και με δόντια για κρατηθούν στα χωριά τους και βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωποι με διαχρονικά προβλήματα τα οποία έχουν επιδεινωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Κι αυτό λόγω της κοροϊδίας η οποία εκφράζεται μέσα από τις χωρίς αντίκρισμα εξαγγελίες και δεσμεύσεις των κυβερνώντων, μέσα από την ακύρωση σχεδιασμών και προγραμμάτων και τη μη υλοποίηση αναπτυξιακών έργων τα οποία θα αναζωογονούσαν την ύπαιθρο.

Αναλύοντας το φαύλο κύκλο παρακμής της υπαίθρου, ο Άντρος Καυκαλιάς, ως βουλευτής του ΑΚΕΛ Λεμεσού αλλά και με την ιδιότητα του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, που βρίσκεται σε μια διαχρονική και συνεχή επαφή με τον κόσμο και τα προβλήματα της υπαίθρου και ιδιαίτερα των αγροτών, επισημαίνει ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο πληθυσμός της υπαίθρου μειώνεται σημαντικά, όχι μόνο λόγω της φυγής των νέων, αλλά και λόγω υπογεννητικότητας που προκαλείται από την ανισορροπία στην πληθυσμιακή σύνθεση.

Η μείωση του πληθυσμού, όπως υποδεικνύει, μεταφράζεται σε μείωση των υπηρεσιών που προσφέρει η ύπαιθρος, οι οποίες δεν μπορούν να στηριχτούν χωρίς την απαραίτητη κρίσιμη μάζα και οδηγούνται στην κατάρρευση. Η ανακοπή αυτής της φθίνουσας πορείας, όπως τονίζει, «δεν μπορεί να συμβεί με αποσπασματικές και μονοδιάστατες λύσεις, ούτε με λογιστικές και αριθμητικές πράξεις, αλλά με μια γενικότερη στρατηγική που να αφορά σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής και της οικονομίας».

Κατ’ επέκταση το κράτος οφείλει να διαμορφώσει ευνοϊκό πλαίσιο και υποστηρικτικές πολιτικές που να δημιουργούν τις προϋποθέσεις για βελτίωση της ζωής των κατοίκων της υπαίθρου μέσα από τη δημιουργία σύγχρονων οδικών δικτύων, ικανοποιητικών υποδομών, αποτελεσματικών κοινωνικών υπηρεσιών, ενισχυμένων ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών, στεγαστικών σχεδίων, αλλά και υποδομών στον τομέα της εκπαίδευσης.

Αυτά τα δικαιώματά τους διεκδικούν οι Τοπικές Αρχές και οι κάτοικοι της υπαίθρου της Λεμεσού, χωρίς όμως, όπως αποδεικνύεται, να ιδρώνει το αυτί του Προέδρου και γενικότερα των κυβερνώντων. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδιαφορίας και του εμπαιγμού αναφέρεται η περίπτωση του νηπιαγωγείου στον Αγρό, όπου υπάρχουν μαθητές και πολλές αιτήσεις για φοίτηση στο σχολείο, αλλά δεν ικανοποιούνται λόγω έλλειψης υποδομών. Από την άλλη, κλείνουν σχολεία στην ύπαιθρο επειδή δεν υπάρχουν μαθητές.

Επομένως, εκείνο που απαιτείται και επανειλημμένα το έχουν ζητήσει, μέσα από κάθε ευκαιρία που τους δίνεται, οι Τοπικές Αρχές και οι κάτοικοι της υπαίθρου είναι να δοθούν χειροπιαστά κίνητρα αναζωογόνησης, να δοθούν φορολογικά κίνητρα για τη δημιουργία παραγωγικών μονάδων που να δημιουργούν θέσεις εργασίας, ειδικά κίνητρα για τη νεανική επιχειρηματικότητα για δημιουργία βιοτεχνιών παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, σχέδια ενίσχυσης του αγροτουρισμού, αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, δημιουργία πολιτιστικών και αθλητικών υποδομών.

Συγκεκριμένα τα απαιτούμενα μέτρα στήριξης

Η κοινωνία γενικότερα και η ύπαιθρος πολύ πιο έντονα πληρώνει βαρύ τίμημα εξαιτίας του άλλου μεγάλου «επιτεύγματος» της κυβέρνησης, που είναι βέβαια η διάλυση και το ξεπούλημα του Συνεργατισμού, κάτι που αντικατοπτρίζεται έντονα και στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί οι δυσκολίες για εξεύρεση πόρων και κεφαλαίων για στέγη, για ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας, για συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας.

Ένα παράδειγμα αποτελεί η συμμετοχή των νέων γεωργών σε επενδυτικά προγράμματα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Γίνονται οι αιτήσεις, εγκρίνονται και εξασφαλίζονται τα ευρωπαϊκά κονδύλια, αλλά το πρόγραμμα δεν προχωρά, γιατί ο αιτητής δεν μπορεί να εξασφαλίσει το μέρος της δικής του συνεισφοράς. Η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί για ειδικά σχέδια δανειοδότησης, τα οποία ωστόσο ποτέ δεν έχει δει ο κόσμος.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τον αγροτικό κόσμο, ο Άντρος Καυκαλιάς υποδεικνύει την ανάγκη εφαρμογής μιας σειράς μέτρων στήριξης των αγροτών στη διαδικασία παραγωγής και προώθησης των προϊόντων τους, τα οποία να τους προστατεύουν και από την αισχροκέρδεια. Μεταξύ άλλων, τονίζεται η ανάγκη εφαρμογής πολιτικών μείωσης των λειτουργικών κόστων, καθιέρωση γεωργοκτηνοτροφικής ταρίφας για νερό και ρεύμα, παραχώρηση γεωργικού αφορολόγητου πετρελαίου κίνησης και για τους γεωργούς που δεν χρησιμοποιούν χρωματισμένο πετρέλαιο, ενίσχυση και προστασία της θέσης των κυπριακών προϊόντων, ενίσχυση του σχεδίου διαχείρισης γεωργικών κινδύνων.

Είναι ενδεικτικό το ότι εξαγγέλθηκε το μέτρο για τα αντιχαλαζικά δίκτυα, ωστόσο υπήρξαν τέτοιοι όροι πολεοδομικοί και άλλοι που στην πράξη αποδείχθηκε πως αυτό ήταν δώρο άδωρο για τους αγρότες.

 

Τοπίο στην ομίχλη οι εξαγγελίες στεγαστικών σχεδίων

 

Έντονες είναι οι ανησυχίες αλλά και η απογοήτευση που διακατέχει τον κόσμο της υπαίθρου και για τα πρόσφατα στεγαστικά σχέδια που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, τα οποία, όπως διαπιστώνεται, αποτελούν κατά κύριο λόγο μια επανάληψη των όσων είχαν εξαγγελθεί και πριν από δύο χρόνια και αποδείχτηκαν δώρο άδωρο. Αυτό φάνηκε από το γεγονός ότι σχεδόν ανύπαρκτο ήταν το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε τότε, με τις αιτήσεις να μετρούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού.

Τα προβλήματα που υπήρχαν τότε εντοπίζονται και στα τωρινά σχέδια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν κάποιες διορθώσεις και βελτιώσεις ώστε να λειτουργήσουν αποτελεσματικά.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντοπίζεται έγκειται στο ότι για να μπορεί να πάρει κάποιος επιχορήγηση, όπως προβλέπεται στα σχέδια που εξαγγέλθηκαν, θα πρέπει να έχει εκ των προτέρων στη διάθεσή του πολλαπλάσιο ποσό, αλλά χωρίς να μπορεί να το εξασφαλίσει με δάνειο.

Κατά συνέπεια, όπως υποδεικνύει ο Άντρος Καυκαλιάς, «θα έπρεπε η κυβέρνηση να σκεφτεί και τρόπους οι οποίοι θα έδιναν τη δυνατότητα στους δικαιούχους και ενδιαφερόμενους να εξασφαλίσουν δάνειο, ενδεχομένως και με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων».

Ένα άλλο ζήτημα που τίθεται έχει να κάνει με τους περιορισμούς σε ό,τι αφορά το πού μπορεί κάποιος να δημιουργήσει την κατοικία του στην ύπαιθρο. Ως εκ τούτου, τα σχέδια στήριξης που εξαγγέλθηκαν αποδεικνύεται στο τέλος της ημέρας ότι μπορεί να μην είναι εφικτό να αξιοποιηθούν από τον κόσμο, λόγω των όρων που τίθενται σε σχέση με τις πολεοδομικές και οικιστικές ζώνες.