
«Η παρενόχληση αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, ωστόσο είναι ευρέως διαδεδοµένη, δεν δηλώνεται επαρκώς και κανονικοποιείται. Θεωρείται µεµονωµένο πρόβληµα και συχνά χρησιµοποιούνται στερεότυπα τα οποία ενοχοποιούν το θύµα. Τα θύµατα φοβούνται αντίποινα, θυµατοποίηση και απώλεια της εργασίας τους. Πρέπει να γίνουν ακόµη πολλά εντός και εκτός των θεσµικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έχουµε καθήκον να διασφαλίσουµε ολοκληρωµένα και αποτελεσµατικά µέτρα για την πρόληψη, την προστασία και την υποστήριξη των θυµάτων, να θέσουµε σε εφαρµογή αποτελεσµατικούς µηχανισµούς και διαδικασίες έτσι ώστε να κάνουν καταγγελίες χωρίς να φοβούνται ότι θα επαναθυµατοποιηθούν, επιβάλλοντας τις ανάλογες αποτρεπτικές ποινές».
Αυτή ήταν η τοποθέτηση της ευρωβουλεύτριας της Αριστεράς από το ισπανικό κόµµα των Podemos, Μαρία Ευγενία Ροντριγκεζ Παλόπ, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το ψήφισµα σχετικά µε τη σεξουαλική παρενόχληση στην ΕΕ και την αξιολόγηση του #MeToo. Οι ευρωβουλευτές και ευρωβουλεύτριες συµφώνησαν µε τη συντριπτική πλειοψηφία ότι δεν έχουν γίνει αρκετά στην ΕΕ και στα θεσµικά της όργανα για την αντιµετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης.
Το κίνηµα #MeToo
Το κίνηµα #MeToo ξεκίνησε από την ακτιβίστρια και επιζήσασα από σεξουαλική παρενόχληση Tarana Burke το 2006. Η Burke ήθελε να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώµη για την έκταση που λαµβάνει η σεξουαλική παρενόχληση όταν τα θύµατα είναι έγχρωµες γυναίκες. Το κίνηµα όµως έγινε viral όταν διάσηµες λευκές γυναίκες άρχισαν να χρησιµοποιούν το #MeToo ως hashtag.
Εξαιτίας της παγκόσµιας απήχησής του, επιζώντες και θύµατα σεξουαλικής παρενόχλησης άρχισαν να µιλούν για τις εµπειρίες τους στο διαδίκτυο.
Το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέδειξε τη σάπια κουλτούρα του θεσµού, όπου η ανισότητα εξαιτίας της εξουσίας κάποιων συναντά την εργασιακή ανασφάλεια, µε αποτέλεσµα πολλοί/ες εργαζόµενοι/ες να κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους αν καταγγείλουν παρενόχληση από ευρωβουλευτή/τρια.
Περίπου µία στις δύο γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή ποσοστό 55% έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση από την ηλικία των 15 ετών.
Στο χώρο εργασίας, το 75% των γυναικών οι οποίες ασκούν εξειδικευµένα επαγγέλµατα ή κατέχουν ανώτερα διοικητικά πόστα και το 61% των γυναικών που ασχολούνται στον τοµέα των υπηρεσιών έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.
Το 32% των επιζήσασων στην ΕΕ έχουν δηλώσει ότι ο δράστης ήταν προϊστάµενος, συνάδελφος ή πελάτης.
Από όλους τους εργαζόµενους στην ΕΕ, οι εργαζόµενες στον τοµέα της υγείας είναι τα άτοµα που έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν σεξουαλική παρενόχληση, ακολουθούν οι εργαζόµενες στον τοµέα της εξυπηρέτησης πελατών και οι εργαζόµενοι στον τοµέα προσωπικής φροντίδας.
Πρόβληµα που κρύβεται κάτω από το χαλί
Η βία και η παρενόχληση στην εργασία συχνά δεν αναφέρεται, παραµένουν κρυφά τα περιστατικά.
Η ∆ιεθνής Οργάνωση Εργασίας διαπίστωσε ότι µόνο τα µισά περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης αποκαλύπτουν τις εµπειρίες τους και συνήθως αυτό γίνεται αφού βιώσουν περισσότερα από ένα είδη παρενόχλησης ή βίας.
Οι νεαρές γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους νεαρούς άνδρες να αντιµετωπίσουν σεξουαλική βία και παρενόχληση, ενώ οι µετανάστριες έχουν σχεδόν τις διπλάσιες πιθανότητες από τις γηγενείς.
Η Αριστερά στέκεται στο πλευρών όλων των επιζώντων – θυµάτων της έµφυλης βίας και δεσµεύεται για την πρόληψη και εξάλειψη όλων των µορφών παρενόχλησης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διαδραµατίσει το ρόλο της στον τερµατισµό αυτής της κουλτούρας ατιμωρησίας, να υπερασπιστεί τα θύµατα και να διασφαλίσει ότι οι δράστες οδηγούνται στη δικαιοσύνη.
Επιβράβευση των αγώνων που δίνουν εδώ και χρόνια γυναικείες και άλλες οργανώσεις
Το κίνηµα λειτούργησε παρακινητικά σε πάρα πολλές χώρες, µεταξύ των οποίων και η Κύπρος. Πρόσφατα είχαµε δύο τέτοιες υποθέσεις οι οποίες οδηγήθηκαν στο δικαστήριο.
Η πρώτη υπόθεση αφορά άσεµνη επίθεση του τέως Μητροπολίτη Κιτίου, ο οποίος τελικά καταδικάστηκε, αν και, δυστυχώς, όχι επαρκώς. Το ∆ικαστήριο του επέβαλε ποινή 12 µηνών φυλάκιση µε αναστολή. Το δικαστικό σύστηµα οφείλει να επιβάλλει ποινές οι οποίες να δρουν παραδειγµατικά για εν δυνάµει θύτες, την ίδια στιγµή που θα δίνουν κίνητρο στα θύµατα να καταγγείλουν.
Είναι γεγονός ότι από µόνη της η καταδίκη είναι ιστορικής σηµασίας, καθώς είναι η πρώτη φορά που πρόσωπο που βρίσκεται σε θέση εξουσίας καταδικάζεται για ένα τέτοιο έγκληµα, εις βάρος µάλιστα κοριτσιού που βρισκόταν σε ιδιαίτερα δυσµενή θέση λόγω των οικονοµικών και κοινωνικών συνθηκών της ίδιας και της οικογένειάς της. Η απόφαση είναι επίσης σηµαντική γιατί κλονίζει την άποψη ότι θεσµοί όπως η Εκκλησία είναι υπεράνω του νόµου και ταρακουνά πατριαρχικές αντιλήψεις που αναπτύσσονται σε αυτό το πλαίσιο.
Όπως είδαµε κατά τη διάρκεια της δίκης, το έγκληµα αυτό επηρέασε τα µέγιστα τη ζωή της γυναίκας θύµατος και γι’ αυτόν το λόγο είναι που αναζήτησε τη δίωξη και καταδίκη του εγκληµατία 40 χρόνια µετά. Το γεγονός αυτό αναγνωρίστηκε από το ∆ικαστήριο, το οποίο επέβαλε ποινή µε αναστολή στον καταδικασθέντα.
Την ίδια ώρα, είναι σε εξέλιξη δίκη στο Κακουργιοδικείο, η οποία αφορά προπονητή στίβου για τις υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης αθλητριών. Πρόκειται για µια υπόθεση η οποία, παρά το γεγονός ότι ήταν γνωστή στις αρµόδιες οµοσπονδίες, έµενε για χρόνια κάτω από το χαλί.
Η έκβαση της δίκης του τέως Κιτίου είναι νίκη για τις γυναίκες της Κύπρου. Είναι, ταυτόχρονα, επιβράβευση των αγώνων που δίνουν εδώ και χρόνια γυναικείες και άλλες οργανώσεις, στην πρώτη γραµµή των οποίων βρίσκεται διαχρονικά η ΠΟΓΟ, η οποία επαναβεβαιώνει µε κάθε ευκαιρία ότι θα διεκδικεί νοµοθεσίες που θα εφαρµόζονται ουσιαστικά και θα δρουν προς όφελος των θυµάτων και της κοινωνίας.
