Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*
Εισερχόµενοι πλέον στο τελευταίο τρίτο του χρόνου, µε τον Σεπτέµβρη να αποτελεί πάντα κοµβικό σηµείο για τις οικονοµίες, µπορούµε να δούµε µε ψυχραιµία τα δεδοµένα της παγκόσµιας οικονοµίας έτσι όπως αυτά έχουν διαµορφωθεί τα τελευταία χρόνια. ∆εδοµένα τα οποία αναφέρονται στην τεράστια τραπεζική κρίση του 2008-2015, η οποία ήταν σε παγκόσµια κλίµακα, µε το φαινόµενο του ντόµινο να παίρνει σάρκα και οστά, στην πανδηµία, η οποία ανέδειξε τη γύµνια των υγειονοµικών δοµών των «ανεπτυγµένων» κρατών, λες και η Υγεία δεν αποτελεί µέρος της ανάπτυξης των κρατών, αλλά και την παρούσα κρίση µε τον πόλεµο στην Ουκρανία, µε το πρόβληµα να έχει τεράστιες οικονοµικές προεκτάσεις.
Ενδιάµεσα αυτών των κρίσεων είχαµε κι άλλα πολλά προβλήµατα όσον αφορά τις οικονοµίες. Ένα από αυτά ήταν και το σκάνδαλο µε τη γερµανική εταιρεία Volkswagen και τη γνωστή απάτη µε τα λογισµικά, τα οποία παραποιούσαν το ποσοστό των ρύπων. Απάτη που οδήγησε τη γερµανική κυβέρνηση να στηρίξει την εταιρεία, αφού πιθανή πτώση της ναυαρχίδας της γερµανικής αυτοκινητοβιοµηχανίας θα οδηγούσε σε τεράστια ποσοστά ανεργίας και περαιτέρω πτώση πολλών συνδεδεµένων µε τη Volkswagen εταιρειών. Το κόστος για το γερµανικό κράτος είχε το 2015 ξεπεράσει τα €30 δις, τα οποία φυσικά ήταν λεφτά των φορολογουµένων.
Όλα τα πιο πάνω είναι µόνο µερικά από τα ενδεικτικά στοιχεία που οδηγούν στο ξεκάθαρο συµπέρασµα ότι το οικονοµικό µοντέλο το οποίο ακολουθείται δεν µπορεί να είναι βιώσιµο. Ενδεικτικά, αναφέρουµε τα πιο κάτω:
•Το πρόβληµα της κλιµατικής αλλαγής δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσµα της άθλιας και ασύδοτης «χρήσης» και βιασµού των φυσικών πόρων. Το τι ζούµε σήµερα δεν είναι τίποτα άλλο από το οικονοµικό µοντέλο της δήθεν ανάπτυξης. Η αποφυγή της επικέντρωσης στη µείωση των εκποµπών ρύπων από τα µεγάλα καπιταλιστικά κράτη, όπως οι ΗΠΑ, η Γερµανία κ.λπ, αλλά και τα κοµµουνιστικά, όπως η Κίνα, οδηγούν τον πλανήτη σε µια πορεία που δεν έχει γυρισµό και θα δηµιουργήσει περαιτέρω προβλήµατα τα επόµενα χρόνια.
•Το παγκόσµιο χρέος των περισσότερων χωρών σε όλο τον πλανήτη έχει ξεφύγει εντελώς από τον έλεγχο των κυβερνήσεων, δηµιουργώντας αµφιβολίες εάν µπορούν να αντεπεξέλθουν. Σύµφωνα µε το διεθνούς κύρους «Institute of International Finance», το παγκόσµιο χρέος έχει ξεπεράσει το 2021 τα $300 τρις. Συγκεκριµένα, υπολογίζεται ότι κινείται στα $303 τρις, ποσό το οποίο αφορά το χρέος των κρατών (∆ηµόσιο Χρέος) αλλά και το χρέος των νοικοκυριών και επιχειρήσεων (Ιδιωτικό Χρέος). Το µεγαλύτερο πρόβληµα το αντιµετωπίζουν τα πιο φτωχά κράτη. Επιπλέον, το ∆ΝΤ σε πρόσφατη αναφορά του κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά µε το χρέος, το οποίο αναµένεται να οδηγήσει πολλά κράτη σε πλήρη χρεοκοπία.
•Η κατανοµή των οικονοµικών πόρων είναι άµεσα συνδεδεµένη µε την κατανοµή των τροφίµων. Το σηµερινό οικονοµικό σύστηµα οδηγεί στην πλήρη εξαθλίωση δισεκατοµµύρια πολίτες του πλανήτη µας. Χώρες όπως είναι αυτές της Υποσαχάριας Αφρικής αλλά και της Ασίας αναµένεται να περάσουν µέσα από δύσκολες καταστάσεις, µε την πείνα να αποτελεί το βασικό πρόβληµα. Αυτό θα οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως η ανάπτυξη ασθενειών, οι οποίες για πολλές δεκαετίες θεωρούνταν ξεπερασμένες για τον πολιτισμένο κόσμο. Δυστυχώς, το τελευταίο αυτό θέμα δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την άνιση κατανομή των εμβολίων της παρούσας πανδημίας, με τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας να περνούν μέσα από εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, χωρίς κανένας να γνωρίζει τα πραγματικά δεδομένα.
Είναι γεγονός ότι τα προβλήματα του σημερινού οικονομικού μοντέλου είναι πολλά. Δυστυχώς, το μοντέλο αυτό, της δήθεν φιλελεύθερης οικονομίας, έχει φτάσει στο τέλος του. Όποιος δεν το καταλαβαίνει, μάλλον δεν αντιλαμβάνεται ότι ο πλανήτης οδηγείται στο σημείο μηδέν, όπου η απόλυτη καταστροφή του από την ασύδοτη ανθρώπινη συμπεριφορά είναι απλά θέμα χρόνου. Από ό,τι βλέπουμε, δεν υπάρχει καμιά διάθεση από κανέναν από αυτούς που έχουν τη δύναμη να αντιστρέψουν τη πραγματικότητα. Όλα αρχίζουν και τελειώνουν όχι απλά στα παιχνίδια εξουσίας, αλλά στο οικονομικό μοντέλο, το οποίο, ναι μεν έπαιξε το ρόλο του, αλλά έχει φτάσει σε σημείο το οποίο πλέον δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε άλλο. Το ποιος θα το αλλάξει είναι το μεγάλο ερώτημα, θεωρητικό μεν, πρακτικής σημασίας δε.
*Ακαδηµαϊκός – Σύµβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων
Aκολουθήστε μας στο Google News
