Το «Ολέαστρο» ξετυλίγει την πανάρχαια ιστορία της ελιάς

Το πρωτότυπο «Σπίτι της ελιάς» στην Ανώγυρα, στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς για Κυπρίους και ξένους

Μπήκαμε για καλά στο φθινόπωρο… Ο Νοέμβρης διάγει ήδη την πρώτη του εβδομάδα και σε όλα σχεδόν τα χωριά μας οι αγρότες ετοιμάζουν (όσοι δεν έχουν ήδη ξεκινήσει) τα δίκτυα και τα άλλα εργαλεία τους για να βγουν στους κάμπους και τα βουνά για το μάζεμα των ελιών.

Η ελιά, όπως και η χαρουπιά, ανέκαθεν αποτελούσαν για την Κύπρο ιερά δέντρα στα οποία οι αγρότες στήριζαν τη βασική σοδειά τους. Τόσο οι ελιές όσο και οι χαρουπιές αποτελούσαν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία για τα οποία (για όσους δεν το ξέρουν) υπήρχαν, μέχρι και πριν λίγα χρόνια, ξεχωριστά κοτσιάνια. Ακόμα και ελιές ή χαρουπιές που μπορεί να βρίσκονταν μέσα σε ξένη γη, είχαν τίτλους ιδιοκτησίας στο όνομα αυτών που τις είχαν. Ιδιοκτήτες αυτών των δέντρων ήταν εκείνοι που, πάππου προς πάππο, ερίφκαν, όπως συνηθίζεται να λέγεται, τις ελιές ή τις τερατσιές. Γι’ αυτό και τα συγκεκριμένα δέντρα ήταν μεταβιβάσιμα περιουσιακά στοιχεία και βέβαια αποτελούσαν μέρος της προίκας που έδιναν οι γονιοί στα παιδιά τους.

Σήμερα βέβαια, τα πράγματα έχουν αλλάξει και η ελιά αποτελεί μια από τις κύριες καλλιέργειες στον τόπο μας αφού, σε οργανωμένη βάση, προσφέρει σημαντικά έσοδα στους καλλιεργητές που δεν είναι κατ’ ανάγκη επαγγελματίες αγρότες.

Σαν δέντρο όμως η ελιά, με τη χιλιόχρονη ιστορία και παράδοση που τη συνοδεύει, δεν θα μπορούσε να μην αποτελέσει και αντικείμενο πολιτιστικής αξιοποίησης. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε πριν από 20 περίπου χρόνια στην Ανώγυρα, από την Λίνα και τον Ανδρέα Ελληνα το «Σπίτι της Ελιάς Ολέαστρο». Ενα πρωτότυπο θεματικό πάρκο μέσα στο οποίο περικλείεται, με πολύ παραστατικούς τρόπους, όλη η ιστορία της ελιάς (του δέντρου και του καρπού).

Το «Πάρκο της Ελιάς», όπως επισημαίνουν οι δημιουργοί του, δημιουργήθηκε σαν «φόρος τιμής σε αυτό το υπέροχο δέντρο που έθρεψε και θεράπευσε τους Κυπρίους για χιλιάδες χρόνια τώρα».

Στόχος τους, όταν έπαιρναν την απόφαση να φυτέψουν αρχικά τον ελαιώνα και να δημιουργήσουν το πρώτο ελαιοτριβείο με μυλόπετρες για κρύα έκθλιψη και παραγωγή του πρώτου βιολογικού ελαιόλαδου της Κύπρου και στη συνέχεια να δημιουργήσουν το «Πάρκο της Ελιάς» στη μορφή που είναι σήμερα, ήταν η ανάδειξη και η προώθηση του πολιτισμού της ελιάς. Ηθελαν να γίνει κατορθωτό να προσεγγίσει όσο το δυνατόν περισσότερο ο κόσμος και ιδιαίτερα τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι, Κύπριοι και ξένοι, την ελιά και το λάδι που αποτελούν βασικά στοιχεία της μεσογειακής δίαιτας.

Συνάντησαν αρκετά εμπόδια σ’ αυτό το δύσκολο και πολυδάπανο εγχείρημά τους, όμως στο τέλος οι στόχοι τους πέτυχαν αφού, εκτός των άλλων, το Πάρκο περιλαμβάνεται σήμερα στους προσφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Κύπρου, έχοντας μάλιστα στο ενεργητικό του και Πιστοποιητικό Αριστείας (Certificate of Excellence) στο Tripadvisor.

Περνώντας κάποιος την είσοδο του Πάρκου, πλημμυρίζει από τα αρώματα που αναδύει η ελιά, καθώς συνθλίβεται στις μυλόπετρες και μετατρέπεται σε φρέσκο ελαιόλαδο για να δώσει και γεύση στις παραδοσιακές κατσούρες που μπορεί να γευτεί εκείνη τη στιγμή ο επισκέπτης. Και μαζί με αυτή τη χαρακτηριστική μυρωδιά σμίγουν και τα αρώματα αλλά και οι γεύσεις μιας σειράς από άλλα προϊόντα που κατασκευάζονται με βάση τους πάντα την ελιά και το λάδι και τότε το συναίσθημα γίνεται ακόμα πιο μαγευτικό…

Ο επισκέπτης μπορεί αναμφίβολα να περάσει στο Πάρκο μια ολόκληρη μέρα χωρίς καθόλου να βαρεθεί αφού, εκτός από τα πράγματα που έχει να δει και να μάθει εδώ, έχει και τη δυνατότητα να κάνει την περιδιάβασή του στο χωριό για να γνωρίσει και κάποιες άλλες πτυχές της παράδοσης και του πολιτισμού που χαρακτηρίζει την Ανώγυρα και την ευρύτερη περιοχή.

Γνώση και απόλαυση γεύσεων και αρωμάτων

Ενα από τα βασικά χαρακτηριστικά του «Ολέαστρο» είναι το Μουσείο του όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει την ιστορία και την εξέλιξη της ελιάς και των προϊόντων της από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι σήμερα… Εδώ εκτίθενται όλα τα αντικείμενα που ο Κύπριος αγρότης χρησιμοποιούσε για την καλλιέργεια της ελιάς, το μάζεμα και την επεξεργασία το καρπού… Οι ασήκωτες μυλόπετρες που στα πρώτα χρόνια τις γύριζαν τα γαϊδούρια, τα ζεμπίλια και το παραδοσιακό πιεστήριο και στη συνέχεια η εξέλιξη της τεχνολογίας που έκανε ευκολότερη και πιο γρήγορη την παραγωγή λαδιού…

Μια ολιγόλεπτη ταινία που έχει ετοιμαστεί και προβάλλεται στα ελληνικά και άλλες γλώσσες, ξεναγεί με πολύ παραστατικό τρόπο Κύπριους και ξένους επισκέπτες στον υπέροχο κόσμο της ελιάς και του λαδιού.

Στην έκταση που καλύπτει το Πάρκο με τα ελαιόδεντρα, τα τρεχούμενα νερά και τις τεχνητές λίμνες, έχουν δημιουργηθεί σε διάφορα σημεία χώροι ψυχαγωγίας και διασκέδασης που κάνουν την παραμονή κυρίως των μικρών παιδιών ακόμα πιο ευχάριστη. Υπάρχουν διάφορα ζώα τα οποία μπορούν να ταΐσουν οι επισκέπτες, ενώ δίνεται η δυνατότητα και η χαρά στα παιδιά να κάνουν τη βόλτα τους μέσα στους χώρους του Πάρκου καβάλα σε πόνυ.

Οι μικροί επισκέπτες μπορούν ακόμα να περάσουν την ώρα τους ευχάριστα και με ασφάλεια στο παιχνιδότοπο ενόσω οι γονείς θα απολαμβάνουν τον καφέ τους…

Ενημερωτικά να αναφέρουμε ότι το «Ολέαστρο» είναι επισκέψιμο καθημερινά από τις 10 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα.

Χρήστος Χαραλάμπους