«Το όνειρο της Ευρώπης πεθαίνει στην Ελλάδα»

5 οικονομολόγοι μιλούν για την Ελλάδα

Η Ελλάδα, μετά από δεκαετίες, προσφεύγει σήμερα στις κάλπες για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα ήσαν πρώτη είδηση σε πολλά διεθνή Μέσα, για μέρες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως είχαν οι παρεμβάσεις από διεθνούς φήμης διανοούμενους, οικονομολόγους, πολιτικούς επιστήμονες. Επιλέξαμε σήμερα να φιλοξενήσουμε τις παρεμβάσεις πέντε οικονομολόγων που με τις απόψεις τους, ιδιαίτερα τις τελευταίες μέρες, θέτουν ευρύτερα ερωτήματα για τη δημοκρατία, την αλληλεγγύη και κυρίως το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης -εξού και επιλέξαμε να τις στεγάσουμε κάτω από το χαρακτηριστικό τίτλο σχετικού άρθρου των Financial Times.

Η επίθεση της Ευρώπης στην Ελληνική Δημοκρατία
Joseph Stiglitz – νομπελίστας οικονομολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια

Joseph E. Stiglitz

Σε άρθρα του στην εφημερίδα Handelsblatt και στο Project Syndicate, ο Γιόζεφ Στίγκλιτς εκφράζει την αντίθεσή του στην πολιτική που ακολουθεί η Ευρώπη στο θέμα της Ελλάδας. Αναφέρεται στο αποτέλεσμα των πρακτικών της Τρόικας, σημειώνοντας ότι η οικονομική επίδοση της χώρας μειώθηκε κατά το ένα τέταρτο, ενώ η ανεργία στους νέους αυξήθηκε στο 60% και «ακόμη και τώρα ζητά τιμωρητικούς δημοσιονομικούς στόχους».

«Δεν θυμάμαι άλλη περίπτωση όπου προκλήθηκε ύφεση τόσο σκόπιμα και με τόσο καταστροφικές συνέπειες» γράφει χαρακτηριστικά ο Στίγκλιτς, ενώ τονίζει ότι κατά βάση το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό, αλλά πολιτικό. «Είναι εξαιρετικά άβολο (για την ΕΕ) να έχεις μια κυβέρνηση στην Ελλάδα, η οποία αντιστέκεται με τέτοιο τρόπο στην πολιτική, που συνέβαλε τόσο πολύ στην αύξηση της ανισότητας σε τόσα πολλά αναπτυγμένα κράτη και που προσπαθεί να θέσει τέλος στην αχαλίνωτη εξουσία των πλουσίων. Φαίνεται να πιστεύουν ότι τελικά θα μπορέσουν να προκαλέσουν την πτώση της ελληνικής κυβέρνησης, ασκώντας πίεση να γίνει αποδεκτή μια συμφωνία, αντίθετη με την εντολή των εκλογών».

Οσον αφορά το δημοψήφισμα, γράφει, «καμία από τις δύο επιλογές δεν είναι εύκολη και ενέχουν και οι δύο τεράστιο ρίσκο. Το “ναι” θα σήμαινε ύφεση σχεδόν χωρίς τέλος και ίσως μία χώρα που έχει εξαντλήσει τα αποθέματά της -που έχει πουλήσει τα περιουσιακά της στοιχεία και έχει δει τα λαμπρά της μυαλά να φεύγουν στο εξωτερικό- τελικά να πάρει μείωση χρέους ή βοήθεια από την Παγκόσμια Τράπεζα, την επόμενη ή τη μεθεπόμενη δεκαετία».

«Το “όχι” θα άνοιγε τουλάχιστον μία πιθανότητα για την Ελλάδα, με το ισχυρό δημοκρατικό της παρελθόν, να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της, ίσως οι Ελληνες έχουν την ευκαιρία να φτιάξουν ένα μέλλον που, αν και ίσως όχι τόσο πλούσιο όπως στο παρελθόν, θα είχε μεγαλύτερη ελπίδα από το μαρτύριο του παρόντος», κλείνει.

Η Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού
Paul Krugman – νομπελίστας οικονομολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον

Paul_Krugman_BBF_2010_Shankbone

Σε άρθρο του στους Νιου Γιορκ Τάιμς σημειώνει: «Το να εγκαταλείψει κανείς μια Νομισματική Ενωση είναι πολύ πιο δύσκολη απόφαση από το να μην είχε γίνει ποτέ μέλος. Μέχρι σήμερα ακόμη και οι πλέον προβληματικές οικονομίες της Ευρώπης έκαναν πίσω από το χείλος του γκρεμού. Ομως η κατάσταση στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχει φτάσει στο σημείο χωρίς επιστροφή.

Στο τέλος της εβδομάδας η χώρα οργανώνει δημοψήφισμα σχετικά με την αποδοχή ή όχι των απαιτήσεων της Τρόικας για ακόμη περισσότερη λιτότητα. Η Ελλάδα θα πρέπει να ψηφίσει “όχι” και η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι έτοιμη, αν χρειαστεί, να εγκαταλείψει το ευρώ.

Τα μέτρα λιτότητας (που έχουν ήδη ληφθεί στην Ελλάδα) ήταν περισσότερο από επαρκή ώστε να εξαλειφθεί το αρχικό έλλειμμα. Οπότε γιατί δεν συνέβη κάτι τέτοιο;

Συνήθως τα παραδείγματα επιτυχημένης επιβολής λιτότητας, όπου οι κυβερνήσεις περιορίζουν τα ελλείμματα χωρίς να προκαλούν μεγάλη ύφεση, περιλαμβάνουν σημαντική υποτίμηση νομίσματος. Η Ελλάδα, όμως, χωρίς το δικό της νόμισμα δεν είχε αυτή την επιλογή».

Στη συνέχεια διατυπώνει την άποψη ότι οι χειρισμοί που έγιναν από την Τρόικα σκοπό είχαν να οδηγήσουν τον Ελληνα Πρωθυπουργό, κ. Αλέξη Τσίπρα, εκτός εξουσίας πράγμα που πιθανότατα θα συμβεί αν η σύγκρουση με την Τρόικα αποδειχτεί αρκετά τρομακτική ώστε οι Ελληνες να ψηφίσουν «ναι» στο τέλος της εβδομάδας. Τοποθετείται όμως ταυτόχρονα, ότι οι Ελληνες δεν θα έπρεπε να φοβηθούν για τρεις λόγους:

«Πρώτον, γνωρίζουμε πλέον ότι η αενάως σκληρότερη λιτότητα οδηγεί σε αδιέξοδο: μετά από πέντε χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από ποτέ.

Δεύτερον, μεγάλο μέρος και ίσως το μεγαλύτερο από το χάος που θα προκαλούσε η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ έχει ήδη συμβεί.

Τέλος, η αποδοχή του τελεσιγράφου της Τρόικας θα κατέρριπτε την τελευταία επίφαση ανεξαρτησίας για την Ελλάδα.

Οπότε είναι καιρός να τεθεί τέλος σε αυτό που θεωρείται αδιανόητο. Αλλιώς η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει ατελείωτη λιτότητα και ύφεση».

Δώστε -επιτέλους- μία ευκαιρία στην Ελλάδα
Frank Hoffer – οικονομολόγος, ερευνητής στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO)

Frank Hoffer

Αναφερόμενος σε άρθρο του, στην ιστοσελίδα Social Europe, στη «θεραπεία» που επιβλήθηκε στην Ελλάδα γράφει:

«Ο ασθενής έχει πάρει τη μεγαλύτερη ποσότητα από το φάρμακο, αλλά είναι πιο άρρωστος από ποτέ. Οι γιατροί, ενώ είναι υψηλόμισθοι έχουν αποδειχθεί εντελώς ανίκανοι. Η πρόγνωσή τους ήταν λανθασμένη: η ανάκαμψη δεν ήρθε.

Δεν είναι όλη η συνταγή λάθος. Αλλά υπήρχε μια σαφής “υπερ-συνταγογράφηση” των μέτρων λιτότητας σε συνδυασμό με την έλλειψη της αναγκαίας υποδομής για την επανεκκίνηση της οικονομίας.

Τον Ιανουάριο του 2015, οι “ασθενείς” επαναστάτησαν. Ευτυχώς, οι πιο πολλοί Ελληνες στράφηκαν προς μια φιλοευρωπαϊκή, υπέρ της δημοκρατίας κυβέρνηση και όχι προς την κατεύθυνση μιας ξενοφοβικής φασιστικής “εναλλακτικής λύσης”. Η νέα κυβέρνηση αφελώς υπέθεσε ότι η κρίση αφορούσε την οικονομία και ότι μετά από πέντε χρόνια αποτυχίας θα υπάρξει κάποια προθυμία για αλλαγή της προτεινόμενης λύσης».

Αναφερόμενος στην προοπτική ενός Grexit σημειώνει: «Ενας ιστορικός του μέλλοντος θα μπορούσε να ρωτήσει γιατί οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επέτρεψαν σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα να προκαλέσει τη διάλυση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Ηταν η έλλειψη οικονομικής κατανόησης, με τη στενή έννοια, των εθνικών συμφερόντων, η πολιτική εχθρότητα προς τον ΣΥΡΙΖΑ, η “θρησκευτική πίστη” στη μαγεία του “νεοφιλελευθερισμού”, ο φόβος μιας εκλογικής ανοχής ή η ανικανότητα;».

Τέλος, επικαλείται τον Ντομινίκ Στρος Καν, ο οποίος είπε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση από την ΕΕ ή το ΔΝΤ, αλλά μια σημαντική μείωση του χρέους της, για να διευκρινίσει: «Αυτό θα σήμαινε για την Ελλάδα ότι θα έχει ακόμη δύσκολους καιρούς μπροστά της. Αλλά θα έχει την ευθύνη και το χρόνο για να εφαρμόσει τις αλλαγές που απαιτούνται για να ανασυγκροτήσει την οικονομία της. Θα εξασφαλίσει επίσης ότι οι πιστωτές δεν θα χάσουν όλα τους τα χρήματα. Είναι σίγουρα μια καλύτερη εναλλακτική λύση από το Grexit ή τη συνεχή αγωνία γι’ αυτό. Για αυτούς τους λόγους και για το καλό της Ευρώπης η Ελλάδα χρειάζεται αυτή την ευκαιρία».

Θέμα επιβίωσης οι κόκκινες γραμμές της Αθήνας
Jeffrey D. Sachs – οικονομολόγος, διευθυντής του Earth Institute του Πανεπιστημίου Κολούμπια

jeffrey_sachs

Χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη της «αναμέτρησης» ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαίους πιστωτές «μετωπική σύγκρουση», γράφει σε άρθρο του στο project-syndicate πως οι απαιτήσεις της Ευρώπης φαινομενικά μόνο στόχο έχουν να διασφαλίσουν ότι η Ελλάδα θα μπορεί να εξυπηρετεί το χρέος της: «Είναι σπασμωδικές, αφελείς και θεμελιωδώς αυτοκαταστροφικές. Απορρίπτοντάς τες, οι Ελληνες δεν παίζουν παιχνίδια, απλώς προσπαθούν να κρατηθούν ζωντανοί».

«Ο,τι κι αν μπορεί να καταλογίσει κανείς στις οικονομικές πολιτικές του παρελθόντος στην Ελλάδα, στη μη ανταγωνιστική της οικονομία, στην απόφαση για ένταξη στην ευρωζώνη, ή στα λάθη που έκαναν οι ευρωπαϊκές τράπεζες παρέχοντας στην κυβέρνησή της υπερβολικά υψηλά δάνεια, η δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας σήμερα είναι πασιφανής. Η κυβέρνησή της είναι χρεοκοπημένη. Πολλοί από τους κατοίκους της πεινάνε».

Σε άλλο σημείο του άρθρου αναφέρεται: «Η αλήθεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν είναι τυφλοί μπροστά σε ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Ούτε υπήρξαν απολύτως παθητικοί. Στην αρχή της κρίσης, οι Ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας απέφυγαν την ελάφρυνση του χρέους και επέβαλαν τιμωρητικά επιτόκια στα κεφάλαια διάσωσης. Οσο όμως τα δεινά των Ελλήνων κλιμακώνονταν, οι πολιτικοί έκαναν μόνον ό,τι πίστευαν πως θα υπηρετούσε καλύτερα τις εθνικές τους πολιτικές –τίποτε περισσότερο».

«Αντί να αντιμετωπίσουν τα πολιτικά εμπόδια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κρύβονται πίσω από ένα βουνό ηθικοπλαστικής, άνευ νοήματος ρητορικής», παρατηρεί για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων ο Σακς. «Σήμερα, οι Ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας μοιάζουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν την ακράδαντη δέσμευσή τους στη μη αναστρέψιμη μορφή του ευρώ προκειμένου να μαζέψουν κάποια ψίχουλα ακόμη από τους συνταξιούχους της Ελλάδας.

Εάν επιμείνουν στις απαιτήσεις τους και εξαναγκάσουν την Ελλάδα σε έξοδο, τότε ο κόσμος δεν θα δείξει ποτέ ξανά εμπιστοσύνη στη μακροβιότητα του ευρώ.
Η Ελλάδα έχει δίκιο να τραβά την κόκκινη γραμμή. Το πραγματικό δίλημμα, άλλωστε, δεν βρίσκεται στην πλευρά της Ελλάδας αλλά στην πλευρά της Ευρώπης», καταλήγει το άρθρο.

Το «όχι» είναι ο μοναδικός τρόπος να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη
James K. Galbraith – οικονομολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου Τέξας

ITALY JAMES KENNETH GALBREITH

Μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, ο Αμερικανός καθηγητής Οικονομικών επεσήμανε ότι το «όχι» είναι ο μοναδικός τρόπος να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη: «Διαφορετικά η Ελλάδα ξαφνικά θα καταρρεύσει πολιτικά και η επόμενη εξέγερση θα είναι εναντίον του ευρώ».

«Η συμπεριφορά της Μέρκελ και του Γκάμπριελ, του Ολάντ και του Ρέντσι σε συνδυασμό με τον Γιούνκερ καταδεικνύει ξεκάθαρα τι άποψη έχουν για το ελληνικό κράτος, για την αλήθεια και ποιον πολιτικό δρόμο ακολουθούν», τόνισε ο Γκαλμπρέιθ καταφερόμενος εναντίον των Ευρωπαίων και του τρόπου που διαχειρίζονται την ελληνική κρίση.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy