Το Πελένδρι άνοιξε το δρόμο για τον νέο Συνεργατισμό

Η προοδευτική κοινότητα της Πιτσιλιάς πρωτοπορεί για μια ακόμα φορά με την ανασύνταξη και την επανέναρξη της συνεργατικής δραστηριότητάς της

Του Χρήστου Χαραλάμπους

Δεν μπορεί παρά να αποτελεί καθολική παραδοχή το γεγονός ότι ο Συνεργατισμός ήταν η μεγαλύτερη κατάκτηση του κυπριακού λαού που ξεκίνησε το 1909 με την ίδρυση της Χωρικής Τράπεζας Λευκονοίκου (είχαν προηγηθεί λίγα χρόνια νωρίτερα κάποιες προσπάθειες δημιουργίας συνεργατικών εταιρειών στην Πάφο, χωρίς όμως επιτυχία) και στο πέρασμα των χρόνων εξαπλώθηκε σε όλες τις επαρχίες.

Ακόμα και μικρές απομακρυσμένες κοινότητες είχαν ιδρύσει τις δικές τους συνεργατικές εταιρείες, πιστωτικές και εμπορικές, οι οποίες συνέβαλαν καθοριστικά στην ανακούφιση των κατοίκων από την τοκογλυφία και γενικότερα την οικονομική εκμετάλλευση που μάστιζε τον τόπο ιδιαίτερα στα χρόνια του Μεσοπολέμου αλλά και αργότερα.

Στις γερές βάσεις στις οποίες στηρίχθηκε η ανάπτυξη της συνεργατικής ιδέας και στην ευρωστία που απέκτησε στην εξέλιξή του ο Συνεργατισμός οφείλεται και το γεγονός ότι λειτουργούσαν σε όλη την Κύπρο πέραν των 350 συνεργατικών ιδρυμάτων, με μέλη το σύνολο σχεδόν του κυπριακού λαού.

Γι’ αυτό και το κατακρεούργημα και τελικά η πλήρης διάλυση του Συνεργατισμού αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο πλήγμα για τον κόσμο της Κύπρου. Στους πρωτοπόρους της ανάπτυξης του Συνεργατισμού -και ειδικότερα στην ύπαιθρο- υπήρξε αναμφίβολα η κοινότητα Πελενδρίου και μάλιστα με κάποιες ιδιαιτερότητες, αφού κάτω από την ίδια ομπρέλα του Συνεργατικού Παντοπωλείου λειτουργούσαν τρεις διαφορετικοί τομείς που αφορούσαν το εμπόριο, τις μεταφορές και βέβαια το πιστωτικό ίδρυμα, ενώ καλύπτονταν και μια σειρά άλλων συνεργατικών δραστηριοτήτων.

Για την ιστορία, να θυμίσουμε ότι το Συνεργατικό Παντοπωλείο Πελενδρίου δημιουργήθηκε το 1946, μέσα από τις ανάγκες του κόσμου, που, εκτός από τα δικά του βάσανα και τους αγώνες του στην καθημερινή βιοπάλη, είχε να αντιμετωπίσει τους τοκογλύφους και τους εκμεταλλευτές της εποχής. «Για να μπορέσεις να αγοράσεις 56 κουτοτσάρτελλα από τους εμπόρους έπρεπε να πουλήσεις το χωράφι σου… Για να καταφέρει μια μάνα να έχει ένα γάλα για τα μωρά της περνούσε από εκβιασμούς και εξευτελισμούς…» όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν βετεράνοι συνεργατιστές. Κι όταν οδήγησαν -αυτοί που οδήγησαν- στη διάλυση το χρηματοπιστωτικό σύστημα του Συνεργατισμού, οι συνενώσεις και τα όσα τραγικά ακολούθησαν παρέσυραν μαζί τους και τις υπόλοιπες συνεργατικές δραστηριότητες της κοινότητας.

«Μας κατάντησαν από κοινότητα που λειτουργούσαμε δυο μεγάλες συνεργατικές υπεραγορές, να μην μπορεί ο κόσμος μας, και κυρίως οι ηλικιωμένοι, να πάρουν ένα γάλα ή ένα γκάζι… να μην μπορούν να εξυπηρετούνται στις βασικές καθημερινές τους ανάγκες…» όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κοινοτάρχης Νικος Πατσιάουρος, ο οποίος μιλώντας στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασε το Πελένδρι σε αυτή την καταστροφή που επιβλήθηκε στον τόπο και το πώς η κοινότητα κινητοποιήθηκε και μέσα από πολλές δυσκολίες πέτυχε την ανασύνταξη και την επανέναρξη της συνεργατικής της δραστηριότητας.


Πρότυπο για άλλες κοινότητες

Στα πλαίσια της επανίδρυσής του, το «Νέο Συνεργατικό Παντοπωλείο Πελενδρίου» λειτουργεί σήμερα δύο υπεραγορές εργοδοτώντας κόσμο από την κοινότητα και προσφέροντας υπηρεσίες σε όλους τους κατοίκους αλλά και σε κόσμο από γειτονικά χωριά, κάτι που γινόταν και παλαιότερα. Αυτό που έγινε τον τελευταίο χρόνο στο Πελένδρι αποτελεί πλέον πρότυπο για άλλες κοινότητες, οι οποίες ξεκίνησαν να επεξεργάζονται πρωτοβουλίες για συνεργατική επαναδραστηριοποίηση.

«Οι δικές μας ενέργειες άναψαν τη φλόγα σε όλη την Κύπρο για να ξανακτιστεί ο Συνεργατισμός», επισημαίνει ο Στέλιος Κωμοδρόμος, αναφέροντας ότι «ήδη πολλές κοινότητες επιδεικνύουν ενδιαφέρον να ιδρύσουν συνεργατικά παντοπωλεία και προς τούτο ζητούν πληροφορίες για τον τρόπο που κινητοποιήθηκε και έδρασε το Πελένδρι και είμαστε πρόθυμοι να δώσουμε κάθε βοήθεια και συμπαράσταση».

Το Πελένδρι άνοιξε το δρόμο για τον νέο Συνεργατισμό

Η προοδευτική κοινότητα της Πιτσιλιάς πρωτοπορεί για μια ακόμα φορά με την ανασύνταξη και την επανέναρξη της συνεργατικής δραστηριότητάς της

Όταν έγιναν οι συνενώσεις των συνεργατικών πιστωτικών εταιρειών και έγινε γνωστό ότι και ο εμπορικός τομέας του Συνεργατισμού θα πάψει να λειτουργεί, το Πελένδρι δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. «Είχαμε συνάντηση με τον διευθυντή της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (πριν τα ακίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία του Συνεργατισμού περάσουν στα χέρια του κράτους) και ζητήσαμε να δοθούν στην κοινότητα όλα εκείνα που δημιούργησαν οι πατεράδες μας…» αναφέρει ο Νίκος Πατσιάουρος και αβίαστα η μνήμη στρέφεται πολλά χρόνια πίσω, όταν «οι πατεράδες μας με τα χέρια τους, δίνοντας τη σίκλα με το κουγκρί ο ένας στον άλλο, έκτισαν με πολύ ιδρώτα και μόχθο τα κτίρια του Συνεργατικού Παντοπωλείου…»

Η ενημέρωση που είχε δοθεί τότε ήταν ότι για τα κτίρια της Συνεργατικής του Πελενδρίου είχε γίνει ήδη συμφωνία με κάποιον ιδιώτη για να πωληθούν. Αυτή η εξέλιξη, όπως ήταν αναμενόμενο, πυροδότησε τις έντονες αντιδράσεις του συνόλου της κοινότητας, η οποία οργανωμένα πραγματοποίησε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και άλλες κινητοποιήσεις απαιτώντας να παραμείνουν στο χωριό και στους κατοίκους τα συνεργατικά κτίρια.

Αυτές οι κινητοποιήσεις είχαν σαν αποτέλεσμα να σταματήσει το ξεπούλημα των κτιρίων και παράλληλα, από την πλευρά τους, οι κάτοικοι προχώρησαν τον Μάρτιο του 2017 στην ίδρυση μετοχικής εταιρείας με την επωνυμία «Νέο Συνεργατικό Παντοπωλείο Πελενδρίου». Ο στόχος που τέθηκε ήταν να καταλήξουν τα συνεργατικά κτίρια στο «Νέο Συνεργατικό Παντοπωλείο Πελενδρίου», που, όπως επισημαίνει ο Πρόεδρος της Επιτροπής Στέλιος Κωμοδρόμος, αποτελεί πλέον τον συνεχιστή της πρώτης συνεργατικής δράσης της κοινότητας.

Η Επιτροπή του νέου Συνεργατικού είχε συναντήσεις με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα που κατέληξαν όχι στην παραχώρηση ή την πώληση, αλλά στην εκμίσθωση των κτιρίων στην κοινότητα με ένα χαμηλό ενοίκιο. «Και με το καθεστώς του ενοικίου, όμως, εμείς ελπίζουμε και θα επιδιώξουμε στην πορεία να αλλάξουν κάποια πράματα και να πάρουμε πίσω αυτά που δημιουργήσαμε». Αυτό που θέλει και περιμένει ο κόσμος είναι η ίδρυση μιας νέας συνεργατικής εταιρείας, αγροτικής ή άλλως πώς, ώστε να μπει το λιθάρι και να ξαναδημιουργηθούν αυτά που χάθηκαν

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy