Το πλάνο αναδόµησης και επιδιόρθωσης των προσφυγικών πολυκατοικιών

  • Το προβλήµατα, οι κίνδυνοι (προκλήσεις) και οι προοπτικές να αποτελέσουν µέρος ενός ευρύτερου στεγαστικού σχεδιασµού
  • Στους κυβερνητικούς οικισµούς µπορούµε να βρούµε τη λύση για το στεγαστικό πρόβληµα που ταλανίζει πολλούς και ιδιαίτερα τη νέα γενιά

Του Γιάννη Κακαρή

Οι προσφυγικοί οικισµοί έχουν τα κακά τους χάλια, όµως το πιο τροµακτικό είναι οι πολυκατοικίες στις οποίες διαµένει µεγάλος αριθµός προσφύγων και κυρίως ηλικιωµένοι. Οι συνθήκες στις οποίες διαβιώνουν είναι άθλιες, ενώ κινδυνεύει ακόµα και η σωµατική τους ακεραιότητα.

Η πίεση που άσκησε η Επιτροπή Προσφύγων έφερε καρπούς, µε τον νέο Υπουργό Εσωτερικών να δείχνει γρήγορα αντανακλαστικά και να ανακοινώνει πλάνο δεκαετίας µε προτεραιότητα τις 43 επικίνδυνες πολυκατοικίες.

Σε δηλώσεις του στη «Χαραυγή», ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων, Νίκος Κέττηρος, ανέφερε ότι «ως ΑΚΕΛ, λειτουργώντας πάντα δηµιουργικά και εποικοδοµητικά για την αντιµετώπιση µιας τέτοιας σύνθετης και δύσκολης κατάστασης, έχουµε ακούσει προσεκτικά το σχέδιο δράσης και έχουµε καταθέσει προτάσεις, απόψεις και παρατηρήσεις. Θα συνεχίσουµε να παρακολουθούµε την εξέλιξη των πραγµάτων και να παρεµβαίνουµε δηµιουργικά εκεί και όπου χρειάζεται». Πρόσθεσε, τέλος, ότι την ερχόµενη Παρασκευή εκτάκτως θα πάει στην Επιτροπή ξανά ο υπουργός για συνέχιση της συζήτησης.

Το σχέδιο δεν είδε ακόµα το φως της δηµοσιότητας, αφού δεν έχει ακόµη λάβει την τελική του µορφή, ωστόσο το προηγούµενο διάστηµα ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, έκανε εκτενείς αναφορές σε βασικές του πτυχές.

Σύµφωνα µε τον ίδιο, αναµένεται να κατατεθεί προς έγκριση στο Υπουργικό Συµβούλιο εντός 10 ηµερών, αφού πρώτα γίνει διαβούλευση και λάβει το πράσινο φως από το Υπουργείο Οικονοµικών. Ακολούθως, θα ενηµερωθούν και οι κάτοικοι των πολυκατοικιών για τα αποτελέσµατα της περιβόητης µελέτης, η οποία εξακολουθεί να κρατείται ως επτασφράγιστο µυστικό εδώ και 3 χρόνια.

Κατά τον κ. Ιωάννου, το σχέδιο θα αφορά και τις 358 προσφυγικές πολυκατοικίες, µε το συνολικό κονδύλι να ανέρχεται στα €100 εκατοµµύρια σε βάθος δεκαετίας. Προτεραιότητα θα έχουν οι 43 πολυκατοικίες που έχουν χαρακτηριστεί ως µη επισκευάσιµες και στόχος είναι να ανοικοδοµηθούν σε ένα χρόνο. Ωστόσο φαίνεται ότι υπάρχουν σηµαντικά προβλήµατα τα οποία δεν αντιµετωπίζονται, ενώ το χρονοδιάγραµµα που δόθηκε είναι πολύ µεγάλο αν αναλογιστεί κανείς ότι επείγει η επίλυση των προβληµάτων.

Συµµετοχή του κράτους και των ιδιοκτητών στο κόστος

Οι κάτοικοι των πολυκατοικιών θα επιλέγουν έναν πολιτικό µηχανικό -από κατάλογο που θα καταρτίσει το ΕΤΕΚ- ο οποίος θα έχει την αρµοδιότητα ετοιµασίας ξεχωριστής µελέτης για την κατάσταση κάθε πολυκατοικίας. Στη µελέτη ο µηχανικός θα περιλαµβάνει και κοστολόγηση των εργασιών για κάθε πολυκατοικία. Στις περιπτώσεις που είναι ασύµφορη η συντήρηση ή παρουσιάζονται σοβαρά προβλήµατα στατικότητας, ο µελετητής θα προτείνει την ανέγερση καινούργιας πολυκατοικίας. Τα έξοδα του µηχανικού θα καλύπτονται εξ ολοκλήρου από το κράτος.

Είτε πρόκειται για πολυκατοικίες που µπορούν να επισκευαστούν είτε για πολυκατοικίες που χρειάζονται γκρέµισµα και ανακατασκευή, το κράτος θα προσφέρει ένα εφάπαξ ποσό σε κάθε ιδιοκτήτη ανάλογα µε το διαµέρισµα που κατέχει:

• €20 χιλιάδες για διαµερίσµατα 1 υπνοδωµατίου.

• €30 χιλιάδες για διαµερίσµατα 2 υπνοδωµατίων.

• €40 χιλιάδες για διαµερίσµατα 3 υπνοδωµατίων.

Στις περιπτώσεις πολυκατοικιών που δεν διαθέτουν ανελκυστήρα, το κράτος θα καταβάλλει επιπλέον €50 χιλιάδες για την εγκατάστασή του. Ωστόσο οποιοδήποτε επιπρόσθετο ποσό χρειάζεται πέραν της εφάπαξ χορηγίας, θα πρέπει να καλύπτεται από τους ιδιοκτήτες.

Στην περίπτωση που µια πολυκατοικία χρειάζεται αναδόµηση, το κράτος θα καλύπτει όλα τα έξοδα µελετών/αδειοδοτήσεων για το έργο και θα παραχωρεί κρατική γη εντός του ίδιου συνοικισµού, ώστε να χτιστεί η νέα πολυκατοικία.

Εάν χρειαστεί για τις εργασίες να µετακινηθούν οι κάτοικοι για να γίνουν οι εργασίες, θα καλυφθεί και το κόστος ενοικίασης διαµερίσµατος για αυτό το χρονικό διάστηµα.

Ο σχεδιασµός αυτός συµπεριλαµβάνει και όσους έχουν αγοράσει προσφυγικά διαµερίσµατα αλλά δεν είναι οι ίδιοι πρόσφυγες. Αυτές οι περιπτώσεις ανέρχονται περίπου στο 2%.

Κίνητρα για τους εργολάβους

Το κράτος προγραµµατίζει να αυξήσει τους ορόφους των πολυκατοικιών παραχωρώντας δυο επιπρόσθετους ορόφους στον εργολάβο που θα αναλάβει το έργο, ώστε να προσελκύσει ενδιαφέρον. Με αυτόν τον τρόπο θα µειωθεί και το κόστος των διαµερισµάτων.

Παρ’ όλα αυτά, στην περίπτωση αναδόµησης εκτιµάται ότι ο ιδιοκτήτης θα κληθεί να καταβάλει επιπρόσθετα περίπου €30 χιλιάδες για την ανέγερση της νέας πολυκατοικίας.

Κάθε ιδιοκτήτης που θέλει να µειώσει περαιτέρω το κόστος του, θα µπορεί να ζητήσει µικρότερο διαµέρισµα από αυτό που κατέχει σήµερα, χωρίς να µειώνεται η χορηγία που θα λάβει. Για παράδειγµα, εάν ένας ηλικιωµένος διαµένει σε τριάρι, αλλά τα µέλη της οικογένειάς του έφυγαν και δηµιούργησαν τις δικές τους οικογένειες, θα µπορεί να ζητήσει µονάρι ώστε η συνεισφορά του να µειωθεί.

Όποιος ιδιοκτήτης δεν θέλει να συµµετέχει στο σχέδιο, θα µπορεί να πάρει τη χορηγία και τα χρήµατα που του αναλογούν στο µερίδιο που κατέχει επί της γης στην οποία βρίσκεται η πολυκατοικία και να παραχωρεί το διαµέρισµα στο κράτος.

Προβλήµατα και κίνδυνοι

Όσο καλό και αν ακούγεται το πλάνο, δεν έχουν απαντηθεί οι ανησυχίες ως προς τα νοµικά προβλήµατα που θα αντιµετωπιστούν. Το µεγαλύτερο πρόβληµα είναι ότι για να γίνει η οποιαδήποτε εργασία, πρέπει να συναινέσουν όλοι οι ιδιοκτήτες (µηδενός εξαιρουµένου). Ενδεχοµένως όµως κάποιοι από τους πρόσφυγες να µην µπορούν να ανταποκριθούν στις οικονοµικές απαιτήσεις των εργασιών. Εάν δεν επιλυθεί αυτό το πρόβληµα, είναι πιθανόν να παγώσουν πολλές διαδικασίες επισκευής ή αναδόµησης πολυκατοικιών.

Επιπρόσθετα, η αποστασιοποίηση του κράτους από τη διαδικασία και η µετατροπή του σε έναν απλό χρηµατοδότη, σε συνδυασµό µε την απουσία ασφαλιστικών δικλείδων, αυξάνει τον κίνδυνο να παρατηρηθούν φαινόµενα εκµετάλλευσης των προσφύγων και αισχροκέρδειας.

Εγκληµατική αδιαφορία από την προηγούµενη κυβέρνηση

H προηγούµενη κυβέρνηση επέδειξε ασύγγνωστη αµέλεια σε σχέση µε ένα θέµα που έχει να κάνει µε την ασφάλεια των πολιτών.

Όπως ανέφερε ο Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, «το να γνωρίζεις ότι υπάρχουν επικίνδυνες πολυκατοικίες σε µια σεισµογενή περιοχή και να µην προχωράς στη λήψη µέτρων, είναι εγκληµατική αδιαφορία. Ευτυχώς δεν είχαµε κάποιον ισχυρό σεισµό στην Κύπρο».

Το Τµήµα Πολεοδοµίας είχε ενώπιόν του τα αποτελέσµατα της µελέτης που το ίδιο έκανε από το 2020. 43 από τις 358 πολυκατοικίες είναι µη επισκευάσιµες και αντιµετωπίζουν τόσα προβλήµατα διάβρωσης και στατικότητας, που επείγει άµεσα η αναδόµησή τους. Άλλες 152 πολυκατοικίες έχουν κριθεί ως µέτριες από πλευράς στατικότητας.

Εξίσου εγκληµατικό είναι το γεγονός ότι το υπουργείο δεν ενηµέρωσε ποτέ τους κατοίκους αυτών των πολυκατοικιών για τους κινδύνους.

Το σχέδιο αναδόμησης μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τον προπομπό μιας νέας στεγαστικής πολιτικής

Το σχέδιο αναδόμησης και επιδιόρ­θωσης των προσφυγικών πολυκατοι­κιών μπορεί και πρέπει να αποτελέσει σημαντικό πυλώνα στην προσφυγική πολιτική ή ακόμα και τη στεγαστική πολιτική συνολικότερα. Ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι το κόστος αγοράς, ανέγερσης ή και ενοικίασης κατοικίας είναι πλέον απαγορευτικό για τη στέγα­ση πολλών νεαρών ζευγάρια.

Σε προηγούμενα ρεπορτάζ της εφημερίδας μας είδαμε ότι πολλοί νέοι -πρόσφυγες και μη- επιλέγουν να εγκα­τασταθούν σε συνοικισμούς, αφού οι τιμές είναι χαμηλότερες από ό,τι σε άλ­λες περιοχές.

Σύμφωνα με το σχέδιο, θα χτιστούν δυο πρόσθετοι όροφοι σε κάθε πολυ­κατοικία. Θα μπορούσε να εξεταστεί η δημιουργία ακόμη περισσότερων ορό­φων, οι οποίοι να αξιοποιηθούν από την Υπηρεσία Μέριμνας, τον Κυπρια­κό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης ή άλλη αρμόδια υπηρεσία για σχέδια προσιτής ή προσφυγικής κατοικίας. Με αυτόν τον τρόπο θα επιστρέψουν οι νέοι στους Κυβερνητικούς Οικισμούς και θα δοθεί διέξοδος στα στεγαστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα φτωχά λαϊκά στρώματα και οι νέοι.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αντιμε­τωπιστούν ευρύτερα προβλήματα, ώστε οι συνοικισμοί να προσελκύσουν νέ­ους κάτοικους -κατάσταση δρόμων / πεζοδρομίων, πράσινο, αποχετευτικά, χώροι στάθμευσης κ.ά. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει, επιτέλους, να αναλάβουν συγκεκριμένα έργα οι δήμοι που μέχρι σήμερα αποποιούνται των ευθυνών τους επικαλούμενοι την κακή κατάσταση στην οποία παρέλαβαν τους συνοικισμούς.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy