Της
Άντρεας Κώστα*
Το µεταναστευτικό είναι ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα ανά το παγκόσµιο, καθώς 70.8 εκατοµµύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να µεταναστεύσουν, σύµφωνα µε έκθεση του UNCHR για το 2018. Μια σηµαντική πτυχή αυτού του προβλήµατος που συχνά παραγνωρίζεται είναι το φύλο. Το φύλο αποτελεί σηµαντικό παράγοντα, ο οποίος καθορίζει τις εµπειρίες και τη ζωή των ατόµων κυρίως όταν βρίσκονται σε καταστάσεις κρίσεων.
Σύµφωνα µε το UNCHR (2018), το 50% του πληθυσµού των προσφύγων είναι γυναίκες και κορίτσια. Τα άτοµα αυτά είναι ευάλωτα σε όλα τα στάδια του ταξιδιού τους: στις χώρες καταγωγής, διέλευσης και προορισµού. […]
Στην Κύπρο φιλοξενούνται χιλιάδες πρόσφυγες και αιτητές ασύλου σε δοµές, οι οποίες µετά δυσκολίας ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους, ενώ παράλληλα δεν διασφαλίζονται αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Σε αυτές βρίσκονται γυναίκες, µονήρεις, ασυνόδευτες, µε παιδιά, έγκυες και λεχώνες οι οποίες χρήζουν ιατρικής και ψυχολογικής στήριξης. Τόσο η Ύπατη Αρµοστεία (UNCHR, 2017) όσο και η Κυπριακή ∆ηµοκρατία (Υπουργείο ∆ικαιοσύνης και ∆ηµόσιας Τάξης, 2018) αναγνωρίζουν τις γυναίκες πρόσφυγες ως ευάλωτη οµάδα πληθυσµού και υπογραµµίζουν την ανάγκη για λήψη περαιτέρω µέτρων για στήριξη, ενδυνάµωση και ένταξή τους στην κοινωνία.
Σε αυτό το πλαίσιο, πέντε νεαρές γυναίκες σε συνεργασία µε το Συµβουλευτικό Κέντρο Στήριξης της Οικογένειας (ΣΥΚΕΣΟ), έχοντας εµπειρία των σοβαρών προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες πρόσφυγες στις δοµές φιλοξενίας, αποφάσισαν να πραγµατοποιήσουν το πρόγραµµα togetHER.
Στόχος του προγράµµατος togetHER ήταν να λειτουργήσει συµπληρωµατικά στις υπηρεσίες που παρέχονται στις δοµές φιλοξενίας και να προσφέρει στήριξη σε ανήλικα ασυνόδευτα κορίτσια που βρίσκονται σε δυσµενέστερη θέση λόγω των σωµατικών και ψυχολογικών τραυµάτων που φέρουν από τη χώρα προέλευσής τους και το ταξίδι τους για να φτάσουν στην Κύπρο. Αυτά τα τραύµατα τείνουν να επιδεινώνονται στα κέντρα φιλοξενίας λόγω των συνθηκών που επικρατούν.
Κατά τη διάρκεια του προγράµµατος πραγµατοποιήθηκαν 12 συναντήσεις µε γυναίκες/κορίτσια πρόσφυγες µε ειδικά σχεδιασµένες δραστηριότητες, οι οποίες σκοπό είχαν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση, την ψυχαγωγία, την ενηµέρωση αυτών των κοριτσιών αλλά και την ενίσχυση της κοινωνικής τους ένταξης. Μέσα από το πρόγραµµα οι συµµετέχουσες είχαν την ευκαιρία να έχουν άµεση επαφή µε ειδικούς σε θέµατα που τις αφορούν άµεσα, όπως γυναίκα γυναικολόγο, ειδικούς σε θέµατα επαγγελµατικού και προσωπικού προσανατολισµού, ειδικό για θέµατα σεξουαλικής κι αναπαραγωγικής υγείας και ειδικό για θέµατα υγειών σχέσεων.
Παράλληλα, επιτεύχθηκε ακόµη ένας στόχος του προγράµµατος, ο οποίος ήταν η ψυχολογική ενδυνάµωση των γυναικών/κοριτσιών προσφύγων µε τη χρήση εικαστικής θεραπείας. Η εικαστική θεραπεία έχει το προνόµιο να παρέχει ψυχολογική στήριξη και ενδυνάµωση χωρίς τη χρήση λεκτικής επικοινωνίας, καθώς µέσω αυτής οι άνθρωποι αφήνονται ελεύθεροι να εκφραστούν χωρίς το φόβο της κριτικής, στο πλαίσιο ενός ασφαλούς περιβάλλοντος.
Την ίδια στιγµή, οι ειδικά σχεδιασµένες δραστηριότητες κοινωνικής ένταξης έχουν συνεισφέρει ώστε τα κορίτσια να εξοικειωθούν περισσότερο µε τη γλώσσα, τον πολιτισµό και την κοινωνία της Κύπρου. Τέτοιες δράσεις µπορούν να συνεισφέρουν συµπληρωµατικά στις Υπηρεσίες του κράτους, ωστόσο δεν είναι αρκετές ώστε άτοµα µε µεταναστευτικό/προσφυγικό βιογραφικό να µπορέσουν να ενταχθούν κοινωνικά και εργασιακά στην κυπριακή κοινωνία. Χρειάζεται να ενισχυθούν τα εργαλεία στήριξης, ενδυνάµωσης και ένταξης από τις αρµόδιες υπηρεσίες µε στόχο µια κοινωνία της αλληλεγγύης και του σεβασµού.
* Λειτουργός Προγραµµάτων, Συµβουλευτικό Κέντρο Στήριξης της Οικογένειας
Aκολουθήστε μας στο Google News
