Τόμας Μορ (1478 – 1535)

Τόµας Μορ (1478 – 1535)

Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 7 Φεβρουαρίου 1478. Σπούδασε λογική στο Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης, ενώ διδάχθηκε νοµικά, λατινικά και αρχαία ελληνικά. Το 1497 ο ουµανιστής Έρασµος του Ρότερνταµ τον προσκάλεσε στον Όµιλό του, όπου είχε γνωριµίες µε γνωστούς στοχαστές της εποχής. Υπηρέτησε σε διάφορα πολιτειακά αξιώµατα. Στις 6 Ιουλίου 1535 µε την κατηγορία της προδοσίας αποκεφαλίστηκε από τον βασιλιά Ερρίκο 8ο.

Ο Μορ έζησε στα τελικά στάδια της φεουδαρχίας, όπου ήδη µέσα στα σπλάχνα της αναπτύσσονταν καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής µε όλες τις αρνητικές συνέπειες στη διαβίωση των ανθρώπων. Ο διανοητής Μορ αντιλαµβάνεται ότι οι εκκολαπτόµενες διαδικασίες δεν µπορούσαν να δηµιουργήσουν προϋποθέσεις ευµάρειας για το σύνολο του πληθυσµού. Γι’ αυτό και στην «Ουτοπία» (1515) περιγράφει µια ιδανική κοινωνία. Αντιλαµβανόµενος το δύσκολο του εγχειρήµατος, όχι τυχαία επέλεξε τον τίτλο «Ουτοπία» (ου-τόπος, ένας τόπος που δεν υπάρχει).

Στην «Ουτοπία» περιγράφεται µια κοινωνία, στηριζόµενη στην αδελφοσύνη µεταξύ των µελών της, στην απουσία εκµετάλλευσης και ατοµικής ιδιοκτησίας στα µέσα παραγωγής και στα παραγόµενα προϊόντα. Ο Τόµας Μορ διευρύνει την έννοια της κοινοκτηµοσύνης, που στον Πλάτωνα αφορούσε µόνο τις ανώτερες τάξεις, ώστε να αγκαλιάζει όλους τους πολίτες, συνδεδεµένη µε ισότητα υποχρεώσεων και δικαιωµάτων. Ταυτόχρονα ασκεί κριτική στη διαµορφωνόµενη κατάσταση στην αγγλική κοινωνία και διορατικά αντιλαµβάνεται ότι τα προβλήµατα ανισότητας, φτώχειας, αθλιότητας και εκµετάλλευσης θα συνεχίσουν. Με παραστατικό τρόπο περιγράφεται επίσης η αρχική συσσώρευση κεφαλαίου στην Αγγλία, δηλ. η αποξένωση του αγρότη από το κύριο µέσο παραγωγής, τη γη και τη µετατροπή του σε εργάτη, όταν οι γαιοκτήµονες έδιωχναν τον αγροτικό πληθυσµό από τα µετατρεπόµενα σε βοσκότοπους για τα πρόβατα χωράφια µε στόχο την κάλυψη των αναγκών της εριουργίας και απόκτηση ευκολότερου και περισσότερου κέρδους.

Ο Μορ θεωρείται ο πρώτος ουτοπικός σοσιαλιστής γιατί διαφοροποιείται από τον ερχόµενο καπιταλισµό, προσπαθώντας να δώσει εναλλακτική πρόταση ανάπτυξης της κοινωνίας.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy