Tongue: Για μια κοινή γλώσσα που να μπορεί να υπερβεί τον εγκλωβισμό στο πλέγμα του εθνικισμού

Με αφορμή/ Ορίζοντας

Tongue: Για μια κοινή γλώσσα που να μπορεί να υπερβεί τον εγκλωβισμό στο πλέγμα του εθνικισμού

Με αφορμή την παρουσίαση στις 18 Σεπτεμβρίου της ταινίας Tongue στο 15o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού οι δημιουργοί της ταινίας Ανδρέας Αναστασιάδης και Παναγιώτης Αχνιώτης μιλάνε στον Ορίζοντα

Πείτε μας λίγα λόγια για το θέμα του Tongue; Τι σας οδήγησε να αφηγηθείτε αυτή τη ιστορία; (προσωπική ενός ανθρώπου, συλλογική ενός νησιού)

Το Tongue καταπιάνεται με διάφορες στιγμές τζαι όψεις του κινήματος για την επανένωση, με την ανάπτυξη της κυπριακής ριζοσπαστικής αριστεράς μετά το 60  τζιαι του βιώματος αλλά τζαι της ταυτοτικής κρίσης των ατόμων που παλεύκουν εντός των πεδίων τούτων. Το βασικό μας κίνητρο για την δημιουργία του ήταν βέβαια  η αφήγηση μιας ιστορίας σχετικά άγνωστης τζιαι ως φόρος τιμής σε ένα άνθρωπο που κατέχει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη τούτου του κινήματος. Ο κυπριακός ριζοσπαστικός χώρος κινείται εν πολλοίς στο υπόγειο ή τζιαι στο μεταίχμιο τζιαι περνά απαρατήρητος που την ηγεμονική κουλτούρα τζιαι λόγο, άρα εθεωρήσαμε ότι εννά ήταν χρήσιμο να αναδείξουμε κάποιες ιστορίες άγνωστες για πολύ κόσμο. Παράλληλα, το Τongue θέλει να λειτουργήσει τζιαι ως ένας διάλογος μεταξύ θκυό γενιών, σε ότι αφορά την κυπριακή υποκειμενικότητα τζιαι τη ριζοσπαστική πολιτικοποίηση σε τούντο μέρος του κόσμου.

Γιατί αυτός ο τίτλος; Ποια είναι «η γλώσσα» που αναφέρεστε; Μπορούν οι Κύπριοι να βρουν τον τρόπο να μιλούν/κατανοούν την ίδια γλώσσα;

Η έννοια της γλώσσας στον τίτλο φέρει  διπλό νόημα. Που την μια, αναφέρεται στην πολιτική γλώσσα, στους συμβολισμούς τζιαι στη σημειολογία που ανέπτυξε ο ριζοσπαστικός χώρος για να νοηματοδοτήσει τον κυπριακό χώρο τζιαι την κυπριακή εμπειρία με μια ιδιαίτερη, δική του προσέγγιση- με μια δική του γλώσσα. Η δεύτερη σημασία του τίτλου, που σχετίζεται τζιαι με την πρώτη, αναφέρεται στην πολύπλοκη τζιαι πλουραλιστική γλωσσολογική πραγματικότητα της Κύπρο. Θεωρούμαι ότι μια που τες μορφές βίας που προκύπτουν που την εμφύλια σύγκρουση στην Κύπρο τζιαι τη διχοτόμηση εν ότι οι Κυπραίοι εστερηθήκαν τζιαι συνεχίζουν να στερούνται το δώρο να εν δίγλωσσοι ή τρίγλωσσοι. Κατά συνέπεια θεωρούμε αναγκαίο να μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια κοινή «γλώσσα» με βάση την πολυδιάστατη κυπριακή εμπειρία που να μπορεί εν δυνάμει να υπερβεί τον εγκλωβισμό της κοινωνίας στο πλέγμα του εθνικισμού.

Θεωρούμε αναγκαίο να μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια κοινή «γλώσσα» με βάση την πολυδιάστατη κυπριακή εμπειρία που να μπορεί εν δυνάμει να υπερβεί τον εγκλωβισμό της κοινωνίας στο πλέγμα του εθνικισμού.

Ποια ήταν η βασική δυσκολία για να γυριστεί το ντοκιμαντέρ;

Η βασική δυσκολία για να γυριστεί το ντοκιμαντέρ εν ότι έπρεπε να ξεκινήσουμε να μαθαίνουμε ούλλα τα τεχνικά γύρω που ένα τέθκοιο εγχείρημα -χρήση κάμερας, μοντάζ, ήχος κτλ.-  αλλά τζιαι συνολικότερα τη λειτουργεία του ως μέσο έκφρασης.  Το πιο δύσκολο στην πραγματικότητα ήταν να μάθουμεν τη γλώσσα του ντοκιμαντέρ: δηλαδή να καταφέρουμε ως άπειροι που είμαστεν σε τούντο πεδίο -γιατί προερχούμαστεν τζιαι οι θκυό που τες κοινωνικές επιστήμες- να εκφράσουμε τα πράματα που θέλουμεν χρησιμοποιώντας την γραμματική τούτης της συγκεκριμένης γλώσσας. Μια δεύτερη δυσκολία ήταν ο κοινός τόπος τζιαι χρόνος που έπρεπε να βρεθεί γιατί κατά τη διάρκεια της παραγωγής εζούσαμε τζιαι οι θκυό στο εξωτερικό. Ένα που τα πιο μαγικά πράματα παρόλα αυτά στη διαδικασία τούτη ήταν το πόσα πολλά πράματα εμάθαμεν που τους αθρώπους γυρών μας τζιαι όσον αφορά τεχνικά ζητήματα αλλά τζιαι όσον αφορά την απλόχερη βοήθεια τζιαι την ανταλλαγή εμπειριών τζιαι γνώσης.

Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη, ποια ήταν η ανταπόκριση κοινού, κριτικών; Το ελληνικό κοινό πόσο καλά γνωρίζει/ αντιλαμβάνεται την ιστορία και την πολιτική κατάσταση στην Κύπρο;

Το ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα εκατάφερεν να ανοίξει μια σειρά συζητήσεων γύρω που διάφορα θέματα. Ως θεματολογία το Τongue εκατάφερε να πυροδοτήσει τζιαι πιο κοινές συζητήσεις όπως για παράδειγμα σε σχέση με το Κυπριακό, αλλά τζιαι πιο ειδικές όπως πχ για τους κοινούς αγώνες των θκυό κοινοτήτων, τους εργασιακούς αγώνες, ζητήματα μεταναστευτικού κτλ. Μια που τες πιο συχνές αντιδράσεις ήταν μια ενοχική παραδοχή για το πόσο λία ξέρει το Ελληνικό κοινό σε ότι αφορά τους κοινωνικούς αγώνες στην Κύπρο  τζιαι ότι η γνώση που υπάρχει γυρώ που την Κύπρο εν στην ουσία δοσμένη που το εθνικό αφήγημα. Το συναίσθημα ενοχής θα μπορούσαμε να το εξηγήσουμε ως την συνειδητοποίηση ότι η Κύπρος παρουσιάζεται τζιαι κατασκευάζεται που την ηγεμονική κουλτούρα ως κάτι πολλά κοντινό στην Ελλάδα, ενώ στην πραγματικότητα εν αρκετά μακριά που την καθημερινή εμπειρία των πλείστων Ελλήνων. Το μόνο σίουρο εν ότι στην Ελλάδα εννά υπάρξουν τζιάλλες προβολές αφού το κοινό διψά για τα εν λόγο θέματα.

Τι είναι για σας το «καλό» ντοκιμαντέρ; Να είναι αιχμηρό και με θέση; Αντικειμενικό; Πόσο αντικειμενικό μπορεί/πρέπει να είναι το όποιο ντοκιμαντέρ;

Γενικά είμαστε πάρα πολλά σκεπτικοί ως προς το πως χρησιμοποιείται η κατηγορία του αντικειμενικού, ως προώθηση μιας τζιαι μόνο Αλήθειας τζιαι ως αποπολιτικοποίηση του λόγου. Γενικά εμείς πιστεύκουμε στο πολιτικό ντοκυμαντέρ όπως πιστεύκουμε ότι καθετί διέπεται ούτως η άλλως που την πολιτική συνθήκη. Το ντοκιμαντέρ σαν εργαλείο έσιει την δυνατότητα να αναδεικνύει διαφορετικές πραγματικότητες τζιαι να εξερευνά την ανθρώπινη εμπειρία που πολλαπλές σκοπιές. Η διείσδυση σε κοινωνικές διαδικασίες έξω που τες δικές σου επιτρέπει σου τζιαι ανάλυση του δικού σου αλλά τζιαι την εξερεύνηση του άλλου, κάτι που για μας εν αιχμηρό που μόνο του.

Το ντοκιμαντέρ σαν εργαλείο έσιει την δυνατότητα να αναδεικνύει διαφορετικές πραγματικότητες τζιαι να εξερευνά την ανθρώπινη εμπειρία που πολλαπλές σκοπιές. Η διείσδυση

Οι νέες συνθήκες λόγω πανδημίας πόσο επηρέασαν και επηρεάζουν τη δημιουργία και τους καλλιτέχνες;

Εμείς προσωπικά εν έχουμε επηρεαστεί άμεσα ως καλλιτέχνες γιατί βιοποριζούμαστεν που άλλο τομέα. Φυσικά εν μια πολλά δύσκολη περίοδος για τους καλλιτέχνες, ιδιαίτερα στο οικονομικό κομμάτι, τζιαι εν κάτι που θα θέλαμε να δούμε εγρήγορση που ούλλον το θεσμικό πλαίσιο τζιαι τον κοινωνικό ιστό. Η τέχνη, ως ακόμα ένα μέσο κατανόησης του κόσμου, εν ιδιαίτερα αναγκαία την συγκεκριμένη στιγμή τζιαι θεωρούμαι ότι η εποχή εν γεμάτη ερεθίσματα για κριτική καλλιτεχνική δημιουργία.

Tongue

Χαρουπόμυλος Λανίτη, Λεμεσός

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου, 20:00