Τοποθέτηση ΚΤΚ για τις υπερχρεώσεις από τράπεζες

Υπερχρεώσεις χιλιάδων ευρώ πληρώνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφού με βάση στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το κόστος δανεισμού στην Κύπρο είναι διπλάσιο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Συγκεκριμένα στην Κύπρο ο σύνθετος δείκτης του κόστους δανεισμού για νέα δάνεια προς επιχειρήσεις είναι 3,03%, ενώ ο μέσος όρος στην ευρωζώνη είναι μόλις 1,43%. Δηλαδή για ένα δάνειο ύψους 200 χιλ. ευρώ οι επιχειρήσεις στην Κύπρο είναι υποχρεωμένες να πληρώνουν 6.060 ευρώ τόκους το χρόνο, ενώ στην ευρωζώνη 2.860 ευρώ (διαφορά 3.200 ευρώ). Σημειώνεται μάλιστα ότι η Κύπρος βρίσκεται στην τέταρτη θέση με το υψηλότερο κόστος δανεισμού μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ευρωζώνης, μετά τη Μάλτα (3,97%), Ιρλανδία (3,3%) και Ελλάδα (3,08%).

Στα ανακυκλούμενα δάνεια και όρια υπερανάληψης, πιστωτικές διευκολύνσεις και παρατεινόμενες πιστώσεις μέσω πιστωτικών καρτών, το κόστος στην Κύπρο είναι 1,7%, ενώ ο μέσος όρος στην ευρωζώνη είναι 3,33%. Σημειώνεται μάλιστα ότι η Κύπρος βρίσκεται στην τέταρτη θέση με το υψηλότερο κόστος δανεισμού μεταξύ όλων των κρατών – μελών της ευρωζώνης μετά την Ελλάδα (4,11%), Μάλτα (4,07%) και Ιρλανδία (3,78%).

Στα δάνεια έως 250 χιλ. ευρώ που αφορούν κυρίως μικρές επιχειρήσεις το κόστος στην Κύπρο είναι 3,5%, ενώ στην ευρωζώνη ο μέσος όρος είναι μόλις 1,81%. Σημειώνεται μάλιστα ότι η Κύπρος βρίσκεται στην πέμπτη θέση με το υψηλότερο κόστος δανεισμού μεταξύ όλων των κρατών – μελών της ευρωζώνης, μετά την Ιρλανδία (5,77%), Ελλάδα (4,35%), Μάλτα (4,08%) και Λετονία (3,83%).

Στα δάνεια έως 1 εκατ. ευρώ, που αφορούν κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις το κόστος στην Κύπρο, είναι 3,26%, ενώ στην ευρωζώνη ο μέσος όρος είναι μόλις 1,75%. Σημειώνεται μάλιστα ότι η Κύπρος βρίσκεται στην πέμπτη θέση με το υψηλότερο κόστος δανεισμού μεταξύ όλων των κρατών – μελών της ευρωζώνης, μετά τη Μάλτα (4.,42%), Ιρλανδία (4,39%), Ελλάδα (3,74%), και Λετονία (3,4%).

Χρεώσεις στις καταθέσεις

Σημειώνεται ότι το επιτόκιο το οποίο «πληρώνουν» οι τράπεζες στις καταθέσεις των επιχειρήσεων είναι πιο υψηλό από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Παρά ταύτα, αυτό εξανεμίζεται από τις χρεώσεις οι οποίες επιβάλλονται.

Ενδεικτικά, στις καταθέσεις σε ευρώ με συμφωνημένη διάρκεια έως ένα έτος το επιτόκιο στην Κύπρο είναι 0,04%, ενώ στην ευρωζώνη ο μέσος όρος είναι αρνητικός (-0,36%).

Άρχισαν οι αιτήσεις για τα δάνεια με κρατικές εγγυήσεις

Οι τράπεζες έχουν παραλάβει ήδη τις πρώτες αιτήσεις για δάνεια με κρατικές εγγυήσεις. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι όσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταφέρουν να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση μέσω του πιο πάνω εργαλείου, θα την χρυσοπληρώσουν.

Με βάση έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας, το τρίτο τρίμηνο οι τράπεζες διατήρησαν τα ίδια αυστηρά κριτήρια τα οποία εφάρμοσαν κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού.

Εκτίμησαν επίσης ότι τα κριτήρια θα παραμείνουν αυστηρά και κατά το τέταρτο τρίμηνο, παρά την αύξηση στη ζήτηση δανείων.

Ενδεικτική είναι η ακόλουθη αναφορά στην έκθεση της ΚΤ: «Η αναλογία των αιτήσεων που απορρίφθηκαν για τα δάνεια προς επιχειρήσεις παρέμεινε κατά βάση αμετάβλητη, όπως και τα κριτήρια χορήγησης των εν λόγω δανείων».

Για το θέμα της τιμολογιακής πολιτικής των  πιστωτικών ιδρυμάτων τοποθετήθηκε και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) σημειώνοντας τα ακόλουθα:

Η ΚΤΚ θα μελετήσει το θέμα των αυξήσεων σε χρεώσεις των κυπριακών τραπεζών  για το οποίο έγιναν αναφορές στον Τύπο και θα προβεί σε οποιεσδήποτε ενδεδειγμένες ενέργειες εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της.

Η KTK έχει ήδη ασκήσει την αρμοδιότητα που της αναθέτει ο περί της Συγκρισιμότητας των Τελών, της Αλλαγής Λογαριασμού Πληρωμών και της Πρόσβασης σε Λογαριασμούς Πληρωμών Νόμος του 2017 όπως έχει τροποποιηθεί Ν. 64(Ι)/2017 με σκοπό να συμβάλει σε καθοριστικό βαθμό στην ενδυνάμωση της προσβασιμότητας των καταναλωτών σε υπηρεσίες πληρωμών, οι οποίες θεωρούνται ως βασικές για τη διεκπεραίωση καθημερινών τραπεζικών αναγκών και αφορούν κυρίως την κατάθεση των εισοδημάτων και την πληρωμή λογαριασμών.

Συγκεκριμένα, η ΚΤΚ έχει εκπονήσει και υποβάλει σχετική μελέτη στο Υπουργείο Οικονομικών τον Φεβρουάριο του 2020, μέσω της οποίας προτάθηκε συγκεκριμένη δέσμη μέτρων αναφορικά με τις χρεώσεις που επιβάλλονται σε Λογαριασμούς Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά (ΛΠΒΧ) και η οποία δέσμη μέτρων έχει υιοθετηθεί στην ολότητά της μέσω της έκδοσης σχετικών διαταγμάτων τον Αύγουστο του 2020. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η εξουσία της ΚΤΚ να παρεμβαίνει στην τιμολογιακή πολιτική των πιστωτικών ιδρυμάτων εξαντλείται στην υποβολή εισήγησης προς το Υπουργείο Οικονομικών για καθαρισμό εύλογων τελών σε Λογαριασμούς Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά.

Η προαναφερόμενη δέσμη μέτρων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση ανώτατης χρέωσης (πλαφόν) ύψους €36 (Ευρώ) ανά ημερολογιακό έτος στις χρεώσεις που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, οι οποίες προσφέρονται μέσω ΛΠΒΧ, καθώς και την επιβολή μηδενικών χρεώσεων για αναλήψεις μετρητών από ΛΠΒΧ μέσω Αυτόματων Ταμειολογικών Μηχανών στην Κύπρο, καθώς και σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που δύναται να βοηθήσει ιδιαίτερα συμπατριώτες μας που διαμένουν σε περιοχές οι οποίες δεν διαθέτουν πλήρες τραπεζικό δίκτυο.

Επίσης, μέσω των εν λόγω διαταγμάτων καθορίζονται μηδενικές χρεώσεις ειδικά για καταναλωτές οι οποίοι θεωρούνται ευάλωτοι, όπως αυτοί έχουν καθοριστεί από το αρμόδιο Υπουργείο.

Μέσω της δέσμης μέτρων που εισηγήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών, η ΚΤΚ έδωσε τη δυνατότητα σε ένα (μέσο) καταναλωτή να διεκπεραιώνει όλες τις τραπεζικές εργασίες που χρειάζεται σε καθημερινή βάση καταβάλλοντας το μέγιστο ποσό των €36 ανά ημερολογιακό έτος. Νοείται ότι εάν ο καταναλωτής διεκπεραιώνει χαμηλό αριθμό πράξεων ή εάν επιλέγει τη διαδικτυακή οδό για διεκπεραίωση των συναλλαγών τότε το ποσό που θα κληθεί να καταβάλει θα είναι σαφώς μικρότερο των €36.

Σημειώνεται ότι οι χρεώσεις αυτές εφαρμόζονται μόνο σε Λογαριασμούς Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά οι οποίοι δύναται να διαφέρουν από τους κοινούς τρεχούμενους/αποταμιευτικούς αφού βάσει νομοθεσίας, μόνο το συγκεκριμένο είδος λογαριασμού τελεί υπό την προστασία των εύλογων τελών.

Συνεπώς, οι καταναλωτές που επιθυμούν να τεθούν υπό την προστασία των εύλογων τελών μπορούν να αιτηθούν άνοιγμα Λογαριασμού Πληρωμών με Βασικά Χαρακτηριστικά ή να αιτηθούν μετατροπή υφιστάμενων τρεχούμενων ή/και αποταμιευτικών λογαριασμών σε βασικό.