Ο επικεφαλής του Γραφείου Κυπριακού του ΑΚΕΛ, Τουμάζος Τσιελεπής, είναι συνεπής και κατηγορηματικός στις τοποθετήσεις του:

«Πολιτική ισότητα σημαίνει αποτελεσματική συμμετοχή στα όργανα και στη λήψη αποφάσεων. Αν δεν έχουν μια θετική ψήφο δεν υπάρχει αποτελεσματική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Υπάρχει σχέση πλειοψηφίας-μειονότητας.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναίρεσε αυτή τη σύγκλιση και η Τουρκία βρίσκει ανέλπιστο άλλοθι να μη δέχεται τερματισμό των εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και αποχώρηση στρατευμάτων χωρίς πολιτική ισότητα», αναφέρει στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» σε συνέντευξή του λίγο πριν τις νέες εξελίξεις που αναμένονται στο Κυπριακό.

Είναι εξίσου κατηγορηματικός στο ότι ο Πρόεδρος πρέπει να πάει στις συνομιλίες και να διαψεύσει τον κ. Τσαβούσογλου ότι οι Ε/κ δεν είναι έτοιμοι να μοιραστούν την εξουσία με τους Τ/κ. 

Παρά τις μεσολαβήσεις, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τα πήγαινε-έλα του Μάικ Πομπέο και του Στόλτενμπεργκ η Τουρκία επιμένει στο παιχνίδι των προκλήσεων και της παραβατικότητας. Κάποιοι λένε ότι θέλει να επιβάλει το δίκαιο, όπως η ίδια το αντιλαμβάνεται. Εσείς τι λέτε;

Όντως θέλει να επιβάλει το δίκαιο, όπως η ίδια το αντιλαμβάνεται, ένα ιδιόμορφο διεθνές δίκαιο που ισχύει μόνο για την Τουρκία. Πρέπει, όμως, να καταλάβουμε ότι όλα αυτά που συμβαίνουν είναι απόρροια του ναυαγίου στο Κραν Μοντανά. Ως ΑΚΕΛ είχαμε έγκαιρα συμβουλεύσει τον Πρόεδρο ότι θα έπρεπε να βρεθεί τρόπος να επαναρχίσει η διαπραγματευτική διαδικασία το συντομότερο. Αλλά ο Γ.Γ. του ΟΗΕ απαιτεί να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση από κει που είχε μείνει. Με τις συγκλίσεις και το πλαίσιο Γκουτέρες. Αυτά διακηρύττει βέβαια ο Πρόεδρος, αλλά στη συνέχεια τα αναιρεί με λόγια και με έργα. Αυτή είναι και η εξήγηση γιατί εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια δεν υπάρχει διαπραγματευτική διαδικασία.

Τα χειρότερα τετελεσμένα δημιουργούνται ακριβώς σε περιόδους που δεν υπάρχει διαπραγματευτική διαδικασία. Άρα, ένας τρόπος υπάρχει για να κτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του: Να πειστεί ο ΓΓ του ΟΗΕ ότι το λέμε και το εννοούμε να επαναρχίσει η διαπραγμάτευση από κει που είχε μείνει. Όλες οι παρεμφερείς ενέργειες και διαβήματά μας -στην ΕΕ, στο Σ.Α. ΟΗΕ κ.α.- επιβάλλονται, αλλά χωρίς να επαναρχίσουν οι συνομιλίες η Τουρκία θα συνεχίσει να δημιουργεί εντάσεις και τετελεσμένα.

Αυτή τη στιγμή είμαστε υποχρεωμένοι να περιμένουμε το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας στα κατεχόμενα… Σήμερα κιόλας θα το γνωρίζουμε.

Η διαδικασία για επανέναρξη των συνομιλιών ούτως ή άλλως θα τροχιοδρομηθεί, όποιος και αν θα είναι από αύριο ο ηγέτης της τ/κ κοινότητας. Αν αυτός θα είναι ο κ. Τατάρ ούτε αυτή η προσπάθεια θα έχει προοπτική. Δυστυχώς είμαστε όμηροι της εκλογικής διαδικασίας στα κατεχόμενα, αφού χάθηκαν 3,5 χρόνια και ενώ είχαμε απέναντί μας τον κ. Ακιντζί.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι όποιος κι αν εκλεγεί είναι το ίδιο. Το μότο τους είναι τι Τατάρ τι Ακιντζί…

Ο ισχυρισμός ότι όποιος και αν εκλεγεί είναι το ίδιο διαψεύδεται από την ίδια τη ζωή. Ξέρουμε πόσο πόλεμο έχει δεχθεί ο κ. Ακιντζί από την Τουρκία. Για το Κυπριακό, αλλά και για τοποθετήσεις του σε άλλα ζητήματα. Σας διαβεβαιώνω εξ ιδίας πείρας ότι δεν είναι καθόλου το ίδιο να έχεις μπροστά σου τον Ντενκτάς και τον Έρογλου αντί τον Ταλάτ ή τον Ακιντζί. Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι αν εκλεγεί ο κ. Ακιντζί δεν θα αντιμετωπίσουμε δυσκολίες, αλλά η ειδοποιός διαφορά είναι ότι ο Ακιντζί επιδιώκει ομοσπονδιακή λύση, ενώ ο Τατάρ οριστική διχοτόμηση.

Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι στο Κραν Μοντανά ο κ. Ακιντζί δεν μιλούσε καθόλου. Ότι κυρίαρχη ήταν η Τουρκία με τον κ. Τσαβούσογλου.

Τα όσα βιώνουμε σήμερα διαψεύδουν αυτό το αφήγημα.

Στη συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι πριν μια βδομάδα ο Πρόεδρος αναγνώρισε ότι για πρώτη φορά κατατέθηκε χάρτης από την τ/κ πλευρά που περιελάμβανε την επιστροφή της Αμμοχώστου καθώς και μεγάλου μέρους της Μόρφου. Αυτός ο χάρτης θα είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αν καταφέρουμε να επιστρέψουμε στις συνομιλίες από κει που έμειναν στο Κραν Μοντανά;

Έχω την εντύπωση ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν θα προχωρήσει πέραν της άτυπης διάσκεψης αν σε αυτήν δεν πειστεί ότι όλες οι πλευρές είναι έτοιμες να συνεχίσουν με το πλαίσιο του και από κει που είχαμε μείνει. Αυτό σημαίνει ότι ο χάρτης που είχε καταθέσει η τ/κ πλευρά και περιελάμβανε όντως την επιστροφή της Αμμοχώστου θα πρέπει να επανέλθει αν και όταν επαναρχίσουν ουσιαστικές συνομιλίες.

Ο Πρόεδρος, από την άλλη, στέλνει συνεχώς το μήνυμα (ακόμα και από το βήμα της Γ. Συνέλευσης του ΟΗΕ) ότι δεν είναι έτοιμος να αποδεχθεί τη μια θετική ψήφο ελλείψει εμπιστοσύνης προς τους Τ/κ.  Μπορεί αυτό να ερμηνευθεί ως διαπραγματευτικός ελιγμός για να κερδηθούν στο τραπέζι άλλα ζητήματα, όπως είναι οι εγγυήσεις και η ασφάλεια;

Η μια θετική ψήφος στο Υπ. Συμβούλιο αντικατέστησε το βέτο που υπήρχε στο Σύνταγμα του 1960. Αυτό το είχε επιτύχει ο σύντροφος Δημήτρης Χριστόφιας. Κατάφερε και το αντικαταστήσαμε με τη μία θετική ψήφο. Συμφωνήθηκε ότι θα έχουμε ένα Υπουργικό με 7:4 που θα λαμβάνει τις αποφάσεις (όχι ο Πρόεδρος). Πολιτική ισότητα σημαίνει αποτελεσματική συμμετοχή στα όργανα και στη λήψη αποφάσεων. Αν δεν έχουν μια θετική ψήφο στο Υπουργικό, δεν θα υπάρχει αποτελεσματική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, αλλά σχέση πλειοψηφίας-μειονότητας. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναίρεσε αυτή τη σύγκλιση και η Τουρκία βρίσκει ανέλπιστο άλλοθι, αφού για να δεχθεί τερματισμό των εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και αποχώρηση στρατευμάτων απαιτεί πολιτική ισότητα. Βεβαίως δεν δεχόμαστε τη θέση ότι παντού πρέπει να έχουν μια θετική ψήφο. Μιλούμε όμως για το Υπουργικό Συμβούλιο, το εκτελεστικό όργανο του κράτους μας. Στα όργανα χαμηλής πολιτικής το πλαίσιο του ΓΓ προνοεί για θετική ψήφο μόνο σε μερικά από αυτά.

Ο Πρόεδρος όταν αναφερόταν σ’ αυτό το θέμα στη Γεν. Συνέλευση του ΟΗΕ έθεσε το ερώτημα «πού αλλού είδατε τέτοια πράγματα».

Τα παραδείγματα που έχουμε στον σύγχρονο κόσμο είναι άφθονα. Με παραλλαγές, βέβαια, αλλά η ουσία είναι ότι μόνο με τα ατομικά δικαιώματα, που βεβαίως πρέπει να γίνονται σεβαστά, δεν εξασφαλίζεται ούτε μια θέση, ούτε στη Βουλή ούτε στην κυβέρνηση. Είναι ποτέ δυνατό από το δικοινοτισμό του Συντάγματος του ’60 να πάμε σε σχέση πλειοψηφίας-μειονότητας; Ενδεικτικά, στο Βέλγιο υπάρχει ίσος αριθμός υπουργών Βαλόνων – Φλαμανδών. Στις ΗΠΑ ο Τραμπ εκλέγηκε με 3 εκ. ψήφους λιγότερες από τη Χίλαρι Κλίντον. Αυτά είναι μόνο δύο από τα πολλά παραδείγματα ρυθμίσεων που κατοχυρώνουν όχι μόνο τα ατομικά, αλλά και τα συλλογικά δικαιώματα.

Αυτή η θέση του Προέδρου και πολλών άλλων δεν δικαιώνει τη θέση του Τσαβούσογλου ότι οι Ε/κ δεν είναι έτοιμοι να μοιραστούν την εξουσία με τους Τ/κ;

Ο Πρόεδρος πρέπει να πάει στις συνομιλίες και να διαψεύσει τον κ. Τσαβούσογλου. Και ταυτόχρονα να σεβαστούμε τη σύγκλιση που είχε επιτευχθεί στο ζήτημα της πολιτικής ισότητας. Ενόσω δεν γίνονται αυτά, ο κ. Τσαβούσογλου θα λέει ό,τι θέλει.

Η  πολιτική απόφαση της Τουρκίας ν’ ανοίξει το παραλιακό μέτωπο της Αμμοχώστου έγινε απλά για να βοηθήσει στην ανάδειξη του εκλεκτού της, Ερσίν Τατάρ, ως επικεφαλής της τ/κ κοινότητας ή βλέπετε και στρατηγική σκοπιμότητα;

Είναι προφανές, κρίνοντας από τη στιγμή που επέλεξε να το κάνει, ότι η Τουρκία ήθελε να βοηθήσει τον κ. Τατάρ. Πρόκειται όμως για ενέργεια που συνιστά ρωγμή στο στάτους κβο και δεν αμφιβάλλουμε ότι με την πρώτη ευκαιρία η Τουρκία θα προχωρήσει και παρακάτω.

Η δική μας πλευρά έχει επαρκώς προετοιμαστεί για τη διάσκεψη που θα συγκαλέσει ο ΓΓ του ΟΗΕ;

Δεν έχω καμία σχετική πληροφόρηση. Χρειάζεται όντως κατάλληλη προετοιμασία, αλλά μόνο για τα εκκρεμούντα ζητήματα. Ο ΓΓ του ΟΗΕ γνωρίζει πάρα πολύ καλά ποια ζητήματα ήταν συμφωνημένα. Όσα εκκρεμούν, με μια ευέλικτη και έξυπνη διαπραγματευτική τακτική μπορούμε να τα κλείσουμε κατά τρόπο που -κατά την άποψή μου- να καθιστά ακόμη καλύτερο το πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ.

Η κοινή γνώμη δεν έχει καθόλου προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο να καταλήξει η νέα προσπάθεια σε στρατηγική συμφωνία.

Όχι μόνο δεν έχει προετοιμαστεί γι’ αυτό αλλά προετοιμάζεται για το αντίθετο. Ο ΓΓ στις εκθέσεις του επαναλαμβάνει ακούραστα ότι πρέπει να εξηγηθούν τα πλεονεκτήματα της λύσης και όχι αυτή να δαιμονοποιείται. Εμείς ως ΑΚΕΛ έχουμε πολύ πιο περιορισμένες δυνατότητες, αφού δεν κυβερνάμε, ωστόσο κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ενημερώνουμε σωστά και αντικειμενικά τους πολίτες.

Τι θα γίνει αν αποτύχει και αυτή η προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού;

Εκτιμώ ότι θα περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να επιχειρήσει κάποιος ξανά μια νέα προσπάθεια λύσης του Κυπριακού. Πάντοτε μπορεί να βρεθεί μια λύση αν υπάρχει αμοιβαία βούληση Ε/κ, Τ/κ και Τουρκίας, αλλά ποια θα είναι η ποιότητα της λύσης σε κάποια χρόνια; Δείτε μόνο τι συνέβη τα τελευταία χρόνια χωρίς συνομιλίες. Υπάρχουν ζητήματα όπου το στάτους κβο δεν θα μείνει στάσιμο. Για παράδειγμα το περιουσιακό, το θέμα των εποίκων και κατά συνέπεια το εδαφικό.

Η σωστή επιλογή ήταν να μην αποδεχθώ τη βουλευτική έδρα

Στο εσωτερικό έχει ξεσπάσει μια πολιτική κρίση που σας έφερε στο προσκήνιο ως πρώτο επιλαχόντα για την κενωθείσα βουλευτική έδρα, μετά την παραίτηση Τζιοβάνη. Τι έχετε να πείτε;

Επειδή πήρα μηνύματα από πολλούς πολίτες, ακόμα και έξω από το χώρο του ΑΚΕΛ, τους οφείλω μια εξήγηση. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη γι’ αυτή τους τη στάση και τα αγνά τους κίνητρα. Ζυγίζοντας, ωστόσο, το θέμα όχι συναισθηματικά αλλά με καθαρά πολιτικά κριτήρια, κατέληξα στο εξής: Μιλάμε για μια βραχύβια παρουσία στη Βουλή, την οποία δεν θα ακολουθούσε διεκδίκηση επανεκλογής. Προφανώς σε αυτούς τους λίγους μήνες δεν προλαβαίνω να προσφέρω κάτι σημαντικό. Επιπρόσθετα, επίκεινται εξελίξεις στο Κυπριακό -θετικές ή αρνητικές- και ως επικεφαλής του αρμόδιου γραφείου στο κόμμα θα πρέπει να ανταποκριθώ με επάρκεια. Γι’ αυτούς τους λόγους η σωστή επιλογή ήταν να μην αποδεχθώ αυτό το τιμητικό αξίωμα. Απολογούμαι ειλικρινά σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που χάρηκαν με την προοπτική εισόδου μου στη Βουλή, αλλά ελπίζω ότι με αυτές τις εξηγήσεις θα κατανοήσουν τους λόγους για τους οποίους κατέληξα, με μεγάλη βάσανο, ότι δεν πρέπει να προχωρήσω σ’ αυτό το βήμα.