Τουρκία: Πόλωση στο εσωτερικό, ένταση στο εξωτερικό

Του συνεργάτη μας Βαγγέλη Αρεταίου

Με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις να καταγράφουν μικρή, αλλά σταθερή εξασθένιση του ΑΚΡ και με τις πιέσεις στην οικονομία να αυξάνονται, ο Ταγίπ Ερντογάν προχωρά σε νέα κλιμάκωση της πόλωσης στο εσωτερικό, αλλά και εντάσεων στο εξωτερικό.

Το κλίμα στην Τουρκία οξύνεται καθώς η κυβέρνηση αυξάνει τις πιέσεις στην αντιπολίτευση και σε όσους θεωρεί ως αντιφρονούντες ενώ στο εξωτερικό μέτωπο ακροβατεί ανάμεσα σε προσπάθειες εξεύρεσης οικονομικών πόρων, κυρίως συναλλάγματος και αναγγελιών νέων δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο.

Τούρκοι και Ευρωπαίοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η ένταση θα κλιμακωθεί περισσότερο και εκτιμούν ότι οι εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας θα καθορίσουν την πορεία της χώρας την επόμενη περίοδο.

Καθώς η τουρκική αντιπολίτευση προσπαθεί να βρει τρόπους να εκμεταλλευτεί το αυξανόμενο αρνητικό κλίμα για να ενισχύσει τις θέσεις της, ο Πρόεδρος Ερντογάν κατηγορεί το «κεμαλικό» Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) ότι απειλεί την Τουρκία οξύνοντας ακόμα πιο πολύ την πόλωση.

Βετεράνοι αναλυτές στην Τουρκία εκτιμούν ότι οι επιθέσεις που δέχεται το CHP θα κλιμακωθούν, ενώ σημειώνουν ότι η αντιπολίτευση παραμένει ουσιαστικά αδύναμη να προχωρήσει σε κινήσεις οι οποίες θα φέρουν σε πραγματικά δύσκολη θέση τον Τούρκο Πρόεδρο. Και δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξακολουθούν να βρίσκονται σε τακτική συνεργασία και όχι σε στρατηγική συμμαχία.

Εκτός από τις επιθέσεις που δέχεται το CHP, ο Πρόεδρος Ερντογάν και φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης εξαπέλυσαν την τελευταία βδομάδα και επιθέσεις εις βάρος των μειονοτήτων, προκαλώντας ιδιαίτερη ανησυχία σε Τούρκους και ξένους παρατηρητές των τουρκικών πραγμάτων.

Η σύμπραξη με τους εθνικιστές του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί γίνεται διαρκώς και πιο στενή, εκτιμούν αναλυτές. Και σημειώνουν ότι η αλληλεξάρτηση ανάμεσα σε Ερντογάν και Μπαχτσελί οδηγεί τον Τούρκο Πρόεδρο σε μια πλήρη υιοθέτηση των εθνικιστικών απόψεων και πολιτικών χωρίς πλέον τη δυνατότητα απεγκλωβισμού του.

Η δύσκολη κατάσταση στην οικονομία, η οποία δεν αναμένεται να βελτιωθεί, οξύνει το πολιτικό αλλά και κοινωνικό κλίμα την ώρα που η Άγκυρα προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει κάποια χρηματοδότηση από το εξωτερικό.

Βασικός στόχος της κυβέρνησης Ερντογάν είναι να αποφύγει μια προσφυγή στο ΔΝΤ, καθώς κάτι τέτοιο θα έπληττε καίρια την εικόνα και το αφήγημα που κυριαρχεί, αλλά θα ήταν και μεγάλη πρόκληση σε οικονομικό επίπεδο, καθώς το ΑΚΡ θα κινδύνευε να χάσει τα οικονομικά του συμφέροντα.

Συνεπώς, η Άγκυρα προσπαθεί να βρει τρόπους ανταλλαγής συναλλαγμάτων με τουρκικές λίρες μέσω κεντρικών τραπεζών ξένων χωρών.

Όλα, ωστόσο, δείχνουν ότι κάτι τέτοιο θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο αλλά, όπως εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές, ακόμα κι αν η Άγκυρα πετύχαινε μια συμφωνία, το πρόβλημα της τουρκικής οικονομίας θα παρέμενε το ίδιο, απλά η χώρα θα κέρδιζε λίγο χρόνο.

Κενό ΕΕ και ΗΠΑ

Μέσα στο κλίμα αυτό, η μόνη δυνατότητα του Ερντογάν να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομία, αλλά και να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του γύρω από το αφήγημα σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αναδεικνύεται ως μια από τις πιο ισχυρές χώρες στον κόσμο μετά την πανδημία του κορονοϊού, είναι να συνεχίσει τις εντάσεις στο εξωτερικό.

Έτσι η Άγκυρα αναγγέλλει έρευνες στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, η οποία βρίσκεται μέσα στο πλαίσιο της συμφωνίας της Τουρκίας με την Τρίπολη, ενώ παράλληλα εντείνονται οι επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ και η στήριξη στην κυβέρνηση της Τρίπολης.

Στα μέτωπα αυτά, η Άγκυρα επωφελείται από το κενό που αφήνουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ, και λόγω της εσωστρέφειας που προκαλεί η πανδημία, αλλά και λόγω αδυναμίας συντονισμού και χάραξης κοινών πολιτικών, εκτιμούν Ευρωπαίοι παρατηρητές.

Και σημειώνουν ότι την επόμενη περίοδο, η Άγκυρα θα εντείνει τις επιχειρήσεις της σε όλα τα μέτωπα χωρίς ουσιαστικά η ΕΕ και οι ΗΠΑ να έχουν τη δυνατότητα να την σταματήσουν.