Τσαρλατάνοι και απατεώνες πουλούν ελπίδα, αλλά όχι θεραπεία

Του Ειρηναίου Πίττα

Το ζήτημα των τσαρλατάνων απασχολεί εδώ και χρόνια την ιατρική και επιστημονική κοινότητα, καθώς για διαφόρους λόγους ολοένα και περισσότερος κόσμος στρέφεται προς τέτοιου είδους θεραπείες. Το πρόβλημα έχει τις ρίζες του από αρχαιοτάτων χρόνων, όπου ελλείψει γνώσεων, ενδείξεων και επιστημονικών δεδομένων επινοούνταν και επιστρατεύονταν διάφορες αναποτελεσματικές πρακτικές και γιατροσόφια άνευ λογικής για θεραπεία ασθενειών, τα οποία στο τέλος μπορούσαν να αποβούν ακόμα και μοιραία. Ωστόσο, στην εποχή της πληροφορίας, εν έτει 2021, και ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης και διάδοσης της γνώσης και της τεχνολογίας έχει επιταχυνθεί ιδιαίτερα, είναι εντυπωσιακό πόσοι άνθρωποι στρέφονται ακόμα σε τέτοιου είδους πρακτικές, απαξιώνοντας μάλιστα πολλές φορές την ιατρική και επιστημονική κοινότητα και τα επιτεύγματά τους.

Μιλώντας στη «Χαραυγή», ο παιδίατρος και πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), Δρ Αναστασιάδης, τόνισε πως οι εναλλακτικές μορφές θεραπείας δεν ανήκουν στην ιατρική επιστήμη, για να συνεχίσει σημειώνοντας πως οτιδήποτε δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη επιστημονική δράση και θέση της Ιατρικής βρίσκει πλήρως αντίθετο τον Ιατρικό Σύλλογο και την ιατρική κοινότητα ευρύτερα. Υπογράμμισε πως τέτοιου είδους πρακτικές μπορεί να καταστούν επικίνδυνες για την υγεία ενός ατόμου αλλά και για τη δημόσια υγεία.

Τα «μαγικά» πουλούν

Υπό κανονικές συνθήκες, η ραγδαία αύξηση της γνώσης και της πληροφορίας και η διάδοσή τους θα είχε αντιστρόφως ανάλογη πορεία με τα παραδείγματα τσαρλατανισμού και απατεώνων που πουλούν «μαγικά» βότανα ή και εναλλακτικές μεθόδους για θεραπεία διαφόρων ασθενειών, «ελιξίρια» νεότητας και άλλα τέτοιου είδους περίεργα. Επειδή όμως μαζί με την πληροφορία αυξάνεται και η παραπληροφόρηση και επειδή τα «μαγικά» πουλούν, τα φαινόμενα τσαρλατανισμού έχουν αυξητική τάση.

Σύμφωνα με τον Δρα Αναστασιάδη, το τελευταίο διάστημα και όσο ο ίδιος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας, έχουν προβεί σε καταγγελία τέσσερις με πέντε φορές για διάφορες περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με τέτοια περιστατικά. Ο ίδιος στάθηκε ιδιαίτερα και στην προβολή που λαμβάνουν αυτοί οι επιτήδειοι από ανεπίσημες αλλά και επίσημες αποδεκτές πηγές, όπως είναι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Σημείωσε μάλιστα ότι σε μία περίπτωση η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης επέβαλε ποινή σε τηλεοπτικό κανάλι, το οποίο πρόβαλε τσαρλατάνο. Όπως είπε, η δράση και η προβολή ορισμένων ψευτοθεραπευτών από τα Μέσα συνεχίζεται κατά καιρούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η τοποθέτηση της ιατρικής κοινότητας.

Το ατυχές αυτό φαινόμενο εντείνεται τα τελευταία χρόνια αφού, όπως είπε ο δρ Αναστασιάδης, όλοι γνωρίζουμε κάποιους συμπολίτες μας οι οποίοι πέφτουν θύματα αυτής της διαφήμισης. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό, τόνισε, είναι πως η εφαρμογή τέτοιων μεθόδων δεν είναι απλά απαράδεκτη και καταδικαστέα, αλλά μπορεί να προκαλέσει και προβλήματα στην υγεία. Ειδικότερα, όταν η χρήση τέτοιων σκευασμάτων ή μεθόδων συνοδεύεται από εγκατάλειψη της πραγματικής θεραπείας, το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο σοβαρό.

Αγοράζουν ελπίδα αλλά όχι θεραπεία

Ο δρ Αναστασιάδης τόνισε πως η αντιποίηση του ιατρικού επαγγέλματος αποτελεί ποινικό αδίκημα με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία. Παρ’ όλα αυτά, η νομοθεσία παρουσιάζει κενά τα οποία εκμεταλλεύονται διάφοροι για να πουλήσουν την «πραμάτεια» τους, πολλές φορές μάλιστα σε τεράστια ποσά. Ο δρ Αναστασιάδης τόνισε ότι ασθενείς που στρέφονται σε τέτοιου είδους θεραπείες «αγοράζουν ελπίδα, αλλά όχι θεραπεία». Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται την απόγνωση και την αφέλειά τους παρουσιάζοντας αμφιβόλου ασφάλειας και κυρίως αποτελεσματικότητας προϊόντα και μεθόδους ως «θαυματουργά».

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσον υπάρχουν και μέλη του ΠΙΣ που ασκούν τέτοιου είδους πρακτικές, ο πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας επεσήμανε πως κατά καιρούς τυγχάνει να περιέλθουν στη γνώση τους τέτοια περιστατικά. Ωστόσο, συνέχισε, η Επιτροπή Δεοντολογίας του ΠΙΣ δεν έχει τα μέσα και τη δικαιοδοσία να επιβληθεί, καθώς ασχολείται με θέματα πειθαρχικού ελέγχου των μελών του Ιατρικού Συλλόγου. Σημείωσε πως είναι εις γνώση τους ότι ένας μικρός αριθμός μελών του ΠΙΣ χρησιμοποιεί εναλλακτικές μεθόδους θεραπευτικής προσέγγισης, για να προσθέσει πως δυστυχώς δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο που να διέπει την άσκηση της εναλλακτικής μορφής θεραπείας. Ξεκαθάρισε ότι κατά τον ΠΙΣ και τις επιστημονικές θέσεις η άσκηση αυτών των πρακτικών δεν είναι αποδεκτή. Από την άλλη, σημείωσε, το γεγονός ότι υπάρχουν χώρες με θεσμικό πλαίσιο για εναλλακτικές θεραπείες, όπως η ομοιοπαθητική και ο βελονισμός, κάτι που δημιουργεί προβληματισμούς για ενδεχόμενη δράση του ΠΙΣ.

Καταλήγοντας, ο δρ Αναστασιάδης ξεκαθάρισε ότι ο ΠΙΣ και η συντριπτική πλειοψηφία ή και ολότητα του ιατρικού κόσμου είναι διαχρονικά ενάντια στον τσαρλατανισμό και η ξεκάθαρη θέση τους είναι η πιστή τήρηση της νομοθεσίας, που σαφώς και ρητά προνοεί ότι οποιαδήποτε άσκηση ιατρικής από μη γιατρούς είναι παράνομη.

Συνεχίζονται οι έρευνες για τα πλαστά πιστοποιητικά 

Εν αναμονή ίασης των ασθενών που βρίσκονται στο νοσοκομείο λόγω κορονοϊού και οι οποίοι κατείχαν πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού, η Αστυνομία συνεχίζει τις έρευνές της για τις συνολικά έξι περιπτώσεις έκδοσης πλαστών πιστοποιητικών. Για την περίπτωση που αφορά γιατρό, ο οποίος φέρεται να εξέδιδε πλαστά πιστοποιητικά έναντι αμοιβής, και η οποία θεωρείται η πιο σοβαρή, συνεχίζεται η λήψη καταθέσεων από όλους όσοι έχουν δηλωθεί πως εμβολιάστηκαν από τον συγκεκριμένο. Για τις περιπτώσεις αυτές γίνονται και αναλύσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί με βεβαιότητα κατά πόσο είναι εμβολιασμένοι. Καίριες θεωρούνται οι καταθέσεις που θα ληφθούν από τους δύο ασθενείς που νοσηλεύονται.

Από τις υπόλοιπες υποθέσεις, εξίσου σοβαρή θεωρείται και αυτή γυναίκας που κατήγγειλε ότι φερόμενος γιατρός την εμβολίασε εκτός ιατρείου, ωστόσο η ίδια δεν είναι καταχωρισμένη στο σύστημα του Υπουργείου.