Βία στα σχολεία: Όταν η κοινωνία νοσεί, νοσούν και τα σχολεία µας

• ∆εν πρέπει να µείνουµε στον προβληµατισµό για την έκρηξη νεανικής βίας και παραβατικότητας
• Νοµοθεσία παραµένει ανενεργή από το 2020 λόγω µη έγκρισης από το Υπουργικό Συµβούλιο!

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Το σχολείο είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας και δυστυχώς όταν µια κοινωνία νοσεί, τα συµπτώµατα της ασθένειας µπορούµε να τα διακρίνουµε και µέσα στα σχολεία µας. Η εκρηξη περιστατικών βίας µέσα στα σχολεία, ακόµη και από παιδιά µικρών ηλικιών, φέρνει προβληµατισµό για ακόµη µια φορά.

Μελετώντας το όλο θέµα παρατηρούµε ότι το φαινόµενο αυτό δεν είναι µόνο «κυπριακό», αφού και σε άλλα σχολικά συστήµατα παρατηρούνται τέτοιες εκρήξεις και αποδίδονται εν µέρει στις συνέπειες της πανδηµίας και στα κοινωνικά και οικονοµικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει µεγάλος αριθµός οικογενειών σήµερα.

Όπως επισηµαίνουν όµως όλοι, ναι µεν το σχολικό σύστηµα είναι αδύναµο να αντιµετώπισει έγκαιρα τέτοια φαινόµενα, όµως όσα και να γίνουν στον σχολικό χρόνο, εαν δεν υπάρχει συνέχεια µετά και µέσα στα οικογενειακά περιβάλλοντα, τότε δεν µπορεί να αντιµετωπιστεί το πρόβληµα στην ολότητά του.

231 σοβαρές υποθέσεις στις οποίες εµπλέκονται ανήλικοι χειρίστηκε η Αστυνοµία το 2021

231 σοβαρές υποθέσεις βίας, συµπεριλαµβανοµένων και σεξουαλικών εγκληµάτων, όπου εµπλέκονται ανήλικοι, έχει χειριστεί η Αστυνοµία τον προηγούµενο χρόνο. Κάποια από αυτά τα παιδιά είναι µαθητές και φοιτούν σε σχολεία, όπως αναφέρθηκε σε συνεδρία της Επιτροπής Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων της Βουλής όπου συζητήθηκε το όλο θέµα.

Την ίδια ώρα, όπως δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής Ειρήνη Χαραλαµπίδου, πολλά περιστατικά παιδικού εκφοβισµού και παραβατικής συµπεριφοράς δεν καταγράφονται από φόβο των σχολικών µονάδων να µην πληγεί η φήµη τους.

Η Ειρήνη Χαραλαµπίδου αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι ο νόµος για την πρόληψη της ενδοσχολικής βίας, ο οποίος έχει ψηφιστεί το 2020 από τη Βουλή, παραµένει ανενεργός, καθώς προϋπόθεση για την ενεργοποίησή του ήταν απόφαση του Υπουργικού Συµβουλίου.

Είπε ότι αυτό καταγγέλθηκε από όλους τους εµπλεκόµενους φορείς, ενώ διερωτήθηκε πώς θα υπάρξει αξιολόγηση των όποιων µέτρων εφόσον δεν έχει εφαρµοστεί ο συγκεκριµένος νόµος.

Σηµειώνεται πάντως ότι µε πρόσφατες οδηγίες προς τα σχολεία, το Υπουργείο Παιδείας καλεί οποιοδήποτε µέλος της σχολικής κοινότητας έχει εύλογες υποψίες ότι ένας µαθητής βρίσκεται σε σύγκρουση µε το νόµο κι έχει διαπράξει ποινικό αδίκηµα, να ενηµερώνει άµεσα την Αστυνοµία.

Η εγκύκλιος προέκυψε σε συνέχεια ψήφισης νοµοθεσίας το 2021, η οποία προβλέπει την Εγκαθίδρυση Συστήµατος Ποινικής ∆ικαιοσύνης Φιλικής προς τα Παιδιά σε Σύγκρουση µε το Νόµο και αφορά σε παιδιά σε σχολεία ανεξαρτήτου ηλικίας.

Χαράλαµπος ∆ιονυσίου: Καλούν εξωσχολικούς να έρθουν να «καθαρίσουν»

Ο πρόεδρος της Συνοµοσπονδίας Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης, Χαράλαµπος ∆ιονυσίου, σηµειώνει πως το πρόβληµα υφίσταται εδώ και καιρό µε τους ίδιους να έχουν ζητήσει µέτρα πρόληψης και καταστολής.

Σύµφωνα µε τον κ. ∆ιονυσίου, παρατηρείται το φαινόµενο µαθητές να κινηµατογραφούν βανδαλισµούς και να αναρτούν τα βίντεο. Επίσης, από τη στιγµή που δεν υπάρχει τιµωρία, κάποιοι έχουν αποθρασυνθεί και µπαίνουν µέσα στα σχολεία εν ώρα λειτουργίας για να ξεκαθαρίσουν λογαριασµούς.

«Παιδιά 12-14 ετών παίρνουν τηλέφωνα εξωσχολικούς για να µπουν στα σχολεία να “καθαρίσουν”. Είναι σαν και βλέπουµε σκηνές από κινηµατογραφικές ταινίες».

Οι γονείς επαναφέρουν το θέµα των φρουρών ασφαλείας στα σχολεία, ώστε να υπάρχει έλεγχος για το ποιος µπαινοβγαίνει εντός των σχολικών µονάδων. «O θεσµός που έχει εφαρµοστεί στα Λύκεια φαίνεται ότι βοήθησε, ζητούµε να υιοθετηθεί και στα Γυµνάσια».

Σε ό,τι αφορά τη νοµοθεσία που υπάρχει από το 2020 για αντιµετώπιση και πρόληψη της ενδοσχολικής βίας, ο κ. ∆ιονυσίου αναφέρει ότι ναι µεν ψηφίστηκε από τη Βουλή, όµως εκκρεµεί η εφαρµογή της από το Υπουργικό, γιατί δεν υπάρχουν κατάλληλες δοµές για εφαρµογή συγκεκριµένων προνοιών.

«Μαθητές που βρίσκονται εντός σχολικών µονάδων έχουν πίσω τους καταδίκες, χρειάζονται βοήθεια και θα έπρεπε να είναι σε άλλα κέντρα, ειδικά, µε επιστηµονικό προσωπικό να τους στηρίξει, για να µπορούν να επανενταχθούν στη σχολική ζωή και την κοινωνία».

Οι οργανωµένοι γονείς ζητούν ακόµα την παρουσία κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στα σχολεία, αν και σηµειώνουν ότι το πρόβλημα υπάρχει και τα απογεύµατα, όπου είναι άγνωστο σε ποιο περιβάλλον βρίσκονται παιδιά που παρουσιάζουν παραβατικές συµπεριφορές.

Κ. Κωνσταντινόπουλος: Εκπαιδευτικοί µπαίνουν µπροστά για να σταµατήσουν τα δυσάρεστα

Τα τελευταία περιστατικά παραβατικότητας, ιδιαίτερα εντός των σχολείων, προκαλούν προβληµατισµό και ανησυχία στην ΟΕΛΜΕΚ.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Οργάνωσης των Καθηγητών Μέσης, Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, «ευτυχώς που υπάρχουν και οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία και σταµατούν κάποιες εκρήξεις βίας και εκπαιδευτικοί στέκονται µπροστά σε οµάδες εξωσχολικών που “εισβάλλουν” στα σχολεία».

Όπως υπενθύµισε, η ΟΕΛΜΕΚ κατέθεσε από το 2021 πλαίσιο µε 18 µέτρα αντιµετώπισης τέτοιων φαινοµένων.

«Η Οργάνωση επικοινώνησε µε τον αρµόδιο υπουργό µετά και τα τελευταία γεγονότα για να επισηµάνει τους κινδύνους ύπαρξης τέτοιων φαινοµένων».

Ευτυχώς, ανέφερε, µετά το τελευταίο περιστατικό υπήρξε θετική ανταπόκριση από το υπουργείο µε τη λήψη κάποιων µέτρων στο συγκεκριµένο σχολείο, ενώ ενηµερώθηκαν, όπως είπε, από τον υπουργό ότι θα καλεστούν σε διάλογο.

Ο κ. Κωνσταντινόπουλος τόνισε ότι ενώ θα έπρεπε να βοηθηθούν τα παιδιά που µεταβαίνουν στη Μέση Εκπαίδευση για να καλύψουν τα µαθησιακά και άλλα κενά τους, το σχολείο αναλώνεται στην κάλυψη της ύλης και στις εξετάσεις τετραµήνων.

Σε ό,τι αφορά τα µέτρα που προτείνει η ΟΕΛΜΕΚ, µεταξύ αυτών είναι η εφαρµογή συστήµατος έγκαιρης επισήµανσης κρίσιµων περιπτώσεων παιδιών από τα πρώτα στάδια ένταξής τους στην Εκπαίδευση και εφαρµογή στοχευµένου ατοµικού σχεδίου δράσης για κάθε περίπτωση.

Το κάθε σχέδιο θα πρέπει να περιέχει συγκεκριµένα χρονοδιαγράµµατα και µέτρα και θα πρέπει να υπάρχει η αναγκαία λογοδοσία για κάθε τµήµα που θα εµπλέκεται ως προς τις ενέργειές του και το αποτέλεσµά τους για στήριξη του παιδιού, της οικογένειας και της σχολικής µονάδας. Απαραίτητη είναι επίσης η ουσιαστική και ολοκληρωµένη εφαρµογή της νοµοθεσίας που ψηφίστηκε το 2020 από τη Βουλή για την πρόληψη και αντιµετώπιση της ενδοσχολικής βίας.

Α. Καπαρδής: Σηµαντικός ο ρόλος του γονιού, που πρέπει να γνωρίζει τι κάνει το παιδί του

«Είναι συζητήσιµο κατά πόσον αυξάνεται η βία, αφού πάντα υπήρχε», υποστηρίζει ο οµότιµος καθηγητής Εγκληµατολογίας στο Πανεπιστήµιο Κύπρου, Ανδρέας Καπαρδής.

Μιλώντας στον «Άστρα» σχετικά µε το φαινόµενο της βίας µέσα στα σχολεία αλλά και εκτός από άτοµα νεαρής ηλικίας, ο κ. Καπαρδής σηµειώνει τη διαχρονική αποτυχία του κράτους να διαµορφώσει µια σφαιρική αποτελεσµατική στρατηγική για αντιµετώπιση της βίας.

Ερωτηθείς σχετικά, ανέφερε πως οι γενεσιουργοί παράγοντες της βίας έχουν να κάνουν µε τις αξίες που διέπουν τα παιδιά, αντιλήψεις που διέπουν τη συµπεριφορά τους, το κοινωνικό τους περιβάλλον καθώς και τα όσα παρακολουθούν από τα ΜΜΕ που δίνουν ερεθίσµατα.

Ρόλο διαδραµατίζει και το γεγονός ότι παραδοσιακοί θεσµοί που συνέβαλλαν στην κοινωνικοποίηση ενός παιδιού, όπως η οικογένεια, το σχολείο, η εκκλησία, σήµερα έχουν αντικατασταθεί από το διαδίκτυο.

Σύµφωνα µε τον κ. Καπαρδή, η οικογένεια διδάσκει αντιλήψεις και το σχολείο και το κοινωνικό περιβάλλον τις ενισχύουν. Σηµαντικοί παράγοντες είναι η πρόληψηεπίλυση διαφορών στα σχολεία από νωρίς, καθώς και ο γονιός να περνά ποιοτικό χρόνο µε τα παιδιά του «όχι µόνο να δίνει κάµποσα ευρώ στο παιδί του για να γυρνά», σηµείωσε χαρακτηριστικά.

Ο ρόλος του γονιού είναι πιο απαιτητικός στις µέρες µας και η Πολιτεία, σηµείωσε ο κ. Καπαρδής, καλείται να βοηθήσει τους νέους γονείς µε επιµορφώσεις. Στη συνέχεια οι γονείς θα πρέπει να µάθουν στα παιδιά τους τον αυτοσεβασµό και σεβασµό προς τους υπόλοιπους. Την ίδια ώρα επισηµαίνει ότι θα έπρεπε να ποινικοποιηθεί η αµέλεια των γονιών. ∆εν µπορεί, όπως είπε, να µη γνωρίζει ο γονιός πού είναι και τι κάνει το ανήλικο παιδί του.